Odpowiedź na interpelację nr 8942
w sprawie korzystania z telefonów komórkowych na terenie szkoły
Odpowiadający: sekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej Katarzyna Lubnauer
Warszawa, 24-04-2025
Szanowna Pani Poseł,
w odpowiedzi na interpelację proszę przyjąć następujące wyjaśnienia.
Art. 1 pkt 14 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe[1] określa, że system oświaty zapewnia utrzymywanie bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki w szkołach i placówkach.
Zarówno przepisy ustawowe jak również regulacje zawarte w aktach wykonawczych do ustaw definiujących obszary funkcjonowania polskiego systemu oświaty stwarzają warunki do zapewnienia przez szkoły i placówki bezpieczeństwa dzieciom i młodzieży zarówno w wymiarze indywidualnym, jak i zbiorowym.
Należy zaznaczyć, że dyrektor szkoły sprawuje opiekę nad uczniami[2] i wykonuje zadania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa dzieciom i nauczycielom w czasie zajęć organizowanych przez szkołę[3], co wynika również z § 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach[4]. Dlatego też dyrektor szkoły, odpowiadający za bezpieczeństwo uczniów, ma obowiązek przeciwdziałać różnym sytuacjom mogącym zagrażać bezpieczeństwu uczniów na terenie obiektu szkolnego, a w konsekwencji ma obowiązek zaprojektować skuteczne mechanizmy eliminowania wszelkich zagrożeń, między innymi poprzez odpowiednie zapisy w statucie szkoły.
Przepisy odnoszące się do zasad korzystania z urządzeń elektronicznych na terenie szkoły zawarte w ustawie Prawo oświatowe zobowiązują szkoły do określenia w statucie obowiązków ucznia w zakresie przestrzegania warunków wnoszenia i korzystania z telefonów komórkowych i innych urządzeń elektronicznych na terenie szkoły[5]. Statut powinien także regulować kwestie praw ucznia oraz trybu składania skarg w przypadku ich naruszenia, a także skutki nieprzestrzegania przez uczniów postanowień statutu.
Przepisy prawa oświatowego pozostawiły szkołom swobodę w określaniu warunków korzystania z telefonów komórkowych i innych urządzeń elektronicznych podczas pobytu uczniów w szkole, gdyż sprawy te powinny być uregulowane w zależności od typu i rodzaju szkoły czy wieku uczniów. Statut szkoły nie może być sprzeczny z prawami zawartymi w przepisach powszechnie obowiązujących, w tym w Konwencji o prawach dziecka.
Pozostawienie szkołom swobody w określeniu zasad używania urządzeń elektronicznych na terenie szkoły nie jest tożsame z przyzwoleniem na nierespektowanie ustalonych zasad przez uczniów, nauczycieli i rodziców. Ponadto postanowienia statutu szkoły powinny być dyskutowane i weryfikowane przez organy szkoły już na etapie ich projektowania, bowiem wypracowanie zapisów nie tylko zgodnych z prawem, ale także zaakceptowanych przez nauczycieli, uczniów i rodziców stanowi podstawę, i jednocześnie zobowiązanie, do ich respektowania.
Minister Edukacji zamierza doprecyzować w ustawie zakres możliwych działań szkoły w określaniu warunków korzystania z telefonów komórkowych i innych urządzeń elektronicznych, zgodnie z ich potrzebami, poprzez dodanie przepisu, który wprost pozwoli na wprowadzanie zakazu ich używania na terenie szkoły i placówki (w stosunku do dotychczasowej możliwości ograniczenia ich używania).
Pragnę również poinformować, że szczegółowe cele do osiągnięcia, uwzględniające przedmiotową tematykę, zostały zaplanowane do realizacji w przyjętej przez rząd we wrześniu 2024 r. Polityce Cyfrowej Transformacji Edukacji (PCTE)[6]. Dokument wskazuje, iż w transformacji cyfrowej szkół bardzo ważną rolę pełnią inicjatywy skoncentrowane na zapewnieniu odpowiedniej higieny cyfrowej oraz bezpiecznym korzystaniu z komputera i Internetu. W planie wdrażania PCTE, w obszarze 8, dotyczącym cyfrowego bezpieczeństwa, uwzględniono m.in. następujące działania:
- opracowanie standardu reagowania przez szkołę na incydenty w Internecie oraz procedur postępowania w przypadku zagrożenia dla uczniów, nauczycieli i szkoły,
- opracowanie wytycznych dla nauczycieli i ram kompetencji uczniów w zakresie cyberbezpieczeństwa i higieny cyfrowej,
- opracowanie zasad systematycznego przeprowadzenia szkoleń dla nauczycieli i rodziców w zakresie cyberbezpieczeństwa,
- opracowanie wytycznych dla działań dotyczących zakresu korzystania z danych uczniów i nauczycieli przez inne instytucje,
działania wspierające nauczanie o edukacji medialnej, higienie cyfrowej i cyberbezpieczeństwie.
Ponadto, w 2025 r. Minister Edukacji planuje przeprowadzenie badań, dotyczących sposobów uregulowania przez szkoły zasad korzystania z telefonów komórkowych i innych urządzeń elektronicznych.
Z wyrazami szacunku
Z upoważnienia Ministra Edukacji
Katarzyna Lubnauer
Sekretarz Stanu
[1] Dz. U. z 2024 r. poz. 737, z późn. zm.
[2] Art. 68 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy.
[3] Art. 68 ust. 1 pkt 6 ww. ustawy.
[4] Dz. U. z 2020 r. poz. 1604, z późn. zm.
[5] Art. 99 pkt 4 ww. ustawy.
[6] Uchwała nr 98 Rady Ministrów w sprawie przyjęcia polityki publicznej pod nazwą „Polityka Cyfrowej Transformacji Edukacji” z dnia 12 września 2024 r. (M.P. z 2024 r. poz. 812)