Komisja Nadzwyczajna do spraw zmian w kodyfikacjach, obradująca pod przewodnictwem poseł Barbary Dolniak (KO), przewodniczącej Komisji, zrealizowała następujący porządek dzienny:
– rozpatrzenie wniosków i poprawek zgłoszonych w czasie drugiego czytania do rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny (druki nr 876 i 984).
W posiedzeniu udział wzięli: Arkadiusz Myrcha sekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości wraz ze współpracownikami, Jarosław Jagura adwokat Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, Linus Lewandowski i Marcin Lewandowski członkowie stowarzyszenia Homokomando.
W posiedzeniu udział wzięli pracownicy Kancelarii Sejmu: Agnieszka Grybska, Daria Kwiatkowska – z sekretariatu Komisji w Biurze Komisji Sejmowych; Tomasz Czech, Piotr Podczaski – legislatorzy z Biura Legislacyjnego.
Przewodnicząca poseł Barbara Dolniak (KO):
Otwieram posiedzenie Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian kodyfikacjach.
Proszę państwa, przedmiotem dzisiejszego rozpatrzenia przez Komisję są poprawki do ustawy rządowej dotyczącej projektu o zmianie ustawy Kodeks karny – druki nr 876 i sprawozdanie z druku nr 984. W czasie drugiego czytania na posiedzeniu plenarnym złożone zostały dwa wnioski o odrzucenie projektu w całości. Te wnioski poddamy w pierwszej kolejności pod głosowanie. Czy jest ktoś z Konfederacji albo z Prawa i Sprawiedliwości? Nie widzę, w związku z tym nie będzie… Przepraszam panie ministrze, nie zauważyłam. Czy pan chce zabrać w tym punkcie głos, czy już nie? Mówimy o wnioskach o odrzucenie.
Poseł Marcin Warchoł (PiS):
Podtrzymujemy wcześniej zgłoszone wnioski. Uważamy, że ustawa, że projekt jest szkodliwy, godzi w konstytucyjną wolność słowa i jako taki powinien zostać odrzucony, a ta debata, która się tu chociażby wczoraj odbyła jest tylko dowodem tego, że projekt jest nieprzygotowany, napisany na kolanie. Jeżeli projektodawcy chcą wystąpić z nowym projektem, to przede wszystkim powinni mieć na uwadze wolności obywatelskie, a nie knebel, cenzurę rodem z PRL-u. Całkowicie podtrzymujemy wniosek o odrzucenie tego niebezpiecznego projektu.
Przewodnicząca poseł Barbara Dolniak (KO):
Odpowiadając panu posłowi na te zarzuty, powiem tak: im więcej pracuje się nad treścią projektu, czyli im więcej dyskusji nad prawem, tym lepiej, to po pierwsze. Po drugie, czy państwo podjęliście jakieś działania, żeby wyeliminować z Kodeksu karnego art. 257, który mówi o tych samych zachowaniach, o tych samych czynach zabronionych, co w projekcie ustawy, rozszerza tylko katalog osób, które będą korzystać z tej ochrony, np. osoby z niepełnosprawnością? Art. 257 poza tym jest identyczny: „Kto publicznie znieważa grupę ludności albo poszczególną osobę z powodu jej przynależności narodowej, etnicznej, rasowej, wyznaniowej albo z powodu jej bezwyznaniowości lub z takich powodów narusza nietykalność cielesną innej osoby podlega karze pozbawienia wolności do trzech lat”. Więc państwa krzyki, że oto kara wolności tylko, gdy w przepisie mamy karę pozbawienia wolności, a art. 37 pozwala sądowi przejść na karę ograniczenia wolności lub grzywny, jeżeli planowana kara nie przewyższa jednego roku.
W związku z tym, czy państwo też chcecie w ogóle zniesienia tego przepisu, bo nie słyszałam, żeby przez 8 lat lub teraz była dyskusja o zniesieniu tego przepisu? Państwa tłumaczenie, że to jest kneblowanie ust jest po prostu nieuzasadnionym zarzutem, zwłaszcza że wielu posłów z państwa strony mówi, że osoby z niepełnosprawnością powinny być chronione w sposób szczególny. Zgodzi pan się ze mną, że do tej grupy osób warto zapisać osobę z niepełnosprawnością, a jak pan skrytykuje mnie, bo się nie zgadza z moimi poglądami, to przyjmę tę krytykę do wiadomości i na pewno nie będę wnioskować o pana ściganie, bo krytyka jest dozwolona. Jak pan będzie groził mi bezprawnie, znieważał, to już jest zupełnie inna sytuacja i w odwrotną stronę, czyli w stosunku do pana, to też to prawo zadziała. Bardzo proszę.
Poseł Marcin Warchoł (PiS):
Na tej sali jest zresztą działacz, który chce kary więzienia dla pana doktora Karola Nawrockiego za zniszczenie okładki plugawej książki, więc to jest najlepszy dowód, jakie są intencje przyświecające tej ustawie i warto, żeby wszyscy to wiedzieli. To jest projekt absolutnie godzący w wolność, w prawo rodziców do wychowania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami, wolność religijną również. Za cytowanie Pisma Świętego będziecie wsadzać do więzienia. Chcielibyście wsadzić do więzienia Świętego Pawła za List do Rzymian 1:26, tak? Do tego to prowadzi. Zresztą zobaczmy, jak wyglądała dyskusja w innych krajach Unii Europejskiej w momencie wprowadzania tego typu projektów i do czego to doprowadziło. Dokąd doszła praktyka w stosowaniu tego szkodliwego prawa? Właśnie do tego punktu, że dziś księża boją się, że trafią do więzienia za głoszenie Słowa Bożego, tak naprawdę.
Przewodnicząca poseł Barbara Dolniak (KO):
Zamykając ten punkt, nie, nie udzielam głosu już nikomu więcej. Panie pośle, zamykam dyskusję w tym punkcie. Proszę rzetelnie przeczytać projekt ustawy i wtedy możemy podyskutować o rzetelności w nawiązaniu do art. 257, a nie przyjąć zasady krytyki dla krytyki. Proszę państwa, poddaję pod głosowanie dwa wnioski, ponieważ wnioski o odrzucenie zostały złożone przez klub Prawa i Sprawiedliwości i klub Konfederacji obywatelskiej. Kto jest za wnioskiem o odrzucenie tego projektu ustawy? Kto jest przeciw? Nie działa?
Poseł Marcin Warchoł (PiS):
Mam problem z kartą.
Przewodnicząca poseł Barbara Dolniak (KO):
Poczekam. Czy wszyscy już uruchomili? Panie pośle, wiem, że ma pan kartę z sali plenarnej. Przyjmiemy pana głosowanie ręczne.
Poseł Marcin Warchoł (PiS):
Bardzo dziękuję.
Przewodnicząca poseł Barbara Dolniak (KO):
Proszę bardzo. W takim razie jeszcze raz, kto jest za wnioskami o odrzucenie projektu ustawy? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Widzę, że wszyscy państwo zagłosowali. Bardzo dziękuję. Zamykam głosowanie i proszę o wyświetlenie wyników. Za wnioskiem, tak. Głosowało 12 posłów. Za – 3, przeciw – 9, nikt się nie wstrzymał. To oznacza, że wniosek Konfederacji i klubu Prawa i Sprawiedliwości nie został przyjęty. Komisja zaopiniowała go negatywnie.
Proszę państwa przechodzimy teraz do poprawek. Mamy pierwszą poprawkę klubu Lewica, ale widzę notatkę, że poprawkę nr 1 należy głosować łącznie z poprawkami nr 4 i 10. Przyjęcie poprawek 1, 4 i 10 spowoduje bezprzedmiotowość poprawek: 2, 3, 5 do 8, 11 do 14. Panie ministrze, to poprawka Lewicy.
Sekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Arkadiusz Myrcha:
Dziękuję bardzo. Pani przewodnicząca, stanowisko jest negatywne.
Przewodnicząca poseł Barbara Dolniak (KO):
Czy ktoś jeszcze chce zabrać głos? Bardzo proszę.
Legislator Piotr Podczaski:
Pani przewodnicząca, szanowni państwo, zaproponowaliśmy takie właśnie łączne głosowanie tych poprawek, bo w istocie te poprawki dotyczą trzech i jedna poprawka czwartego przepisu i nie możemy jednocześnie przyjmować poprawek kilku klubów, które są do siebie korespondencyjne. Dlatego w ten sposób zaproponowaliśmy połączenie poprawek i w ten sposób zaproponowaliśmy bezprzedmiotowości ewentualne, które z przyjęcia tych poprawek będą wynikać. Natomiast prosilibyśmy o uwagi, jeżeli ktoś z państwa się nie zgadza, bo troszeczkę mieliśmy mało czasu na sporządzenie tego zestawienia i mogliśmy się pomylić.
Przewodnicząca poseł Barbara Dolniak (KO):
Czy ktoś z państwa posłów nie zgadza się, by poprawkę nr 1 głosować łącznie z poprawką nr 4 i nr 10? Przyjęcie tych poprawek: nr 1, nr 4, nr 10 spowoduje bezprzedmiotowość poprawek: nr 2, nr 3, nr 5 do nr 8, nr 11 do nr 14. Nie słyszę sprzeciwu. Pan jeszcze chciał zabrać głos. Proszę bardzo. Bardzo proszę krótko, bo miał pan już okazję wypowiadać się w dniu wczorajszym.
Członek stowarzyszenia Homokomando Linus Lewandowski:
Chciałem podtrzymać stanowisko organizacji społecznych, że dopisanie tożsamości płciowej do tego przepisu jest potrzebne, żeby skutecznie chronić osoby transpłciowe, bo mamy silne przekonanie, że zaproponowany przez klub Koalicji Obywatelskiej przepis nie da wystarczającej ochrony. Będzie powodował, że prokuratorzy po prostu nie będą wszczynać takich spraw albo sądy będą je umarzać z braku z braku powiązania, że bycie trans narusza warunek płci.
Przewodnicząca poseł Barbara Dolniak (KO):
Dziękuję bardzo. Proszę państwa przypominam, że stanowisko ministerstwa jest negatywne dla tych poprawek. Głosujemy. Kto z państwa posłów jest za przyjęciem tych poprawek: nr 1, nr 4 i nr 10? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu? Wszyscy państwo zagłosowaliście? Bardzo dziękuję za oddanie głosu. Proszę o ogłoszenie wyników.
Głosowało 13 osób. Za – 1, przeciw – 12, nikt się nie wstrzymał. Oznacza to negatywną opinię Komisji dla tych trzech poprawek: nr 1, nr 4 i nr 10.
Przechodzimy do kolejnej poprawki. To jest poprawka Koalicji Obywatelskiej i Klubu Parlamentarnego Lewica, która wprowadza poprawkę eliminując zaimek: „jej” i zamieniając słowo: „w związku” na „z powodu”. Proszę państwa, tę poprawkę, czyli drugą, głosujemy łącznie z poprawkami nr 5 i nr 11. Przyjęcie poprawek nr 2, nr 5 i nr 11 spowoduje bezprzedmiotowość poprawek o nr 3, nr 6 do nr 8, a także nr 12 do nr 14. Proszę państwa, powiedziałam czego dotyczy poprawka. W takim razie przystępujemy do głosowania. Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki? Rozumiem, że ministerstwo jest na tak w tej poprawce?
Sekretarz stanu w MS Arkadiusz Myrcha:
Stanowisko jest pozytywne. Pokłosie wczorajszej dyskusji na posiedzeniu Komisji.
Przewodnicząca poseł Barbara Dolniak (KO):
Dziękuję bardzo. Kto jest za? Kto jest przeciw? Kto z państwa wstrzymał się od głosu? Bardzo dziękuję. Wszyscy państwo zagłosowali, zamykam więc głosowanie. Proszę o wyniki.
Głosowało 13…
Głos z sali:
14 posłów, doszedł pan poseł Schreiber.
Przewodnicząca poseł Barbara Dolniak (KO):
…a, w takim razie głosowało 14 posłów. Za pozytywną opinią dla tej poprawki jest 8 posłów, przeciw 4 posłów… sześciu, tak bo to musimy dodać. Sześciu posłów. Nikt się nie wstrzymał. W związku z tym Komisja udzieliła pozytywnej opinii dla tych poprawek.
Przechodzimy więc do poprawki…
Legislator Piotr Podczaski:
Nr 9.
Przewodnicząca poseł Barbara Dolniak (KO):
A poprawka nr 4?
Legislator Piotr Podczaski:
Poprawka nr 4 już była łącznie, w pierwszym głosowaniu.
Przewodnicząca poseł Barbara Dolniak (KO):
Łącznie. Poprawka nr 5 też była już głosowana, prawda?
Legislator Piotr Podczaski:
Nr 5 była w tym głosowaniu.
Przewodnicząca poseł Barbara Dolniak (KO):
W tym głosowaniu. Teraz głosowaliśmy poprawkę nr 5. Nr 6 już jest bezprzedmiotowa. Nr 7 jest bezprzedmiotowa. Nr 8 bezprzedmiotowa. Patrzę na poprawkę nr 9. To jest poprawka klubu… koła Razem. Panie ministrze?
Sekretarz stanu w MS Arkadiusz Myrcha:
Poprawka numer?
Przewodnicząca poseł Barbara Dolniak (KO):
Poprawka nr 9.
Sekretarz stanu w MS Arkadiusz Myrcha:
Poprawka nr 9, stanowisko negatywne.
Przewodnicząca poseł Barbara Dolniak (KO):
Pan chce zabrać głos, proszę bardzo.
Członek stowarzyszenia Homokomando Linus Lewandowski:
Chciałem zaproponować głosowanie razem z poprawką nr 14, bo to jest to samo, tylko inny artykuł. Natomiast w imieniu organizacji społecznych też popieramy taką poprawkę.
Przewodnicząca poseł Barbara Dolniak (KO):
Poprawka czternasta już stała się bezprzedmiotowa w związku z przyjęciem innych poprawek. Proszę państwa, jak nie ma dalszych głosów. Przechodzimy do głosowania. Ministerstwo wyraża opinię negatywną. W związku z tym kto jest przedmiotową poprawką? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu? Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników. Głosowało… Czy pan poseł Schreiber głosował już elektronicznie? Tak. W takim razie głosowało 13 posłów. Za – 1, przeciw – 12, nikt się nie wstrzymało. Komisja nie udzieliła poparcia przedmiotowej poprawce.
Przechodzimy więc do poprawki… To wszystko, tak? Czyli przyjęliśmy poprawki do wszystkich artykułów w tym projekcie ustawy.
Legislator Piotr Podczaski:
Przyjęliśmy poprawki: nr 2, nr 5 i nr 11. Pozostałe odrzuciliśmy.
Przewodnicząca poseł Barbara Dolniak (KO):
Poprawki nr 2, nr 5 i nr 11. Powiem państwu, które poprawki przyjęliśmy, jeszcze raz je czytając, na koniec. Poprawka nr 2 brzmi… Ona dotyczy art. 53: „Popełnienie przestępstwa motywowanego nienawiścią z powodu przynależności narodowej, etnicznej, rasowej, politycznej, wyznaniowej, bezwyznaniowości, niepełnosprawności, wieku, płci lub orientacji seksualnej” – to jest art. 53. Do art. 119: „Kto stosuje przemoc lub groźbę bezprawną wobec grupy osób lub poszczególnej osoby z powodu przynależności narodowej, etnicznej, rasowej, politycznej, wyznaniowej, bezwyznaniowości, niepełnosprawności, wieku, płci lub orientacji seksualnej”. Poprawka nr 3 dotyczy art. 257: „Kto publicznie znieważa grupę ludności albo poszczególną osobę lub narusza nietykalność cielesną innej osoby z powodu przynależności narodowej, etnicznej, rasowej, wyznaniowej, bezwyznaniowości, niepełnosprawności, wieku, płci lub orientacji seksualnej”. Te poprawki zostały zaopiniowane pozytywnie. Pozostałe poprawki zostały przez Komisję zaopiniowane negatywnie, podobnie jak wniosek o odrzucenie.
Czy pan coś jeszcze chce powiedzieć? Bardzo proszę, ale już króciutko, bo Komisja kończy posiedzenie.
Członek stowarzyszenia Homokomando Linus Lewandowski:
W imieniu organizacji społecznych dziękujemy za przyjęcie poprawki uwzględniającej nasze podstawowe zarzuty z poprzedniego wczorajszego spotkania. Jednocześnie chciałem bardzo prosić szanowną Komisję o zobowiązanie ministerstwa do monitorowania tych przepisów i np. za rok stwierdzenia czy przepisy pozwoliły skutecznie ściągać transfobiczną mowę nienawiści i przestępstwa. Dziękuję.
Przewodnicząca poseł Barbara Dolniak (KO):
Myślę, proszę pana, rok to będzie trochę za mało zanim przetoczy się postępowanie przygotowawcze sądowe i odwoławcze, to rok jest okresem zbyt krótkim, żeby dokonać oceny. Po drugie, odnosząc się do pana pierwszej części, praca tej Komisji pokazuje w sposób jednoznaczny, że najlepiej pracować w dyskusji pomiędzy rządem, Komisją, a organizacjami pozarządowymi, by wypracować jak najlepszy projekt ustawy. Jak on zadziała w przyszłości? Na pewno nie będzie podstawą ścigania za krytykę, a za mowę nienawiści.
Myślę, że wszyscy, jak jesteśmy tutaj na tej sali, nie zgadzamy się z mową nienawiści, bo to jest czyn zabroniony, najzwyklejsze w świecie przestępstwo. Pomyślmy sobie, gdyby z racji niepełnosprawności naszego dziecka, współmałżonka czy rodzica ktoś stosował groźbę bezprawną, przemoc lub też naruszał nietykalność cielesną. Pierwsi państwo, którzy chcą odrzucenia tego projektu, wnioskowalibyście o zastosowanie prawa.
Bardzo dziękuję. Zamykam posiedzenie. Sprawozdawca? Nowy czy ten sam? Czy ktoś inny chce być sprawozdawcą? Nie. W takim razie pozostaję w dalszym ciągu sprawozdawcą. Bardzo dziękuję. Projekt idzie na trzecie czytanie.
Dziękuję bardzo. Do widzenia.