Przed szczytem NATO w Wilnie z Rygi popłynął mocny apel szefów parlamentów Polski, państw bałtyckich i Ukrainy wzywający do przygotowania ścieżki akcesji Ukrainy do Sojuszu Północnoatlantyckiego. W poniedziałkowym spotkaniu w tym formacie w stolicy Łotwy uczestniczyła marszałek Sejmu Elżbieta Witek. Wspólne obrady z przewodniczącymi litewskiego Seimasu Viktoriją Čmilytë-Nielsen, łotewskiej Saeimy Edvardsem Smiltēnsem, estońskiego Riigikogu Laurim Hussarem i ukraińskiej Rady Najwyższej Rusłanem Stefanczukiem były głównym punktem dwudniowej wizyty marszałek Witek na Łotwie.
– Oczekujemy, że szczyt NATO w Wilnie przyniesie Ukrainie informacje o tym, jaka będzie jej ścieżka przystąpienia do Sojuszu Północnoatlantyckiego – podkreśliła Marszałek Sejmu podczas briefingu prasowego po spotkaniu. – Ukraina musi być członkiem NATO, także po to, żeby być gwarantem bezpieczeństwa, bo od 2014 r. armia ukraińska szkoli się, żołnierze sprawdzają się w boju i przede wszystkim broń, jakiej używają, którą otrzymują z całego świata, jest najnowocześniejsza i kompatybilna z oddziałami w ramach NATO, sprawdzona w boju – powiedziała Elżbieta Witek.
Marszałek Sejmu zwróciła uwagę na zacieśnienie relacji z państwami bałtyckimi od wybuchu wojny w Ukrainie. – Mamy wspólny pogląd na kwestie bezpieczeństwa, naszej współpracy, zarówno teraz kiedy za naszymi granicami toczy się okrutna wojna, ale także później – mówiła Elżbieta Witek. Zrelacjonowała realizację zobowiązań podjętych w styczniu w Warszawie na rozmowach w formacie szefów Izb parlamentarnych Polski, Litwy, Łotwy i Estonii. Jak powiedziała, w ramach tych ustaleń strona polska zorganizowała w Sejmie spotkanie z ambasadorami krajów afrykańskich, by przeciwdziałać dezinformacyjnym działaniom Rosji wobec krajów afrykańskich.
Elżbieta Witek zaproponowała zorganizowanie po szczycie kolejnego spotkania w Warszawie. – Jest wiele projektów infrastrukturalnych – Rail Baltica, Via Baltica, czyli Trójmorze, ale także mówiliśmy o odbudowie Ukrainy. To kwestie, które nas łączą i którym powinniśmy poświęcić swoją uwagę – oceniła Marszałek Sejmu. Zaakcentowała jak ważne jest zapraszanie na takie spotkania przedstawicieli Ukrainy, ponieważ „dzisiaj bezpieczeństwo Europy to jest szybkie, zwycięskie zakończenie wojny przez Ukrainę”. Elżbieta Witek zaznaczyła, że największym gwarantem bezpieczeństwa dla Ukrainy byłoby to, o co Polska apeluje od dawna – szybka dostawa najnowocześniejszej broni.
W swojej wypowiedzi Marszałek Sejmu wskazywała na dzielone z państwami bałtyckimi wartości, cele i przeszłość, „która pokazuje, że jeżeli będziemy potrafili ze sobą współpracować, jeżeli będziemy razem, to możemy naprawdę bardzo wiele cennych projektów w przyszłości zrealizować”. – Pokazujemy, że nasze kraje wydają znacznie więcej niż wiele dużych krajów należących do Paktu Północnoatlantyckiego na obronność. To nie jest już tylko 2 proc. PKB, ale 3 proc., a w perspektywie więcej – zaznaczyła Elżbieta Witek. Z uznaniem odniosła się do wydatków obronnych i pomocy wojskowej udzielanej Ukrainie przez kraje bałtyckie. – Będziemy to robić dalej, bo zbrojenie się i przekazywanie coraz większych środków na ten cel to przede wszystkim zagwarantowanie bezpieczeństwa naszych państw i obywateli oraz pomoc Ukrainie – zapewniła marszałek Witek.
Uczestnicy spotkania w Rydze przyjęli wspólne oświadczenie pokazujące jedność państw regionu we wsparciu dla Ukrainy. Oprócz szefów parlamentów Polski, Litwy, Łotwy, Estonii i Ukrainy dokument poparła też przewodnicząca niemieckiego Bundestagu Bärbel Bas, która uczestniczyła w niedzielnych rozmowach w łotewskiej stolicy. W dokumencie, w świetle zbliżającego się szczytu NATO, sygnatariusze wezwali sojuszników, by podjęli zobowiązanie do przyjęcia Ukrainy do Sojuszu Północnoatlantyckiego, a NATO przygotowało dla tego kraju ścieżkę procesu akcesyjnego. W oświadczeniu znalazł się też m.in. apel o dalsze podejmowanie skoordynowanych działań w celu zaspokojenia pilnego zapotrzebowania Ukrainy w zakresie sprzętu wojskowego i obronnego. Wezwano również do kontynuacji wspierania Ukrainy we wzmacnianiu zdolności i potencjału obronnego do czasu pełnego przywrócenia je integralności terytorialnej w uznanych przez społeczność międzynarodową granicach z 1991 r.
***
Day two of the visit of the Speaker of the Sejm to Latvia – report
Ahead of the NATO Summit in Vilnius, a strong appeal from the Heads of the Parliaments of Poland, the Baltic states, and Ukraine calling for the preparation of a path for Ukraine's accession to the North Atlantic Alliance came from Riga. The Speaker of the Sejm, Elżbieta Witek, attended the Monday meeting in this format in the capital of Latvia. Joint deliberations with the Heads of Lithuania's Seimas Viktorija Čmilytë-Nielsen, Latvia's Saeima Edvards Smiltēns, Estonia's Riigikogu Lauri Hussar, and Ukraine's Verkhovna Rada Ruslan Stefanchuk were the highlight of Speaker Witek's two-day visit to Latvia.
"We expect that the NATO Summit in Vilnius will provide Ukraine with information about its accession path to the North Atlantic Alliance," the Speaker of the Sejm stressed during a press briefing after the meeting. "Ukraine needs to be a member of NATO, also in order to be a guarantor of security, because, since 2014, the Ukrainian army has been training, the soldiers have proven themselves in battle, and, above all, the weapons they use, which they receive from all over the world, are the most modern and compatible with troops within NATO, proven in battle," Elżbieta Witek declared.
The Speaker of the Sejm noted the strengthening of relations with the Baltic states since the outbreak of the war in Ukraine. "We share the view on security issues, our cooperation, not only now when a cruel war is going on behind our borders but also later," Elżbieta Witek stated. She reported on the implementation of commitments made in January in Warsaw at talks in the format of the Heads of the Parliamentary Chambers of Poland, Lithuania, Latvia, and Estonia. As part of these arrangements, she said, the Polish side held a meeting with ambassadors of African countries in the Sejm to counter Russia's disinformation activities against African countries.
Elżbieta Witek proposed holding another meeting in Warsaw after the Summit. "There are a lot of infrastructure projects – Rail Baltica, Via Baltica, or the Three Seas Initiative, but we also talked about the reconstruction of Ukraine. These are issues that unite us and to which we should devote our attention," the Speaker of the Sejm assessed. She emphasised the importance of inviting representatives of Ukraine to such meetings because "today, the security of Europe is but a quick, victorious end to the war by Ukraine." Elżbieta Witek observed that the biggest security guarantee for Ukraine would be what Poland has been calling for for a long time – the rapid delivery of state-of-the-art weapons.
In her remarks, the Speaker of the Sejm pointed to the values, goals, and past shared with the Baltic states, "which shows that if we can cooperate, if we are together, we can really implement plenty of valuable projects in the future." "We show that our countries spend much more than many large North Atlantic Treaty Organization countries on defence. It is no longer just two per cent of the GDP, but three per cent, with the prospect of more," Elżbieta Witek stated. She praised the defence spending and military assistance provided to Ukraine by the Baltic states. "We will continue to do so because arming ourselves and providing more and more funds for this purpose is first and foremost to guarantee the security of our countries and citizens and to help Ukraine," Speaker Witek assured.
The Riga meeting attendees adopted a joint statement showing the unity of the region's countries in supporting Ukraine. Besides the Heads of the Parliaments of Poland, Lithuania, Latvia, Estonia and Ukraine, German Bundestag President Bärbel Bas, who attended Sunday's talks in the Latvian capital, also endorsed the document. In the document, in light of the upcoming NATO Summit, the signatories urged the allies to commit themselves to welcoming Ukraine into the North Atlantic Alliance and for NATO to prepare a path for the country's accession process. The statement also included, among other things, a call for continued coordinated efforts to meet Ukraine's urgent need for military and defence equipment. It also called for continued support for Ukraine in strengthening its defence capabilities and capacities until it is fully restored to its territorial integrity within the internationally recognised 1991 borders.