Interpelacja nr 2851

do ministra spraw wewnętrznych i administracji

w sprawie zakresu i wysokości wsparcia ze środków publicznych dla kościołów i innych związków wyznaniowych

Zgłaszający: Włodzimierz Czarzasty, Anna Maria Żukowska

Data wpływu: 16-05-2024

Szanowny Panie Premierze,

relacje między państwem a kościołami i innymi związkami wyznaniowymi, zwłaszcza stosunki państwa z Kościołem katolickim, to ważny temat debaty publicznej w Polsce. Podczas spotkań z wyborcami wielokrotnie byłem pytany o podstawy prawne i zakres wsparcia materialnego państwa dla wspólnot religijnych, szczególnie w kontekście respektowania konstytucyjnej i konkordatowej zasady wzajemnej niezależności oraz autonomii państwa i kościoła w swoich dziedzinach. Ze strony uczestników tych spotkań padały niejednokrotnie bardzo wysokie kwoty i areały, niemożliwe do prawidłowego zweryfikowania. Należy zaznaczyć, że brak jest obecnie upublicznionych, aktualnych i kompleksowych danych dotyczących rozmiarów wsparcia finansowego, tak bezpośredniego jak i pośredniego, ze środków publicznych na rzecz związków wyznaniowych. Ostatni kompleksowy raport, dotyczący finansów wyłącznie Kościoła katolickiego, został opublikowany przez Katolicką Agencję Informacyjną na początku 2012 r. Taki stan sprzyja powstawaniu różnego rodzaju mitów i ugruntowywaniu stereotypów. Istnieje zatem społeczna potrzeba wiarygodnej informacji na temat stopnia zaangażowania finansowego państwa na rzecz kościołów i innych związków wyznaniowych. Mając to na uwadze, zwracam się na podstawie art. 115 ust. 1 Konstytucji RP oraz art. 192 ust. 1 i 2 Regulaminu Sejmu z uprzejmą prośbą o udzielenie odpowiedzi na następujące pytania:

1. Jaka była, względnie jest, wysokość Funduszu Kościelnego, odpowiednio w latach 2015-2023 oraz jaka była, względnie jest, struktura wydatków Funduszu Kościelnego w rzeczonym okresie? W szczególności, ile środków przeznaczono na opłacanie składek na ubezpieczenie społeczne, a ile na finansowanie działalności społecznie pożytecznej?

2. Ile obecnie etatów katechetów jest przewidzianych w systemie oświaty publicznej i jakie były, względnie są, koszty zatrudnienia katechetów odpowiednio w latach 2015-2023?

3. Jakie były, względnie są, koszty budżetowe, odpowiednio w latach 2015–2023, utrzymania Ordynariatu Polowego Wojska Polskiego, Prawosławnego Ordynariatu Polowego Wojska Polskiego oraz Ewangelickiego Duszpasterstwa Wojskowego? Ile odpowiednio etatów finansowanych z budżetu państwa przewidziano w wymienionych instytucjach?

4. Ile etatów kapelanów przewidziano odpowiednio w: Straży Granicznej, Służbie Ochrony Kolei, Krajowej Administracji Skarbowej, Państwowej Straży Pożarnej, Policji, Służbie Celnej, Służbie Więziennej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służbie Wywiadu Wojskowego, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Biurze Ochrony Rządu, Służbie Ochrony Państwa, Centralnym Biurze Antykorupcyjnym? Jakie były koszty budżetowe ich utrzymania odpowiednio w latach 2015-2023? Ilu spośród rzeczonych kapelanów ma status funkcjonariuszy właściwych instytucji? Proszę o przedstawienie danych z podziałem na kościoły i związki wyznaniowe.

5. Jakie były ogółem koszty świadczeń emerytalno-rentowych odpowiednio w latach 2015-2023 dla byłych kapelanów w wyżej wymienionych instytucjach państwowych?

6. Jaka jest średnia wysokość emerytury byłych kapelanów odpowiednio w wyżej wymienionych instytucjach państwowych?

7. Ilu duchownych pełni swoją posługę w zakładach opieki zdrowotnej i jaki był koszt ich wynagrodzeń odpowiednio w latach 2015-2023?

8. Ilu duchownych pełni swoją posługę w zakładach karnych i w aresztach śledczych i jaki był koszt budżetowy ich wynagrodzeń odpowiednio w latach 2015-2023?

9. W jakiej kwocie ogółem ze środków publicznych została dofinansowana budowa w Warszawie Świątyni Opatrzności Bożej?

10. W jakiej kwocie ogółem ze środków publicznych została dofinansowana odbudowa i renowacja Zespołu Klasztornego w Supraślu?

11. Jakiej wysokości były dochody budżetu państwa odpowiednio w latach 2015-2023 z tytułu zryczałtowanego podatku dochodowego od niektórych przychodów uzyskiwanych przez osoby duchowne?

12. W jakiej wysokości budżet państwa finansował odpowiednio w latach 2015-2023 takie uczelnie/wydziały jak:

– Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II,
– Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie,
– Chrześcijańska Akademia Teologiczna w Warszawie,
– Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie,
– Prawosławne Seminarium Duchowne w Warszawie,
– Uniwersytet Ignatianum w Krakowie,
– Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu,
– Akademia Katolicka w Warszawie,
– Wydziały Teologiczne na: Uniwersytecie Opolskim, Uniwersytecie Szczecińskim, Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim, Uniwersytecie Śląskim w Katowicach,
– Katedra Teologii Katolickiej i Katedra Teologii Prawosławnej na Uniwersytecie w Białymstoku?

13. Jakiej wysokości były dochody budżetu Państwa, odpowiednio w latach 2015-2023, z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych, płaconego przez kościoły i inne związki wyznaniowe oraz ich jednostki organizacyjne?

14. Jaka była, odpowiednio w latach 2015-2023, kwota odliczeń od podstawy opodatkowania dokonanych przez podatników podatku dochodowego będących osobami fizycznymi, względnie także osobami prawnymi, na działalność charytatywno-opiekuńczą kościelnych osób prawnych?

15. Jaka była odpowiednio w latach 2015-2023 kwota odliczeń od podstawy opodatkowania podatników podatku dochodowego od osób fizycznych, odpowiednio od osób prawnych, z tytułu darowizn na cele kultu religijnego?

16. Jakie były koszty działalności, odpowiednio w latach 2015-2023: Komisji Regulacyjnej do Spraw Gmin Wyznaniowych Żydowskich, Komisji Regulacyjnej do Spraw Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego, Komisji Regulacyjnej do Spraw Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego oraz Międzykościelnej Komisji Regulacyjnej?

17. Jaki areał nieruchomości przekazała/przyznała Kościołowi katolickiemu i kościelnym osobom prawnym Komisja Majątkowa i jaką kwotę ogółem przyznała ona tytułem odszkodowania, względnie zadośćuczynienia czy rekompensat?

18. Jaki areał nieruchomości dotychczas przekazały/przyznały właściwym kościołom i związkom wyznaniowym oraz ich wyznaniowym osobom prawnym właściwe komisje regulacyjne? Jakie kwoty dotychczas przyznane zostały przez odpowiednie komisje regulacyjne tytułem odszkodowań, rekompensat, względnie zadośćuczynienia?

19. Jaki ogółem areał nieruchomości został przekazany na podstawie decyzji właściwych wojewodów na rzecz kościelnych osób prawnych niektórych kościołów, które po 8 maja 1945 r. podjęły działalność na ziemiach zachodnich i północnych, w celu utworzenia lub powiększenia gospodarstw rolnych (zwłaszcza na podstawie art. 70^a ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej)?

20. Jakie były odpowiednio w latach 2015-2023 wpływy od kościołów i związków wyznaniowych oraz innych wyznaniowych osób prawnych z tytułu:

– podatku od nieruchomości,
– podatku rolnego,
– podatku leśnego?

21. W jakiej wysokości, odpowiednio w latach 2015-2023, kościoły i inne związki wyznaniowe oraz ich osoby prawne otrzymały dopłaty do nieruchomości rolnych ze środków Unii Europejskiej?

22. Jaki areał nieruchomości rolnych stanowi obecnie własność kościołów i innych związków wyznaniowych oraz innych wyznaniowych osób prawnych?

23. Jakie były, odpowiednio w latach 2015-2023, inne przypadki wsparcia finansowego na rzecz kościołów i innych związków wyznaniowych oraz osób duchownych, niż wskazane wyżej, ze środków budżetu państwa lub ze środków państwowych osób prawnych, w tym spółek z udziałem Skarbu Państwa? Jaka była wysokość rzeczonego wsparcia i jego tytuł prawny?

24. Jakie kwoty ze środków publicznych zostały w latach 2015-2023 przekazane na rzecz podmiotów zarządzanych przez o. Tadeusza Rydzyka?

25. Jakie były koszty produkcji i emisji programów religijnych w Telewizji Polskiej SA i Polskim Radiu SA w latach 2015-2023?

Uprzejmie proszę ponadto o wskazanie w każdym przypadku danego rodzaju wydatków budżetowych jego szczegółowych podstaw prawnych.

Powyższa interpelacja stanowi rozbudowaną i zaktualizowaną wersję interpelacji nr 22 930 złożonej 8 czerwca 2018 roku przez posła Jacka Protasiewicza (PSL-UED) w porozumieniu z liderami lewicy, w ramach współpracy partii ówczesnej opozycji demokratycznej. Premier Mateusz Morawiecki nigdy nie odpowiedział na tę interpelację. Liczymy, że tym razem odpowiedź zostanie udzielona. Jawność i przejrzystość przepływów finansowych między państwem a kościołami i związkami wyznaniowymi leży w interesie polskiej demokracji i powinna być standardem w nowoczesnym państwie demokratycznym. Ukrywanie informacji na temat wyżej wymienionych przepływów wzbudza podejrzliwość, tworzy domysły nieoparte na faktach i szkodzi również kościołom i związkom wyznaniowym.

Z poważaniem