Odpowiedź na interpelację ponowną nr 2097
w sprawie szafek i zapewnienia wersji elektronicznej podręcznika
Odpowiadający: sekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej Katarzyna Lubnauer
Warszawa, 14-05-2024
Szanowny Panie Pośle,
uprzejmie wyjaśniam, że zgodnie z art. 22ao ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty[1], podręcznik może mieć postać papierową lub elektroniczną. Jednocześnie podręcznik w postaci papierowej, zgodnie z art. 22ao ust. 3 pkt 6a ww. ustawy, musi posiadać cyfrowe odzwierciedlenie. Podręcznik w postaci elektronicznej nie jest tożsamy z cyfrowym odzwierciedleniem podręcznika.
Zgodnie z art. 22an ust. 3 ustawy o systemie oświaty wniosek o dopuszczenie podręcznika do użytku szkolnego składa podmiot posiadający autorskie prawa majątkowe do podręcznika lub inne prawa do korzystania z utworu będącego podręcznikiem (wydawca). To od wydawcy zależy sposób opracowania i wydania podręcznika (w postaci papierowej albo elektronicznej).
Podręcznik w postaci elektronicznej, zgodnie z art. 22ao ust. 3 pkt 6 ww. ustawy o systemie oświaty, jest opracowywany w sposób pozwalający na zastosowanie rozwiązań umożliwiających odczyt przez uczniów z różnymi rodzajami niepełnosprawności i zgodnie z § 3 ust. 3 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 października 2019 r. w sprawie dopuszczania do użytku szkolnego podręczników[2] uwzględnia wymagania dostępności określone w załączniku do ustawy z dnia 4 kwietnia 2019 r. o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych.
Cyfrowe odzwierciedlenie podręcznika jest natomiast odwzorowaniem 1:1 podręcznika w postaci papierowej, zamieszczonym na informatycznym nośniku danych lub w Internecie. Cyfrowe odzwierciedlenie podręcznika papierowego jest kopią papierowej postaci dopuszczonego do użytku szkolnego podręcznika i z tego powodu nie podlega ocenie rzeczoznawców oraz rygorom/warunkom określonym, w ustawie o systemie oświaty i ww. rozporządzeniu, dla podręczników w postaci elektronicznej.
Przygotowanie cyfrowego odzwierciedlenia podręcznika papierowego jest obowiązkiem wydawców, którzy złożyli wnioski o dopuszczenie do użytku szkolnego podręczników od 1 stycznia 2020 roku.
Prowadzone obecnie działania Ministerstwa Edukacji Narodowej mają na celu doprowadzenie do tego, aby wszystkie dopuszczone do użytku szkolnego podręczniki w postaci papierowej (niezależnie od tego, czy wnioski ich dotyczące złożone zostały przed czy po 1 stycznia 2020 roku) miały cyfrowe odzwierciedlenie. W przygotowywanym obecnie w MEN projekcie zmiany ustawy o systemie oświaty przewidziano przepisy stanowiące o obowiązku udostępniania cyfrowych odzwierciedleń wszystkich podręczników – niezależnie od daty wpływu wniosku o dopuszczenie do użytku szkolnego konkretnego podręcznika.
Takie rozwiązanie będzie skutkowało dostępem do wszystkich podręczników w dwóch wersjach (papierowej i cyfrowej) i umożliwi uczniom dowolne/wymienne korzystanie z nich.
Ministerstwo Edukacji Narodowej podjęło już także roboczą współpracę z Polską Izbą Książki w tym zakresie. Zgodnie z informacją przekazaną przez Sekcję Wydawców Edukacyjnych PIK cyfrowe odzwierciedlenia wszystkich podręczników (również tych, dla których wnioski o dopuszczenie zostały złożone przed 1 stycznia 2020 r.) dla uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych – wydanych przez podmioty zrzeszone w PIK - będą dostępne w Internecie już od roku szkolnego 2024/2025.
Ponadto, linki do kolejnych cyfrowych odzwierciedleń podręczników są sukcesywnie zamieszczane również na Zintegrowanej Platformie Edukacyjnej. Odzwierciedlenie okładki danego podręcznika (widoczne pod adresem https://zpe.gov.pl/ po zalogowaniu w menu górnym strony, w zakładce „Kształcenie ogólne“) przekierowuje do cyfrowego odzwierciedlenia danego podręcznika w Internecie.
Dodatkowe środki finansowe na zapewnienie uczniom elektronicznej wersji podręczników (co MEN rozumie jako cyfrowe odzwierciedlenia podręczników – a nie podręcznik w postaci elektronicznej, które to terminy zostały wyjaśnione wcześniej) nie są niezbędne. Zakup podręcznika w wersji papierowej oznacza, że kupujący ma również dostęp do cyfrowego odzwierciedlenia tego podręcznika.
Ponadto uprzejmie informuję, że Minister Edukacji odpowiedzialnie podchodzi do wprowadzania zmian systemowych w polskiej szkole. Pogłębiona analiza dotycząca doposażenia szkół w indywidualne szafki dla dzieci jest zasadna, aby adekwatnie do potrzeb przekazać wsparcie. Kierownictwo MEN dołoży wszelkich starań, aby skutecznie, w ramach możliwości budżetu państwa, zrealizować obietnicę wyborczą, jaką jest deklaracja umieszczenia w każdej szkole indywidualnych szafek dla dzieci. Warto wskazać, że kierownictwo ministerstwa w poprzednich latach, w tym w trakcie Pańskiego krótkiego kierowania jego pracami, nie podjęło się przeprowadzenia analiz, przygotowań lub samych działań zmierzających do realizacji tej niezbędnej, ze względu na dobro dziecka i jego zdrowie, potrzeby.
Z wyrazami szacunku
Z upoważnienia Ministra Edukacji
Katarzyna Lubnauer
Sekretarz Stanu
[1] Dz. U. z 2022 r. poz. 2230 z późn. zm.
[2] Dz. U. poz.2013