Leksykon budżetowy

A B C D E F G H I J K L M N O P R S Ś T U W Z 
Hasła na literę: I
Inflacja bazowa
Kategoria: Podstawowe pojęcia makroekonomiczne
Procedura budżetowa

Gdzie szukać w budżecie?

Dane liczbowe
Dane liczbowe


Definicja formalnoprawna:
Inflacja bazowa wykorzystywana jest przez bank centralny do pomiaru zmian cen towarów i usług konsumpcyjnych w gospodarce z wyłączeniem określonych ich grup.
NBP stosuje następujące miary inflacji bazowej (IB):
  • IB po wyłączeniu cen administrowanych powstaje w wyniku wyłączenia cen, które nie są wynikiem regulacji rynkowych, ale są pod wpływem działań władz publicznych (rządowych i samorządowych), w tym różnych regulatorów. Są to np. ceny za energię, wodę, kanalizację, czynsze mieszkaniowe;
  • IB po wyłączeniu cen najbardziej zmiennych powstaje poprzez wyłączenie cen, które są wrażliwe na różnego rodzaju szoki gospodarcze (popytowe i/lub podażowe) lub charakteryzują się istotną sezonowością. Koszyk ten może zatem zmieniać się w czasie. Do najczęściej uwzględnianych w tym wskaźniku towarów i usług zalicza się produkty żywnościowe (w tym owoce, warzywa, mięso), produkty energetyczne (paliwa, gaz, opłaty), ale także usługi dostępu do internetu, usługi administracji państwowej oraz usługi prawne;
  • IB po wyłączeniu cen żywności i energii powstaje poprzez wyłączenie cen dóbr wrażliwych na szoki podażowe (wewnętrzne, czy zewnętrzne, jak np. niskie zbiory płodów rolnych w wyniku niekorzystnych zmian pogodowych lub zmniejszenie wydobycia ropy naftowej przez kartele naftowe). Wyłączenia obejmują zatem ceny żywności i energii;
  • 15% średnia obcięta powstaje w wyniku dokonania statystycznego wyłączenia (obcięcia) 15% na zbiorze grup cen uszeregowanych towarów i usług charakteryzujących się największymi zmianami.
Źródło:
Na podstawie Metodologii obliczania miar inflacji bazowej publikowanych przez Narodowy Bank Polski, NBP, 15 marca 2011r.
Komentarz:
Inflacja bazowa służy przede wszystkim do wyznaczania kierunku zmian cen towarów i usług konsumpcyjnych w średnim i długim terminie. Może służyć także jako podstawa oceny realizacji polityki pieniężnej banku centralnego w średnim okresie (uwzględniając w szczególności czynniki, na które bank centralny miał pośredni wpływ i te wynikające z przyjętych regulacji prawnych oraz wystąpienia różnego rodzaju szoków gospodarczych, szczególnie zewnętrznych).
Autor (Autorzy): Kamilla Marchewka-Bartkowiak