Odpowiedź na interpelację nr 36228

w sprawie zawierania umów o zastępstwo z nauczycielami

Odpowiadający: sekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki Dariusz Piontkowski

Warszawa, 21-10-2022

Szanowni Państwo Posłowie,

na wstępie należy zauważyć, że w przypadku zawierania z nauczycielami umów o pracę na czas określony regułą nie może być zawieranie tych umów wyłącznie do czasu zakończenia zajęć dydaktyczno-wychowawczych w danym roku szkolnym i wypłata ekwiwalentu za niewykorzystany urlop.

Zgodnie z art. 10 ust. 7 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2021 r. poz. 1762, z późn. zm.) w przypadku zaistnienia potrzeby wynikającej z organizacji nauczania lub zastępstwa nieobecnego nauczyciela, w tym w trakcie roku szkolnego, stosunek pracy z nauczycielem nawiązuje się na podstawie umowy o pracę na czas określony.

W myśl art. 64 ust. 5 ustawy – Karta Nauczyciela nauczyciel zatrudniony przez cały okres trwania zajęć w danym roku szkolnym w szkole, w której w organizacji pracy przewidziano ferie szkolne, ma prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze i na zasadach określonych w ust. art. 64 ust. 1 ww. ustawy. Nauczyciel zatrudniony przez okres krótszy niż 10 miesięcy w szkole, w której w organizacji pracy przewidziano ferie szkolne, ma prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze proporcjonalnym do określonego w umowie okresu prowadzenia zajęć.

Prawo pracownika do urlopu wypoczynkowego jest jednym z jego podstawowych uprawnień. Wynika ono nie tylko z omawianych przepisów, ale również z norm wyższego rzędu. Prawo to przyznają pracownikom art. 66 ust. 2 Konstytucji oraz art. 2 pkt 3 Europejskiej Karty Społecznej. Prawo do urlopu wypoczynkowego jest szczególnym, podstawowym i niezbywalnym uprawnieniem pracownika, którego przedmiot stanowi ogół przesłanek dotyczących nabycia, utraty, wymiaru i sposobu realizacji roszczenia urlopowego, wchodzi ono w skład treści stosunku pracy.

Regułą wynikającą z art. 64 ustawy – Karta Nauczyciela jest wykorzystanie urlopu wypoczynkowego w naturze. Wypłatę ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop należy zatem traktować jako wyjątek od wskazanej reguły. Prawo do ekwiwalentu pieniężnego jest więc prawem pochodnym od prawa do urlopu. Prawo do ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy przysługuje nauczycielom w przypadkach enumeratywnie wymienionych w art. 66 ust. 2 ustawy – Karta Nauczyciela.

W związku z powyższym należy zauważyć, że w przypadku, gdy nauczyciel ma prowadzić zajęcia do czasu zakończenia zajęć dydaktyczno-wychowawczych w danym roku szkolnym (np. 2021/2022), należy zawrzeć z nim umowę o pracę na czas określony umożliwiający wykorzystanie w naturze w okresie ferii letnich przysługującego mu urlopu wypoczynkowego. Nauczyciel, który będzie zatrudniony przez okres 10 miesięcy w danym roku szkolnym w szkole, w której w organizacji pracy przewidziano ferie szkolne, ma prawo do urlopu wypoczynkowego w pełnym wymiarze. Natomiast nauczycielowi zatrudnionemu przez okres krótszy niż 10 miesięcy, przysługuje prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze proporcjonalnym do okresu zatrudnienia.

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że umowa o pracę na czas określony (w przypadku zaistnienia potrzeby wynikającej z organizacji nauczania lub zastępstwa nieobecnego nauczyciela) powinna zostać zawarta z nauczycielem na okres umożliwiający wykorzystanie w naturze przysługującego mu urlopu wypoczynkowego.

Jednocześnie uprzejmie wyjaśniam, że ustawa – Karta Nauczyciela nie zawiera przepisu stanowiącego, że po 1 września umowa o pracę może zostać zawarta jedynie do czasu zakończenia zajęć w danym roku szkolnym.

Z poważaniem

Z upoważnienia
MINISTRA EDUKACJI I NAUKI

Dariusz Piontkowski
Sekretarz Stanu