Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych, obradująca pod przewodnictwem posła Arkadiusza Czartoryskiego (PiS), przewodniczącego Komisji, rozpatrzyła:
– informację Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz komendantów podległych mu służb na temat przygotowań do zabezpieczenia organizowanego w Katowicach szczytu klimatycznego ONZ: 24. Sesji Konferencji Stron Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (COP24), 14. Spotkania Stron Protokołu z Kioto (CMP14) oraz Konferencji sygnatariuszy Porozumienia Paryskiego (CMA1).
W posiedzeniu udział wzięli: Jarosław Zieliński sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji wraz ze współpracownikami, nadinsp. Jan Lach zastępca komendanta głównego Policji wraz ze współpracownikami, gen. bryg. SG Tomasz Praga komendant główny Straży Granicznej wraz ze współpracownikiem, gen. bryg. Leszek Suski komendant główny Państwowej Straży Pożarnej, płk Paweł Tymiński zastępca komendanta Służby Ochrony Państwa wraz ze współpracownikiem oraz Mateusz Glinowiecki asystent przewodniczącego Komisji.
W posiedzeniu udział wzięli pracownicy Kancelarii Sejmu: Magda Jedynak, Artur Kolęda i Anna Pilarska – z sekretariatu Komisji w Biurze Komisji Sejmowych.
Przewodniczący poseł Arkadiusz Czartoryski (PiS):
Witam obecnego na posiedzeniu Komisji pana ministra Jarosława Zielińskiego oraz przedstawicieli służb. Jest na sali pan komendant główny Policji Jan Lach, przybył także pan płk Paweł Tymiński, zastępca komendanta Służby Ochrony Państwa, płk Robert Świątek, dyrektor Zarządu V w SOP, pan gen. Leszek Suski, komendant główny Państwowej Straży Pożarnej, pan gen. bryg. Tomasz Praga, komendant główny Straży Granicznej, pan płk Andrzej Popko, dyrektor Zarządu Granicznego w Komendzie Głównej Straży Granicznej, pan Paweł Marchliński, naczelnik wydziału w Departamencie Porządku Publicznego w MSWiA. Witam też pana Rafała Jankowskiego, przewodniczącego Zarządu Głównego NSZZ Policjantów. Jest pan obecny? Nie, ale jest na liści osób zaproszonych. Witam też zastępcę dyrektora Głównego Sztabu Policji w Komendzie Głównej Policji pana insp. Dariusza Dymińskiego i pana dyrektora Departamentu Porządku Publicznego w MSWiA Mariusza Cichomskiego. Witam również wszystkie osoby, których nie wymieniłem z imienia i nazwiska. Jest z nami jeszcze przedstawiciel Biura Operacji Antyterrorystycznych w KGP pan insp. Dariusz Zięba. Ponownie bardzo serdecznie witam – był pan obecny na poprzednim posiedzeniu Komisji.
Bardzo proszę, panie przewodniczący, zgodnie z regulaminem. Posiedzenie naszej Komisji zostało zwołane w trybie art. 152 ust. 2 regulaminu Sejmu. Proszę.
Poseł Marek Wójcik (PO):
Dziękuję bardzo. Panie przewodniczący, panie ministrze, posiedzenie Komisji rzeczywiście zostało zwołane w trybie art. 152 na wniosek grupy posłów, którzy zwrócili się z prośbą o to, aby takie posiedzenie się odbyło i dotyczyło sposobu zabezpieczenia szczytu klimatycznego, który się odbędzie w Katowicach. Myślę, że najwyższy czas na taką dyskusję. Szczyt klimatyczny ma się odbyć w dniach od 3 do 14 grudnia i to będzie z pewnością jedno z najważniejszych wydarzeń międzynarodowych, jakie miały miejsce w Polsce w ciągu ostatnich lat. Organizatorzy wskazują, że spodziewają się do 20 do 40 tys. uczestników tego szczytu ze 190 krajów świata. W związku z tym będzie to na pewno ogromne wydarzenie i ważne jest to, żeby Komisja zajmująca się sprawami bezpieczeństwa wewnętrznego dowiedziała się, w jaki sposób służby zamierzają zapewnić to bezpieczeństwo podczas zaplanowanego wydarzenia. Rozumiem, że to musi być przede wszystkim wytężona praca Policji, Straży Granicznej, ale także Służby Ochrony Państwa, dlatego że w trakcie tej konferencji będzie w Katowicach przebywało wiele delegacji zagranicznych. Zależy nam na tym, aby taka informacja, w miarę pełna, została Komisji przedstawiona z uwagi na rangę tego wydarzenia.
Chciałbym zwrócić również uwagę, że doświadczenie innych szczytów klimatycznych, które odbywały się w różnych częściach świata, uczy, że tego typu wydarzenia przyciągają uwagę nie tylko oficjeli, ale także różnego rodzaju środowisk, które często podczas tychże wydarzeń prezentują swoje poglądy, nieraz w sposób bardzo spektakularny. Odbywają się różnego rodzaju manifestacje, demonstracje poglądów, więc ważne, żebyśmy wiedzieli, w jaki sposób państwo jesteście przygotowani, żeby w takich sytuacjach sobie radzić.
Na koniec o jeszcze jednej ważnej sprawie. Akurat mam to szczęście, że pochodzę z Katowic i znam doskonale to miejsce, w którym się odbędzie szczyt klimatyczny. Moim zdaniem przed państwem stoi naprawdę nie lada wyzwanie, dlatego że to nie jest taka sytuacja jak przed laty w Poznaniu, gdzie szczyt klimatyczny odbywał się na terenie targów poznańskich, które stanowią wydzieloną, zamkniętą część. Tym razem szczyt klimatyczny będzie się odbywał w gruncie rzeczy w centrum miasta, bo w katowickiej Strefie Kultury, tj. w miejscu, które stanowi fragment śródmieścia Katowic. W związku z tym organizacja takiego wydarzenia na pewno spowoduje różnego rodzaju konsekwencje. Moim zdaniem dużym problemem jest to, że na miesiąc przed szczytem w Katowicach właściwie nic nie wiadomo na temat tego, jak będzie wyglądało to zabezpieczenie. Krążą różnego rodzaju legendy wśród mieszkańców dotyczące ograniczeń w różnych częściach miasta, dotyczące tego, czy będą jakieś utrudnienia dla mieszkańców. Katowice mają doświadczenie w organizacji wydarzeń na kilka tysięcy uczestników, np. europejskie kongresy gospodarcze z udziałem komisarzy Unii Europejskiej odbywały się w Katowicach, niemniej nie były to wydarzenia o takiej skali, trwające po kilkanaście dni i skupiające tak dużą liczbę delegacji zagranicznych. W związku z tym liczę na przedstawicieli SOP, którzy omówią, w jaki sposób to zabezpieczenie delegacji zagranicznych w Katowicach będzie się odbywało.
Kończąc, nasza Komisja zajmuje się bezpieczeństwem, zajmujemy się również tym, w jakich warunkach służą funkcjonariusze. Dlatego zależałoby mi również na tym, żeby pan minister i pan komendant wypowiedzieli się na temat funkcjonariuszy, którzy będą potrzebni do zabezpieczenia tego szczytu klimatycznego. Na pewno garnizon katowicki nie jest w stanie samodzielnie takiego wydarzenia zabezpieczyć, w związku z tym wiele działań logistycznych musi być przez państwa podjętych, żeby to zabezpieczenie przebiegało w sposób prawidłowy. Dlatego proszę pana ministra i komendantów podległych służb o informację na ten temat. Dziękuję.
Sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Jarosław Zieliński:
Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. Wysoka Komisjo, szanowni państwo, panowie komendanci, chcę podziękować panu przewodniczącemu i grupie posłów, która się zwróciła z wnioskiem, aby w trybie art. 152 zwołać posiedzenie i o tej sprawie porozmawiać, bo sprawa rzeczywiście jest ważna. To jest ważne wydarzenie, które jest przed nami, stanowiące wielkie wyzwanie dla służb państwowych pod kątem organizacji, pod kątem bezpieczeństwa. Wszystko, co pan przewodniczący na początku powiedział, jest prawdą, zwłaszcza jeśli chodzi o rangę tego przedsięwzięcia. Natomiast na samym wstępie chciałbym może się nie do końca zgodzić albo uspokoić pana przewodniczącego, że to, iż niewiele się mówi czy niewiele wiadomo o tym, jak przygotowywane jest zabezpieczenie, to nie jest powód do zmartwienia. Ważne, żeby te działania były realizowane i one są realizowane – zaraz o tym szczegółowo powiemy – istotą nie jest to, żeby o tym dużo mówić, tylko żeby przygotować to w sposób właściwy. I to jest najważniejsze. Oczywiście są także pewne działania, które nie do końca mogą być omawiane w trybie jawnym, chodzi np. o działania SOP wobec osób ochranianych. Proszę wybaczyć, ale szczegółów na ten temat nie możemy przedstawiać w takim publicznym trybie. Pan przewodniczący wie, że tak to jest, że niektóre działania są jawne, a inne nie są jawne i nie możemy o szczegółach mówić ze względu na dobro osób, które będą chronione.
Szanowni państwo, w ostatnich kilku latach w naszym kraju odbył się cały szereg międzynarodowych przedsięwzięć o światowym znaczeniu. Wspomnę np. Światowe Dni Młodzieży z 2016 r. czy szczyt NATO z tego samego roku. W 2017 r. mieliśmy Forum Państw Trójmorza m.in. z udziałem prezydenta Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej, mieliśmy także 41. sesję Komitetu Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO. W związku z tym wszystkie procedury, które są wymagane przy zabezpieczeniu takich wielkich co do rangi, rozmiarów przedsięwzięć, są sprawdzone i przećwiczone. Polskie służby posiadają więc doświadczenie i schematy działań, mają bogatą już praktykę w tym zakresie i to jest ważne, to jest pewien potencjał. Stwarza to też taką optymistyczną sytuację, bo jest do czego nawiązywać, jest z czego korzystać. Mimo to oczywiście podchodzimy do każdego wydarzenia z pełną pokorą, wiedząc, że wszelkie działania mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa i porządku publicznego nigdy nie mogą być rutynowe i one nigdy rutynowe do końca nie są, bo gdyby takie były, to mogłyby nie spełnić swojej roli. Przygotowując się do kolejnych wyzwań, każde z nich traktujemy indywidualnie, w oparciu o bieżącą analizę poziomu bezpieczeństwa, wnioski, które z tej analizy płyną.
Tak jak pan przewodniczący powiedział, konferencja COP24 odbędzie się w Międzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach i będzie trwała od 3 do 14 grudnia 2018 r. Ale szereg wydarzeń towarzyszących zaplanowano również w innych miejscach, również jeszcze przed oficjalną inauguracją konferencji. Za nami już – warto to zauważyć, warto to odnotować jako element uspokojenia – pierwsze wydarzenie z tej serii, wcale niemałe, tzw. PreCOP, czyli nieformalne posiedzenie ministrów środowiska, które odbyło się w Krakowie w dniach 21–24 października br. Pod kątem zabezpieczenia, bezpieczeństwa uczestników konferencja odbyła się bez zakłóceń, zgodnie z przyjętymi przez służby założeniami taktycznymi.
Polska będzie gospodarzem szczytu klimatycznego już po raz trzeci. Poprzednie tego rodzaju konferencje odbyły się w Poznaniu w 2008 r. oraz w Warszawie w 2013 r. Miały one jednak nieco inny wymiar – nie angażowały aż tylu uczestników i nie miały aż tak rozbudowanego harmonogramu wydarzeń. To prawda, że tegoroczna konferencja jest większa niż te, które się odbyły. W rezultacie organizacja tegorocznego przedsięwzięcia wykracza poza obiekty konferencyjne zlokalizowane w Katowicach, a z perspektywy zabezpieczenia oznacza to konieczność zapewnienia przez służby odpowiednich sił i środków na obszarze co najmniej dwóch województw – śląskiego i małopolskiego – a także sprawnego i bezpiecznego transportu delegatów z miejsc zakwaterowania do obiektów konferencyjnych. Konferencja COP24 będzie dostępna dla różnych kategorii uczestników, o różnej randze. Mając na uwadze doświadczenia innych państw, spodziewamy się więc udziału delegacji z niemal wszystkich państw świata – ta liczba została już wymieniona – także w randze osób podlegających ochronie SOP, zapewne w dużej liczbie, choć ostatecznych danych jeszcze nie mamy. Ze strony rządu Rzeczypospolitej Polskiej wiodącą rolę w zakresie przygotowań do szczytu zarówno pod kątem merytorycznym, jak i logistycznym odgrywa minister środowiska, niemniej czyni to przy wsparciu innych podmiotów, również administracji publicznej, także innych resortów, rządu. W celu zapewnienia koordynacji działań został powołany specjalny zespół do spraw organizacji konferencji COP24, któremu przewodniczy minister środowiska pan Henryk Kowalczyk. Minister spraw wewnętrznych i administracji oraz inne kluczowe organy wchodzą w skład tego zespołu jako członkowie. Kwestie związane z zapewnieniem bezpieczeństwa i porządku publicznego – czyli to, co naszą Komisję interesuje najbardziej; naszą, bo pracowałem przez wiele lat jako jej członek, więc się z nią utożsamiam – podczas konferencji COP24 pozostają oczywiście w kompetencjach ministra spraw wewnętrznych i administracji i służb mu podległych. Zostało to uregulowane nawet ustawą szczególną, przyjętą na okoliczność organizowania tej konferencji. W związku z tym na podstawie zarządzenia nr 25 Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 5 czerwca 2018 r. został powołany wewnątrzresortowy zespół do spraw koordynacji działań służb podległych lub nadzorowanych przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych, któremu przewodniczę, tak jak przewodniczyłem wszystkim pozostałym zespołom, których zadaniem była koordynacja przygotowania, zabezpieczenia poprzednich wielkich wydarzeń, o których wspominałem. Do zadań zespołu należy m.in. koordynowanie i monitorowanie stanu przygotowań poszczególnych służb podległych ministrowi spraw wewnętrznych i administracji, a także zapewnienie bieżącej współpracy z innymi służbami i podmiotami zaangażowanymi w przygotowanie zabezpieczenia konferencji COP24, w tym np. z wojewodą śląskim, który spełnia bardzo ważną rolę i którego zakres działań jest istotny z punktu widzenia zapewnienia bezpieczeństwa. Na posiedzenia tego zespołu wojewoda śląski jest zapraszany, jest on w stałym kontakcie z pozostałymi członkami zespołu i uczestniczy w uzgodnieniach.
Szanowni państwo, odnosząc się do kwestii zapewnienia bezpieczeństwa i porządku publicznego podczas COP24, trzeba pamiętać, że terenem działań polskich służb będą przede wszystkim miejsca zlokalizowane wokół obiektu konferencyjnego, czyli tzw. strefa czerwona. Sam obiekt konferencyjny znajdujący się w strefie eksterytorialnej będzie pozostawał w gestii służb zarządzanych przez departament bezpieczeństwa ONZ i to jest istotna okoliczność. Eksterytorialność miejsca konferencji oznacza konieczność zapewnienia współdziałania i przepływu informacji nie tylko w obrębie organów krajowych, ale także z partnerem międzynarodowym. Z punktu widzenia polskich służb istotne jest zatem uzgodnienie formy i zakresu współpracy ze służbami bezpieczeństwa ONZ. Te kwestie są na bieżąco dyskutowane i uzgadniane m.in. podczas spotkań z przedstawicielami ONZ, czyli podczas tzw. misji technicznych. Zostaną także uregulowane w sposób formalny w porozumieniu technicznym. Treść tego porozumienia została już uzgodniona z departamentem bezpieczeństwa ONZ i wkrótce zostanie podpisany w tej sprawie stosowny dokument.
Przechodząc bezpośrednio do stanu przygotowań zabezpieczenia konferencji COP24, chciałbym powiedzieć, że służby resortu spraw wewnętrznych i administracji są w fazie finalizowania tych przygotowań, bo rzeczywiście dzieli nas już niewiele czasu od tego wydarzenia. Służby na bieżąco prowadzą analizę oraz czynności operacyjne w celu rozpoznania potencjalnych zagrożeń, również w cyberprzestrzeni. Na obecnym etapie do ministra spraw wewnętrznych i administracji nie wpłynęły informacje, które mogłyby świadczyć o istnieniu istotnego zagrożenia dla organizacji szczytu klimatycznego, ale wszystkie informacje, jakie są dostępne, są oczywiście bardzo uważnie śledzone i analizowane przez poszczególne służby w zakresie ich kompetencji i odpowiedzialności. Mając na uwadze charakter przedsięwzięcia, wiodącą rolę w jego zabezpieczeniu będzie oczywiście odgrywała Policja. W rezultacie w kwietniu tego roku jako odpowiedzialny za przygotowanie tego przedsięwzięcia pod kątem bezpieczeństwa podjąłem decyzję o ustanowieniu pana nadinsp. Jana Lacha, obecnego na posiedzeniu zastępcę komendanta głównego Policji, koordynatorem do współpracy i kontaktów z funkcjonariuszami łącznikowymi do spraw bezpieczeństwa. Wskazałem również pana komendanta – oczywiście za jego zgodą – jako właściwego do podejmowania działań i współpracy z innymi służbami w celu realizacji zadań bieżących i rozpoznania potencjalnych zagrożeń dla konferencji COP24. Działania policyjne prowadzone będą w ramach ogólnopolskiej operacji policyjnej, na czas której zostanie uruchomione Policyjne Centrum Dowodzenia, pełniące funkcję sztabu dowódcy operacji oraz koordynujące działania wszystkich służb i instytucji, których przedstawiciele będą zaproszeni do pracy w jego ramach. Chcę państwu powiedzieć, że to rozwiązanie, wypracowane najpierw na ŚDM, a potem jeszcze parokrotnie stosowane, bardzo dobrze się sprawdziło i przyniosło właściwe rezultaty. Wiemy, że wszystkie te wydarzenia były bezpieczne.
Do zabezpieczenia konferencji COP24 skierowane zostaną oczywiście stosowne, adekwatne, ale większe niż na co dzień siły i środki wszystkich służb. Wzorem lat ubiegłych otrzymamy wsparcie ze strony Żandarmerii Wojskowej. Mam tu na uwadze przede wszystkim wzmocnienie działań prewencyjnych Policji, ukierunkowanych na ochronę bezpieczeństwa i porządku publicznego. Podstawą prawną takiego rozwiązania jest art. 18a ust. 1 ustawy o Policji, zgodnie z którym w razie zagrożenia bezpieczeństwa i porządku publicznego, jeżeli siły Policji są niewystarczające lub mogą okazać się niewystarczające do wykonania ich zadań w zakresie ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego, prezes Rady Ministrów na wniosek ministra właściwego do spraw wewnętrznych, uzgodniony z ministrem obrony narodowej, może zarządzić użycie ŻW do udzielenia pomocy Policji. To rozwiązanie również było stosowane przy poprzednich zabezpieczeniach, więc jest przećwiczone. Z uwagi na spodziewaną obecność licznych delegacji państw obcych oraz instytucji międzynarodowych najwyższego szczebla w tym samym trybie, tj. na podstawie art. 38 ustawy o SOP, zwróciliśmy się jako resort spraw wewnętrznych i administracji o zapewnienie wsparcia ŻW dla funkcjonariuszy SOP. Obecnie oba projekty zarządzeń znajdują się na etapie uzgodnień międzyresortowych i zdążymy z nimi, jeżeli chodzi o czas, w którym powinny obowiązywać. Niezależnie od tego na początku października 2018 r. skierowaliśmy wniosek do Prezydenta RP o wydanie postanowienia o użyciu oddziałów i pododdziałów Sił Zbrojnych RP do pomocy oddziałom i pododdziałom Policji. To rozwiązanie również było stosowane przy poprzednich przedsięwzięciach. Mając na uwadze rangę konferencji, użycie oddziałów i pododdziałów Sił Zbrojnych RP, w szczególności wojsk specjalnych do wsparcia policyjnych zadań wykonywanych w toku działań kontrterrorystycznych, jest rozwiązaniem stanowiącym o racjonalnym wykorzystaniu potencjału militarnego w celu przeciwdziałania i reagowania na potencjalne zagrożenia dla życia i zdrowia ludzi, a także mienia. Oczywiście są to przygotowania na wypadek, gdyby zagrożenia te rzeczywiście wystąpiły, a trzeba przewidywać, że potencjalnie przynajmniej mogą wystąpić. Mamy jednakowoż nadzieję, że tych zagrożeń w rzeczywistości w takiej skali nie będzie, ale będziemy przygotowani.
Szanowni państwo, chciałbym także wspomnieć o dwóch rozwiązaniach prawnych, nad którymi prace już się zakończyły, ale których wdrożenie bezpośrednio dotyczy zabezpieczenia szczytu klimatycznego. Myślę o rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie wprowadzenia czasowego zakazu noszenia broni i przemieszczania jej w stanie rozładowanym. Rozporządzenie to zostało podpisane przez ministra spraw wewnętrznych i administracji 11 października br. i weszło w życie z dniem 19 października. Wprowadziło ono zakaz noszenia broni na terenie Krakowa w dniach od 19 do 25 października w związku z trwającym wówczas PreCOP, który mamy już za sobą, oraz w dniach od 1 do 15 grudnia 2018 r. na terenie województw małopolskiego i śląskiego. To rozwiązanie również było stosowane poprzednio przy zabezpieczeniach dużych imprez, które się odbywały na terenie Rzeczypospolitej. Drugie rozwiązanie prawne dotyczy przywrócenia tymczasowej kontroli granicznej w okresie od 22 listopada 2018 r. do 16 grudnia 2018 r. na wszystkich odcinkach lądowej granicy wewnętrznej oraz na lotniczych i morskich przejściach granicznych. Dnia 18 października zostało podpisane stosowne rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji w tej sprawie, które wchodzi w życie bodajże z dniem dzisiejszym.
Szanowni państwo, panie przewodniczący, który w imieniu grupy posłów zwracał się z pytaniami w tej sprawie, chciałbym jeszcze poruszyć przez chwilę wątek finansowy związany z konferencją COP24. Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów w sprawie podziału środków przeznaczonych na dofinansowanie organizacji konferencji COP24 minister spraw wewnętrznych i administracji otrzyma na ten cel kwotę w wysokości 30 401 486 zł, która w całości będzie przeznaczona na dofinansowanie dodatkowych zadań, jakie służby muszą wykonać w związku z zapewnieniem bezpieczeństwa i porządku publicznego podczas konferencji. W ramach tej kwoty zostały uwzględnione wydatki związane z wypłaceniem ekwiwalentów pieniężnych dla funkcjonariuszy służb podległych MSWiA, pełniących służbę w czasie przekraczającym ustawowo określoną normę czasu służby. Jeżeli będą inne niezbędne potrzeby, które nie zostały być może w pełnej wysokości skalkulowane i uwzględnione, to oczywiście Policja i inne służby wykonają swoje zadania w ramach bieżącego, tegorocznego budżetu. Taką kwotę otrzymaliśmy w tej specjalnej regulacji prawnej, ale mogę powiedzieć, że dysponując środkami finansowymi, o których wspomniałem, i bieżącym budżetem poszczególnych formacji, poradzimy sobie z tą sprawą, ona zostanie w sposób skuteczny zrealizowana i sfinansowana. Także chciałbym i od tej strony uspokoić tych, którzy pytają o przygotowanie i zabezpieczenie konferencji COP24.
Zastanawiam się, co jeszcze ważnego należałoby powiedzieć, żeby pan przewodniczący całkowicie czuł się uspokojony. Może ja już nic, bo nie chcemy za długo przemawiać. Chyba że jest takie oczekiwanie, aby komendanci poszczególnych służb zabrali głos i powiedzieli o przygotowaniach. Dziękuję bardzo.
Przewodniczący poseł Arkadiusz Czartoryski (PiS):
Dziękuję, panie ministrze. Bardzo proszę, panowie komendanci, o kontynuowanie wypowiedzi pana ministra. Może pan gen. Suski?
Sekretarz stanu w MSWiA Jarosław Zieliński:
Prosiłbym jednak, żeby jako pierwszy zabrał głos pan gen. Jan Jach jako koordynator.
Przewodniczący poseł Arkadiusz Czartoryski (PiS):
Bardzo proszę.
Zastępca komendanta głównego Policji nadinsp. Jan Lach:
Dziękuję. Panie przewodniczący, szanowni państwo parlamentarzyści, panie ministrze, panowie generałowie, szanowni państwo, Policja już od dłuższego czasu przygotowuje się do zabezpieczenia konferencji COP24, działając w wymienionych zespołach, międzyresortowym i pod przewodnictwem pana ministra. Ale również już 8 marca Komendant Główny Policji powołał policyjny zespół do spraw przygotowania polskiej Policji do właściwego zabezpieczenia konferencji COP24. Mam wielki zaszczyt przewodniczyć temu zespołowi, w skład którego wchodzą przedstawiciele wszystkich biur Komendanta Głównego Policji. Mówię o tym, dlatego że każdy według swoich obowiązków przygotowuje się w wyznaczony zakresie. Rozpoczęliśmy od rozpoznania zagrożeń prowadzonego przez służby kryminalne zarówno w kraju, jak i poza granicami. Cały czas to rozpoznanie jest prowadzone, jednak na dzień dzisiejszy nie posiadamy informacji o zagrożeniach, które mogą zakłócić przebieg konferencji COP24. Trzeba powiedzieć również o przygotowaniach służb prewencyjnych, przygotowaniu chociażby projektów aktów prawnych, o których mówił pan minister. Dodatkowo bardzo pomocny jest ujęty w „specustawie” zakaz organizowania zgromadzeń spontanicznych, który przy tego typu wydarzeniach ma bardzo duże znaczenie. Oczywiście trwają przygotowania pododdziałów kontrterrorystycznych, będziemy też korzystać ze wsparcia wojska na zasadach, o których wspomniał wcześniej pan minister, pododdziałów specjalnych wojska polskiego. Kolejny obszar obejmuje prowadzenie szeregu szkoleń, przygotowania policjantów do takiego specyficznego przeprowadzenia zabezpieczenia. Tych przedsięwzięć szkoleniowych i ćwiczeń było 56, zostało zrealizowanych 43, a 13 pozostaje w realizacji.
Bardzo ważnym elementem przygotowującym Policję do właściwego zabezpieczenia są oczywiście wspomniane przez pana ministra spotkania z przedstawicielami ONZ, tzw. spotkania techniczne. W trakcie trzech takich spotkań zapadły bardzo precyzyjne ustalenia, pozwalające nam właściwie zrealizować swoje zadania, nastąpił podział kompetencji. W trakcie tych spotkań precyzyjnie zlokalizowaliśmy wejście, wjazdy, parkingi, miejsca dla Policji i pozostałych służb, wykorzystanie pojazdów Służby Celnej, organizację eskort wewnętrznych, lokalizację tymczasowych komisariatów. Ustaliliśmy zasady współpracy służb i podmiotów odpowiedzialnych za bezpieczeństwo, zaangażowanie agentów ONZ i pracowników ochrony do działań na obszarze strefy niebieskiej, czyli eksterytorialnej. Uzgodniliśmy współpracę ze służbami ONZ w obszarze sprawdzeń osób w trybie specustawy, a także całodobowy obieg informacji, zakres i formy obiegu informacji, uzgodniliśmy warunki przejęcia odpowiedzialności za obiekty. Ponadto zapadły inne bardzo szczegółowe, precyzyjne ustalenia, na podstawie których możemy stwierdzić, że jesteśmy przygotowani.
Kolejnym elementem jest porozumienie, o którym wspomniał pan minister, przygotowane do podpisu, również uzgodnione z przedstawicielami ONZ, w zakresie ścisłego współdziałania w strefie niebieskiej w trakcie zagrożenia. Mamy precyzyjnie wyszczególnione, co leży po stronie ONZ, w jakim zakresie współdziałamy w tej strefie niebieskiej, na jakich zasadach. Jest to wielkie ułatwienie, bo nie będzie domysłów, pozwoli to nam bardzo szybko podejmować ewentualne działania. Zatem w zakresie organizacyjnym, technicznym, logistycznym jesteśmy w pełni przygotowani. Oczywiście skalkulowaliśmy już siły, środki. Jeżeli chodzi o liczbę policjantów kierowanych do wsparcia Policji śląskiej i nie tylko śląskiej, o czym za chwilę powiem, to będzie się to różnie kształtować. Kulminacja nastąpi między 3 a 5 grudnia, kiedy będzie najwięcej delegacji VIP, kiedy nastąpi otwarcie konferencji. W momentach kulminacyjnych przewidujemy użycie około 8 tys. policjantów, może nieco ponad 8 tys. – mam na myśli wszystkich policjantów, i bezpośrednio zabezpieczających, działających w strefie czerwonej, i pilotaży, współdziałających z SOP. Z kraju w ciągu tych trzech kulminacyjnych dni zostanie skierowanych około 5 tys. policjantów, w różnych okresach w sumie od 500 do 5 tys. policjantów. W związku z powyższym mamy przygotowane, wstępnie zlokalizowane hotele i jesteśmy w przededniu podpisywania umów. Wszystkie miejsca hotelowe dla policjantów będą sprawdzone przez właściwe służby komendanta głównego Policji, również z udziałem przedstawicieli związków zawodowych oraz przedstawicieli ministra spraw wewnętrznych i administracji, tak żeby ocenić te warunki i dobrać miejsca lokalowe na najwyższym poziomie, aby nie było w tym zakresie żadnych zastrzeżeń. Oczywiście podchodzimy do tego wieloaspektowo i bardzo się cieszymy, że „specustawa” przewidziała możliwość wypłacania ekwiwalentu za nadgodziny dla policjantów. To ma zdecydowane znaczenie z punktu widzenia organizacji naszej służby i realizacji obowiązków.
Bardzo ściśle współpracujemy oczywiście z wojewodą śląskim. Policjanci garnizonu śląskiego uczestniczą w spotkaniach, w precyzyjnych ustaleniach. Również jako koordynator wyznaczony przez pana ministra do współpracy poszczególnych służby kilkakrotnie spotkaliśmy się z przedstawicielami służb pana ministra, ale także z przedstawicielem Ministerstwa Środowiska, z koordynatorem Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Były to spotkania wewnętrzne, mające na celu usprawnienie funkcjonowania i wymiany informacji pomiędzy nami. Na przykład Policja przeszkoli 200 opiekunów delegacji zagranicznych i ci opiekunowie będą oczywiście łącznikami pomiędzy tymi delegacjami a służbami polskimi. Jesteśmy na końcowym etapie opracowywania planu działań dowódcy operacji. Planujemy dwutorowo. Głównym elementem jest podoperacja Katowice, gdzie będą się odbywać wszystkie uroczystości, gdzie będzie mieszkać większość uczestników konferencji. Ale jest też podoperacja Kraków, gdzie również będą mieszkać różne delegacje, w tym kategorii VIP, i do tego też jesteśmy przygotowani. Miejsca przylotów delegacji są rozmieszczone w różnych częściach kraju. Jest podoperacja Warszawa ze względu na umiejscowienie organów centralnych państwa, co może się wiązać z istnieniem zagrożenia. I kolejne podoperacje są związane chociażby z działaniem policjantów pionów kontrterrorystycznych, z rozpoznaniem w zakresie zagrożeń, czyli działalnością służby kryminalnej, działalnością służb logistycznych. Podoperacja Katowice będzie prowadzona jako operacja, czyli dowodzić będzie zastępca komendanta wojewódzkiego w Katowicach w okresie od 23 do 30 października. W tym okresie odbędzie się spotkanie przedakcesyjne około 5 tys. osób, ale będzie ono miało tylko charakter lokalny, odbędzie się w MCK. Natomiast 30 października przechodzimy bezpośrednio w operację ogólnokrajową, bo wtedy zaczynają się już przeloty, przekazywanie obiektów. Nie muszę mówić oczywiście, że będziemy uczestniczyć w sprawdzeniach pirotechnicznych tego bardzo dużego obiektu, a także tymczasowych budowli o powierzchni wynoszącej około 33 tys. m². Technicznie mamy to wszystko zaplanowane – jak ma to funkcjonować, jak ma wyglądać przepływ pojazdów.
Oczywiście dokonujemy również zgodnie z art. 17 i art. 21 „specustawy” sprawdzeń osób, które będą w jakiś sposób uczestniczyły w organizacji i obsłudze konferencji COP24. Bardzo dobrze współpracuje się nam w tym zakresie zarówno z MŚ, jak i z prezydentem miasta Katowice, który w swoim zakresie przekazuje nam niezbędne dane, tak że jesteśmy w pełni przygotowani. To jest świeży meldunek, bo dzisiaj mieliśmy spotkanie zespołu wewnątrzpolicyjnego i otrzymałem od poszczególnych dyrektorów, dowódców podoperacji meldunki o gotowości do podjęcia konkretnych działań. Dziękuję bardzo.
Przewodniczący poseł Arkadiusz Czartoryski (PiS):
Dziękuję. Teraz pan gen. Leszek Suski, bardzo proszę.
Komendant główny Państwowej Straży Pożarnej gen. bryg. Leszek Suski:
Szanowny panie przewodniczący, szanowni państwo parlamentarzyści, panie ministrze, szanowni państwo, PSP realizuje na poziomie krajowym, wojewódzkim oraz miejskim i powiatowym szereg działań w celu zapewnienia bezpieczeństwa podczas konferencji COP24 oraz wydarzeń jej towarzyszących. Działania te obejmują m.in. czynności kontrolno-rozpoznawcze, wsparcie merytoryczne organizatora w zakresie przyjmowanych rozwiązań dotyczących ochrony przeciwpożarowej, przygotowanie logistyczne oraz planowanie zabezpieczenia w kontekście działań operacyjnych w czasie trwania konferencji. Dotychczas dokonano łącznie oceny stanu bezpieczeństwa pożarowego 266 obiektów hotelarskich, rekomendowanych do wykorzystania przez uczestników konferencji COP24, i w ramach powyższych właściwości miejscowi komendanci powiatowi i miejscy przedstawili następujące opinie. Pozytywnie zweryfikowano 142 obiekty, pozytywnie z uwagami 78 obiektów, a negatywnie 46 obiektów. Wykaz obiektów negatywnie ocenionych przez PSP został przesłany 14 września, 20 września oraz 23 października pełnomocnikowi ministra środowiska do organizacji konferencji COP24. Dokonano również oceny stanu bezpieczeństwa pożarowego w głównych obiektach, w tzw. strefie niebieskiej, tj. w Hali Widowiskowo-Sportowej „Spodek” oraz w MCK w Katowicach, a także w innych obiektach, w tym w Międzynarodowym Porcie Lotniczym Katowice, w obiekcie dworca głównego PKP Katowice, w budynku Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia oraz Muzeum Śląskim w Katowicach. Aktualnie do stanu ochrony przeciwpożarowej tych obiektów nie wnosimy większych zastrzeżeń, natomiast należy mieć na względzie, iż ostateczne ustalenia w odniesieniu do tych obiektów będą możliwe po zakończeniu procesu ich aranżacji, wznoszeniu obiektów tymczasowych oraz zagospodarowaniu terenu, które jeszcze trwają. W świetle wykonanej analizy zagrożeń w zakresie ewentualnego oddziaływania innych obiektów na miejsca głównych spotkań i wydarzeń nie zidentyfikowaliśmy żadnego zagrożenia. Opracowano i przekazano pełnomocnikowi ministra środowiska ds. organizacji konferencji COP24 rekomendacje PSP dotyczące organizacji konferencji w celu zapewnienia odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa pożarowego. Ponadto wyznaczono ekspertów PSP w celu wsparcia merytorycznego ministra środowiska przy wyborze oferentów mających wykonać m.in. zabudowę tymczasową oraz pozostałą infrastrukturę konferencji COP24. Uczestniczą oni w procesie opiniowania i uzgadniania protokołu ustaleń, dotyczącego współpracy w zakresie bezpieczeństwa pomiędzy sekretariatem ONZ w sprawie zmian klimatu.
Komenda Wojewódzka PSP w Katowicach przygotowała koncepcję operacji wojewódzkiej zabezpieczenia COP24 z podziałem na podoperacje oraz funkcjonowanie sztabu. W dniach 17–18 września 2018 r. w Katowicach odbyła się misja techniczna w sprawie zabezpieczenia konferencji z udziałem przedstawicieli PSP, w trakcie której omówiono kwestie kluczowe na obecnym etapie przygotowań z punktu widzenia bezpieczeństwa i dokonano szeregu ustaleń dotyczących m.in. koncepcji ewakuacji osób z tzw. strefy niebieskiej oraz poza nią, dyslokacji sił i środków PSP, a także wymagań bezpieczeństwa pożarowego obiektów tymczasowych. Dnia 3 października br. miały miejsce ćwiczenia jednostek PSP w obiektach Hali Widowiskowo-Sportowej „Spodek” oraz MCK, których celem było rozpoznanie operacyjne tych obiektów i przygotowanie zastępów PSP do działań w zakresie zabezpieczenia strefy niebieskiej. Dnia 5 listopada br. rozpatrzyłem pismo ministra inwestycji i rozwoju z dnia 24 października br. w sprawie zaopiniowania wniosku operatora logistycznego o udzielenie zgody na odstępstwa od przepisów techniczno-budowlanych w zakresie bezpieczeństwa pożarowego dla projektowanych budowli i struktur tymczasowych na potrzeby konferencji COP24. Wydałem opinię pozytywną pod warunkiem zastosowania dodatkowych rozwiązań, które ująłem w swoich zastrzeżeniach.
Szanowni państwo, COP24 będzie dodatkowo zabezpieczało około 200 strażaków PSP i około 60 pojazdów PSP. Przygotujemy również dekontaminację przy wyznaczonym przez organizatora szpitalu, będą także nasze patrole piesze wewnątrz budynków, jak przy każdym tego typu wydarzeniu, wykonywane przez kadetów z Centralnej Szkoły Państwowej Straży Pożarnej w Częstochowie. Dlaczego przez kadetów? Oni nabiorą praktyki, a są do tego przygotowani i odpowiednio przeszkoleni. Będziemy też zabezpieczać wszystkie drogi i dojazdy do hoteli oraz centrum konferencyjnego. Tak samo w Krakowie i w Oświęcimiu zabezpieczamy wszystkie obiekty, w których będą przebywali uczestnicy konferencji. Odpowiednie siły i środki mamy, również jeśli chodzi o środki finansowe, to takimi dysponujemy. Około 500 tys. zł przeznaczone zostanie przede wszystkim na wypłatę ekwiwalentu za nadgodziny dla strażaków uczestniczących w zabezpieczeniach oraz zakup dodatkowego podręcznego sprzętu gaśniczego, który ma ograniczoną trwałość i niestety nie nadaje się na wiele lat – niektóre na rok, niektóre na dwa.
Panie przewodniczący, szanowni państwo, PSP jest przygotowana do zabezpieczenia konferencji COP24. Dziękuję.
Przewodniczący poseł Arkadiusz Czartoryski (PiS):
Dziękuję bardzo. Pan gen. Tomasz Praga, komendant główny Straży Granicznej – bardzo proszę, panie generale.
Komendant główny Straży Granicznej gen. bryg. SG Tomasz Praga:
Panie przewodniczący, panie i panowie parlamentarzyści, szanowni państwo, zadania realizowane przez SG zostały podzielone na dwa zakresy. Pierwszy zakres dotyczy bezpośrednio zabezpieczenia COP24 i tutaj wymienię zapewnienie sprawnej odprawy granicznej uczestników konferencji. Musimy o tym pamiętać, żeby to było sprawne i w miarę dynamiczne. Musimy też pamiętać, że osoby, które do nas przylecą, mogą znajdować się również na pewnych listach, co będzie powodowało, że w niektórych przypadkach będziemy musieli w trybie pilnym konsultować się z MSZ, bo może się okazać, że nie powinniśmy ich wpuszczać na teren naszego państwa. Jesteśmy na to przygotowani, jesteśmy już po rozmowach z MSZ dotyczących tego, w jakim trybie będziemy to robić, więc to nie powinno stanowić problemu. Często kiedy wspominam o tych działaniach, padają pytania w tym zakresie, więc je uprzedzam.
Kolejny zakres, który będziemy realizować, to oczywiście sprawna kontrola bezpieczeństwa bagażu i osób odlatujących z portów, które najbardziej nas interesują, czyli Katowice i Kraków-Balice. To jest też bardzo istotny element dotyczący bezpieczeństwa i powstawania zagrożeń, bo zdajemy sobie sprawę, że obywatele pozostawiają swoje bagaże, co może powodować pewne utrudnienia i wykonywanie przez nas dodatkowych działań. Oczywiście naszym zadaniem jest zapewnienie bezpieczeństwa w samych portach lotniczych czy na przejściach granicznych, dlatego że to SG odpowiada za bezpieczeństwo w tych miejscach.
Trzeba też wspomnieć, że SG będzie zabezpieczała przewóz broni służbowej wszystkich funkcjonariuszy z ochrony ONZ – to też jest ważne przedsięwzięcie. Kolejna kwestia to zapewnienie bezpieczeństwa Polski, bo musimy pamiętać, że będziemy działać w dwóch obszarach. W tym zakresie nastąpi oczywiście tymczasowe przywrócenie kontroli granicznej, o której za chwileczkę parę słów powiem, oraz wzmożenie działań na granicach zewnętrznych naszego kraju, które oczywiście są jednocześnie granicami zewnętrznymi Unii Europejskiej. Musimy więc tam wzmocnić nasze działania, dlatego że możemy domniemywać, iż mogą się tam pojawiać próby działań sabotażowych, hybrydowych. Dlatego musimy tę granicę mocniej chronić, zwłaszcza granicę zieloną.
Oczywiście bardzo ważnym zadaniem jest monitoring środowisk cudzoziemskich w Polsce, zwłaszcza z krajów tzw. podwyższonego ryzyka. Realizujemy to, pewne materiały w SG powstały, ale o szczegółach może nie będę tu opowiadał. Realizujemy to i będziemy oczywiście na bieżąco przekazywać kolegom z Policji informacje o osobach, które mogą stwarzać zagrożenie dla bezpieczeństwa, porządku publicznego naszego kraju.
Szanowni państwo, jakie zadania SG zrealizowała? Dwa słowa powiem o rozporządzeniu, o którym wspominał pan minister Zieliński i które dzisiaj weszło w życie. Zostało ono przygotowane w SG i zawiera ono załącznik, który wskazuje 288 miejsc, gdzie będzie możliwe legalne przekraczanie granicy państwowej w strefie Schengen. Mówimy tu oczywiście o granicy z Niemcami, Czechami, Słowacją i Litwą. Ten wykaz jest tam wskazany i w tych miejscach będzie możliwe legalne przekroczenie granicy państwowej.
Dnia 31 października zatwierdziłem dokument będący planem tymczasowego przywrócenia kontroli granicznej na granicach wewnętrznych, który wskazuje 32 przejścia graniczne czynne całą dobę, gdzie będziemy dokonywać selektywnej odprawy granicznej. Trzeba bowiem sobie jasno powiedzieć, że w 288 miejscach wskazanych w rozporządzeniu ludzie będą mogli przekraczać granicę państwową, natomiast my na stałe będziemy w 32 miejscach i tam będziemy dokonywać kontroli granicznej. Nie oznacza to, że nie będziemy obecni w pozostałych miejscach, tylko pamiętajmy, że część z tych wskazanych miejsc to będą szlaki turystyczne, a biorąc pod uwagę okres zimowy, prawdopodobnie będą one trudne lub niemożliwe do przebycia. Dokument, o którym mówię, jest dokumentem niejawnym, więc nie będę wchodził w szczegóły.
Szanowni państwo, zgodnie z regulacjami określonymi w kodeksie granicznym Schengen musieliśmy podjąć pewne kroki. Po pierwsze, 25 października stałe przedstawicielstwo RP przy UE przesłało powiadomienie do Sekretariatu Generalnego Rady Unii Europejskiej o przywróceniu przez nas tymczasowej kontroli granicznej na granicy wewnętrznej, o czym 29 października Rada UE poinformowała państwa członkowskie. Taki jest wymóg kodeksu granicznego Schengen. Dnia 24 października skierowałem wystąpienia do swoich odpowiedników z państw sąsiednich – mam na myśli grupę czterech państw – i wskazałem, że zostanie przywrócona kontrola graniczna – jest to również wymóg kodeksu granicznego Schengen – prosząc o współpracę, pomoc i przekazywanie informacji, które mogą nam pomóc w naszych działaniach. Musimy pamiętać, że pewne grupy będą próbowały przedostać się na terytorium RP m.in. z Niemiec czy Czech.
Jeśli chodzi o sprawy logistyczne, szanowni państwo, to nie chciałbym państwa zanudzać informacjami, mogę tylko powiedzieć, że jesteśmy przygotowani. Wszystko zabezpieczamy swoim sprzętem, natomiast dodatkowo zostało zakupionych w związku z planowanymi wydarzeniami 14 samochodów, w tym 7 pościgowych. Jest to dla nas istotne, bo patrząc na dynamikę działań, które mają miejsce na granicy, na próby ucieczek, musimy takimi samochodami dysponować. Takich samochodów zakupiliśmy 7, zostały one odebrane, kierowcy przeszli odpowiednie szkolenia w naszych ośrodkach, natomiast w tej chwili czekamy na dostawę 7 mikrobusów. Ale myślę, że o tych sprawach logistycznych nie będę mówił, bo nie ma chyba takiej potrzeby.
Natomiast o czym chciałbym wspomnieć? Do kontroli granicznej zostanie zaangażowanych około 900 funkcjonariuszy. Dodatkowym zadaniem, jakie wykonamy jako SG, będzie dokonanie pełnego rozpoznania pirotechnicznego, jeżeli chodzi o halę „Spodek”. Będziemy to realizować w sumie prawie w ciągu trzech dni, dlatego że to jest ogromny obszar i żeby dokonać tego sprawdzenia, potrzebujemy czasu. Rozpocznie się to 30 listopada o godz. 17.00, a skończy 2 grudnia o godz. 7.00 rano. Dysponujemy odpowiednimi siłami i środkami, zarówno jeżeli chodzi o ludzi, jak i psy z odpowiednimi certyfikatami.
Szanowni państwo, żeby państwa nie zanudzać, ostatni wątek. Wykonaliśmy analizę dotyczącą zagrożeń, jeżeli chodzi o SG. Może nie będę cytował, powiem tylko, że zostały zidentyfikowane pewne zagrożenia i podjęliśmy działania, aby zmniejszyć prawdopodobieństwo ich wystąpienia.
Odpowiadając na pytanie pana przewodniczącego dotyczące zakwaterowania i spraw logistycznych, to mamy to szczęście, że posiadamy własne placówki w pobliżu i w tych właśnie placówkach funkcjonariusze, którzy będą wykorzystywani do działań, będą zakwaterowani. W związku z tym nie potrzebujemy w tym zakresie jakiegoś dodatkowego wsparcia.
Chciałbym nadmienić, że SOP poprosiła nas o dodatkowe wsparcie ze strony naszych funkcjonariuszy, na co jesteśmy przygotowani, mamy bowiem doświadczenie zdobyte podczas różnych wcześniejszych tego typu działań. Mamy przygotowane pewne rezerwy i z tych rezerw przekażemy do działań kilkunastu funkcjonariuszy do wykorzystania przez SOP. Mogę zapewnić, że zrobiliśmy na chwilę obecną wszystko, co w naszej mocy, i myślę, że doświadczenie, które wcześniej zdobyliśmy, pozwoli nam bezpiecznie zrealizować zadania, jakie stoją przed SG. Bardzo dziękuję.
Przewodniczący poseł Arkadiusz Czartoryski (PiS):
Dziękuję pięknie, panie generale. Czy ze strony SOP jest jeszcze wola zabrania głosu? Bardzo proszę, będziemy mieli komplet wypowiedzi.
Zastępca komendanta Służby Ochrony Państwa płk Paweł Tymiński:
Szanowny panie przewodniczący, szanowni państwo parlamentarzyści, szanowni komendanci, szanowni państwo, SOP realizuje zabezpieczenie w ramach operacji obronnej, w którą zaangażowane są trzy piony: pion ochronny, pion operacyjno-rozpoznawczy oraz pion logistyczny. Na chwilę obecną spodziewamy się około 53 delegacji – tyle zostało potwierdzonych – które będą podlegały ochronie. Dokonujemy szczegółowych analiz dotyczących zarówno całego zdarzenia, jak i poszczególnych osób przebywających na terytorium RP.
Do przygotowania i realizacji oraz koordynacji działań zostali wyznaczeni dowódca, zastępca dowódcy oraz funkcjonariusze odpowiedzialni za realizację poszczególnych zabezpieczeń. Działania te zmierzają do zrealizowania przedmiotowego założenia i wykonywane są przez SOP w układzie zadaniowym. Składają się na to m.in. następujące zabezpieczenia: rozpoznanie i analiza zagrożeń wobec wydarzenia oraz poszczególnych osób ochranianych, o czym już wcześniej wspomniałem; ochrona bezpośrednia osób podlegających na stałe ochronie SOP; ochrona bezpośrednia poszczególnych przedstawicieli delegacji państw obcych, którzy zostaną objęci ochroną SOP na podstawie odrębnych decyzji; zabezpieczenie miejsc zakwaterowania osób objętych ochroną SOP w Krakowie i Katowicach oraz w innych miejscach, które zostaną potwierdzone przez gospodarza wydarzenia; zabezpieczenie poszczególnych miejsc pobytu osób objętych ochroną, wynikających z programu pobytu, i innych nieplanowanych miejsc. Zabezpieczamy również miejsce startów i lądowań statków powietrznych z osobami ochranianymi przez SOP na pokładzie oraz dokonujemy wraz z kolegami ze SG i Policji rozpoznania pirotechniczno-radiologicznego oraz biochemicznego poszczególnych miejsc pobytu. Dodatkowo mamy nadzór prasowy, wystawiamy grupy specjalne wsparcia taktycznego oraz posterunki obserwacyjno-strzeleckie, organizujemy stanowiska kierowania oraz zabezpieczamy logistycznie i organizacyjnie ciągłość dowodzenia dla funkcjonariuszy skierowanych do wykonywania zadań. Oprócz tego SOP realizuje zadania związane z dodatkowymi punktami, które towarzyszą temu wydarzeniu. Jest to koncert w siedzibie Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach oraz uroczysta kolacja w siedzibie Muzeum Śląskiego w Katowicach. Do tych działań zostało wyznaczonych około 500 funkcjonariuszy. Jesteśmy zbilansowani i przygotowani do realizacji działań. Dziękuję.
Przewodniczący poseł Arkadiusz Czartoryski (PiS):
Dziękuję. Do głosu zapisali się posłowie Anna Nemś, Małgorzata Pępek, Marek Wójcik, Mirosław Suchoń i Józefa Hrynkiewicz. Bardzo proszę w takiej kolejności.
Poseł Anna Nemś (PO):
Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. Mam pytanie do pana komendanta. Mówił pan przed chwilą, że skalkulowaliście państwo wszystkie siły, które będą użyte podczas konferencji. Chciałabym zapytać w kontekście tego, co się aktualnie dzieje, zwłaszcza na Śląsku w związku z dużą liczbą zwolnień L4, na jakich przebywają policjanci. Wymienię kilka miast: Sosnowiec, Dąbrowa Górnicza, Zabrze. Chciałabym, aby pan komendant powiedział nam, jaka jest sytuacja na dzień dzisiejszy, ponieważ do tej chwili, jak wynika z informacji, które do nas docierają, ciągłość służby jest utrzymywana. Chciałabym wiedzieć, czy prowadzicie państwo dyskusję, dialog z policjantami i czy istnieje zagrożenie… Bo rozumiem, że te wszystkie procedury, które zostały uruchomione przez każdą ze służb, to jest standard, ale bez czynnika ludzkiego i bez garnizonu śląskiego, który jest jednak bazą, te wszystkie działania ochronne, zabezpieczające mogą być zniweczone. Bardzo bym pana prosiła o informację na temat stanu na dzisiaj. Mam tu dane cząstkowe, których nie chcę przytaczać, bo chciałabym wiedzieć, jaka jest sytuacja na dzień dzisiejszy. Dziękuję.
Przewodniczący poseł Arkadiusz Czartoryski (PiS):
Proszę bardzo, pani poseł.
Poseł Małgorzata Pępek (PO):
Ja również swoje pytanie kieruję do pana komendanta. W trakcie przygotowań do szczytu klimatycznego Policja ogłosiła przetarg na zakup pięciu przystawek termowizyjnych do karabinów snajperskich, tylko zadziwia mnie to, że w przetargu wyznaczono termin ich dostawy do 30 listopada, czyli na kilka dni przed samym szczytem. Chciałam zapytać, czy te przystawki zostały zakupione i przekazane oraz czy snajperzy zostali przeszkoleni z ich użytkowania. Niepokojące jest to, o czym mówiła moja koleżanka, posłanka Ania Nemś na temat zwolnień L4 – to właśnie trzeba przemyśleć i na pewno dobrze zabezpieczyć. W związku z tym chciałabym zapytać, czy jest jakiś plan awaryjny, jeśli tych zwolnień L4 będzie jeszcze więcej. Dziękuję bardzo.
Przewodniczący poseł Arkadiusz Czartoryski (PiS):
Dziękuję bardzo. Teraz pan poseł Marek Wójcik. A może ktoś z posłów, którzy jeszcze nie zabierali głosu? No dobrze, pan poseł Marek Wójcik.
Poseł Marek Wójcik (PO):
Dziękuję bardzo. Panie przewodniczący, myślę, że wszyscy zdążymy zadać pytania, bo sprawa jest naprawdę ważna. Mamy na sali komendantów, więc to jest dobra okazja, żebyśmy czegoś więcej się dowiedzieli na temat zabezpieczenia konferencji klimatycznej COP24. Pierwsze moje pytanie kieruję do pana komendanta Lacha, dlatego że pan komendant wspomniał, że z rozpoznania międzynarodowego – jeżeli dobrze zrozumiałem – wynika, że w Katowicach nie będą organizowane żadne demonstracje osób, które przyjechały do naszego kraju właśnie po to, żeby wyrażać swoje poglądy dotyczące ochrony środowiska. Pytam o to dlatego, że tego typu spore manifestacje odbywały się w Bonn w 2017 r. podczas konferencji COP23 i to były sytuacje naprawdę spektakularne. Podczas analizy materiałów trafiłem na informację, że w takiej manifestacji uczestniczyło 10 tys. demonstrantów, odbył się też bardzo spektakularny protest polegający na zajęciu jednej z kopalń węgla brunatnego. Akurat na Śląsku takich kopalni nie ma, natomiast generalnie szczyty klimatyczne obfitują w tego typu protesty. Dlatego chciałbym dopytać, jak państwo oceniacie sytuację? Bo ja wierzę w to, że służby są przygotowane, że macie plan działań, który będziecie realizować, i wierzę, że to będzie robione. Natomiast to, co moim zdaniem jest niewiadomą, to jest czynnik zewnętrzny, który po prostu może się pojawić. Takim czynnikiem zewnętrznym dla mnie na przykład są protesty, które mogą przy okazji COP24 się zdarzyć, i mówię to na podstawie doświadczeń ze szczytów klimatycznych, które odbywały się w różnych częściach świata na przestrzeni ostatnich lat. Takie demonstracje zawsze były i nie sądzę, żeby tym demonstrantom przeszkadzało to, że ustawowo został wprowadzony zakaz zgromadzeń spontanicznych. Myślę, że jeżeli ktoś pokonuje często tysiące kilometrów, żeby dotrzeć w jedno miejsce, to tego typu zakaz wprowadzony ustawą nie powstrzyma go od wyrażenia swoich poglądów. A tak jak wspominałem, są to często akcje bardzo spektakularne. I to jest pierwsze pytanie: Czy jakieś informacje w tej sprawie do państwa docierają? Działania SG odczytuję trochę jako zmierzające do tego, żeby ryzyko takich wydarzeń powstrzymać.
Chciałbym również zapytać o strefę eksterytorialną, tzw. strefę niebieską. Rozumiem, że jeżeli to jest strefa eksterytorialna, to za bezpieczeństwo bezpośrednio w tej strefie odpowiadają funkcjonariusze ONZ. W związku z tym chcę zapytać, jakie uprawnienia będą mieli ci funkcjonariusze ONZ? Czy będą mieli możliwość stosowania środków przymusu bezpośredniego? Czy to stosowanie środków przymusu bezpośredniego będzie możliwe tylko i wyłącznie na obszarze tej zamkniętej strefy, czy też np. we współpracy z polskimi funkcjonariuszami będą mogli takie środki stosować np. w trakcie ochraniania VIP-ów ONZ, którzy też będą przecież w Katowicach i w Krakowie? Chciałbym też spytać, ilu takich funkcjonariuszy ONZ państwo się spodziewacie, bo o ile na co dzień macie okazję współpracować w ramach struktur Policji, SG, SOP, a wcześniej Biura Ochrony Rządu, to tutaj będą to jednak osoby, z którymi bieżącego kontaktu nie macie. Dlatego chciałbym wiedzieć, jak wygląda koordynacja w tym zakresie?
I jeszcze jedno pytanie do pana komendanta Lacha. Wspominał pan o nadgodzinach i stosownej ustawie, która przewiduje możliwość sfinansowania, wypłaty środków za nadgodziny dla funkcjonariuszy, którzy będą zabezpieczali szczyt klimatyczny. Chciałbym zapytać o jedną rzecz, bo mówiąc szczerze, do tej pory przychodzą do mojego biura funkcjonariusze, którzy ze Śląska zostali oddelegowani do zabezpieczenia szczytu NATO w Warszawie. Byli oni przekonani, że wszyscy funkcjonariusze, którzy uczestniczą w tym zabezpieczeniu, otrzymają ekwiwalent za nadgodziny, natomiast okazało się, że jednak nie wszyscy go otrzymali i wiem, że tam były różnego rodzaju tłumaczenia. Ja nie znam wszystkich państwa wewnętrznych dokumentów, wszystkich procedur, natomiast krąży taka opowieść, że ci, którzy zostali wysłani do zabezpieczenia tras, po których poruszały się VIP-y, otrzymali środki, a ci, którzy np. zabezpieczali trasy alternatywne, płatności za nadgodziny nie otrzymali. W związku z tym chciałbym zapytać, jak będzie w przypadku konferencji COP24? Czy naprawdę wszyscy, którzy zostaną skierowani do zabezpieczenia tego wydarzenia, otrzymają środki? Rozumiem, że będzie to dotyczyło zarówno tych funkcjonariuszy, którzy pełnią swoje obowiązki w ramach delegacji z innych garnizonów, jak i funkcjonariuszy, którzy wykonują swoje obowiązki, służąc w garnizonie katowickim. Bardzo proszę o odpowiedź na to pytanie.
Kieruję również pytanie do pana komendanta Pragi. Rozumiem, że mówił pan o przywróceniu kontroli selektywnej, czyli to nie będzie pełna kontrola na granicy wewnętrznej, tylko w tych sytuacjach, kiedy państwo dochodzicie do wniosku, że z jakichś powodów warto byłoby daną osobę sprawdzić. Bardzo proszę o potwierdzenie. Dziękuję.
Przewodniczący poseł Arkadiusz Czartoryski (PiS):
Dziękuję. Pan poseł Mirosław Suchoń, proszę.
Poseł Mirosław Suchoń (N):
Bardzo dziękuję. Panie przewodniczący, panie ministrze, Wysoka Komisjo, szanowni państwo, mam bardzo krótkie pytanie, zresztą ono już częściowo się przewijało w wypowiedziach moich przedmówców. Muszę powiedzieć, że informacje, które przekazali panowie komendanci i pan minister, są oczywiście kompleksowe i stwarzają wrażenie dobrze przygotowanego eventu. Natomiast cały szkopuł w tym, że mamy dzisiaj do czynienia z protestem policjantów, który w mojej ocenie i w ocenie wielu obserwatorów jednak przybiera z dnia na dzień na sile. W związku z tym mam pytanie do pana ministra, co będzie, jeżeli ten protest potrwa do momentu konferencji COP24? Jaki państwo mają plan B, tak aby z jednej strony nie doszło do paraliżu zabezpieczenia, a z drugiej strony, żeby nie spowodować uszczuplenia bezpieczeństwa zarówno uczestników szczytu, jak i mieszkańców, którzy przecież na co dzień żyją, przebywają w wielu tych miejscach i normalnie funkcjonują. Bardzo proszę pana ministra, aby ustosunkował się do tego pytania. Co będzie, jeżeli ten protest nadal będzie trwał i przybierał na sile? Jaki jest plan awaryjny?
Chciałem również dopytać o kwestię przylotu delegacji, ponieważ już dzisiaj na niektórych lotniskach bardzo długo oczekuje się na boarding, przewiezienie i odprawę na samym już terminalu. Czy w związku z przylotem wielu delegacji, w związku ze wzmożonym ruchem te delegacje będą miały wydzielone korytarze, tak żeby nie był blokowany zwykły ruch turystyczny, cywilny? I czy zadbali państwo o to, aby podczas tego szczytu na lotniskach była dodatkowa obsługa cywilna, która ten wzmożony ruch obsłuży?
Jeszcze jedno pytanie. Jeżeli chodzi o ograniczenia w ruchu w samych Katowicach, to jakie to będą ograniczenia? Czy one będą bardzo skomplikowane i bardzo dotkliwe dla mieszkańców? Czy też państwo zrobią wszystko, żeby one były jak najmniejsze? Dziękuję bardzo.
Przewodniczący poseł Arkadiusz Czartoryski (PiS):
Dziękuję. Teraz kolej pani poseł, ale pan przewodniczący Marek Wójcik zapomniał dopowiedzieć jednego zdania, więc bardzo proszę.
Poseł Marek Wójcik (PO):
Dziękuję bardzo, nie chciałem… gdybym wiedział, że przed panią profesor, to na pewno bym ustąpił. Mam jeszcze jedno pytanie, przepraszam, że je pominąłem, ale moim zdaniem jest ono szczególnie istotne w kontekście organizacji, i jest to pytanie do pana komendanta Lacha, dlatego że jest pan koordynatorem tych wszystkich działań. Czy może pan powiedzieć, czy w Katowicach będą jakieś strefy, poza oczywiście strefą niebieską, będące strefami ograniczonego dostępu, gdzie mieszkańcy nie będą mogli przebywać, które będą czasowo wyłączone z ruchu? Czy tego typu obszary w związku z organizacją szczytu w Katowicach się pojawią i czy będą wprowadzone jakieś czasowe możliwości dostępu do tych stref, np. przepustki dla mieszkańców? Czy tego typu działania państwo planujecie? Bardzo proszę o podanie informacji, w jakim to będzie zakresie, gdzie to będzie? Po Katowicach krążą bowiem różnego rodzaju niepotwierdzone informacje, że np. mieszkańcy niektórych dzielnic, które przylegają do „Spodka”, będą mieli utrudniony dostęp do własnych domów. W związku z tym bardzo proszę o informację na ten temat, żeby ludzi mogli się do tego przygotować i żeby rozwiać wszelkie wątpliwości. Bardzo proszę pana komendanta o w miarę szczegółową informację na ten temat.
Poseł Józefa Hrynkiewicz (PiS):
Panie przewodniczący, szanowni państwo, panowie komendanci, chciałam zapytać o kontrolę sanitarną. Kontrola sanitarna jest bardzo szerokim zagadnieniem i dotyczy m.in. wody, która dzisiaj jest bardzo źle kontrolowana, ponieważ poprzednia koalicja rządząca w ostatnim czasie, w ostatnim tygodniu swoich rządów sprywatyzowała np. kontrolę sanitarną wody. Dotyczy to także kontroli żywności, ale także kontroli sanitarnej związanej z zagrożeniem epidemiologicznym. To pytanie kieruję przede wszystkim do pana gen. Pragi. Chciałabym również zapytać, czy państwo rozważacie… Wszystkie systemy, które są stosowane w ochronie granic, okazują się bardzo ułomne. Jest natomiast taka firma VFS Global – to jest firma szwajcarska, która działa w ponad 200 krajach. Ja prywatnie się tym interesowałam i nawet spotkałam się z tymi panami jakieś dwa lata temu. Szefowie tej firmy byli wtedy w Polsce i wtedy z nimi rozmawiałam. Czy MSWiA – to jest pytanie do pana dyrektora Cichomskiego i do SG – czy rozważacie państwo nawiązanie kontaktu z tą firmą? Otóż ta firma bardzo dokładnie kontroluje wszystkich, którzy przekraczają granice, i robi to za pieniądze tego, który jest kontrolowany. Właściwie można powiedzieć, że cała ta kontrola odbywa się poza naszymi granicami, jest dla nas całkowicie bezpieczna i nieodpłatna, a więc możemy wyciągnąć z tego same korzyści. Zresztą pod koniec listopada odbędzie się w Dubaju wielka konferencja tej firmy i w związku tym może warto byłoby się tym zainteresować. To są wszystkie moje pytania.
Poza tym chciałabym bardzo serdecznie podziękować wszystkim panom komendantom, którzy uczestniczą w posiedzeniu naszej Komisji. Z tego, co panowie tutaj mówicie, wynika, że jesteście bardzo dobrze, profesjonalnie i dokładnie przygotowani do zadania, jakim jest ochrona bezpieczeństwa uczestników szczytu klimatycznego. Myślę, że są pewne oznaki, że większość tych, którzy dzisiaj chorują – a niestety zachorowania się zdarzają, i to jest jasne – wyzdrowieje. Natomiast nie ma wśród służb mundurowych żadnej epidemii, a jeśli lekarze wystawiają zwolnienia, które nie potwierdzają choroby, to oczywiście istnieją specjalne środki, które pozwalają na to, aby taki proceder – bo potwierdzanie fałszywych stanów to jest proceder przestępczy – ukrócić. Myślę, że zmiany, które wprowadzamy od dnia 1 grudnia, czyli elektroniczna rejestracja zwolnień, bardzo uzdrowi tę sytuację, która z różnych powodów powinna być uzdrowiona, bo w ciągu ostatnich lat, siedmiu, ośmiu, a może nawet dziewięciu, koszty zwolnień lekarskich wzrosły z około 7 mld zł do 22 mld zł. To jest skutek tego procederu, który jest uprawniany. Mam nadzieję, że od 1 grudnia zostanie on bardzo poważnie ukrócony. Jeszcze raz podkreślam: wielkim osiągnięciem polityki społecznej jest uzyskanie płatnego zwolnienia w razie choroby czy wypadku i to jest absolutnie potrzebne, słuszne i musi być utrzymane. Natomiast demonstrowanie różnych stanów, które wymagają raczej debaty, raczej pewnych systemowych rozwiązań, nie powinno być wykorzystywane w taki sposób, że wystawiane są zwolnienia, które nie potwierdzają złego stanu zdrowia, choroby czy wypadku, tylko są po prostu wyrazem czyichś poglądów albo czyjegoś sprzeciwu.
Przewodniczący poseł Arkadiusz Czartoryski (PiS):
Dziękuję, na tym wyczerpaliśmy pytania. Szanowni państwo, pracujemy w trybie art. 152 ust. 2 regulaminu Sejmu. W trakcie wypowiedzi państwa posłów jeszcze raz bardzo skrupulatnie przeczytałem cały wniosek wraz z uzasadnieniem. Tutaj nie ma ani jednego zdania, ani jednego słowa na temat protestu policjantów, a ponieważ kilka pytań padło na ten temat, bardzo bym prosił o jedynie krótkie ustosunkowanie się do tego w odpowiedziach, żebyśmy nie zmienili tematu posiedzenia naszej Komisji. Chodzi o to, żebyśmy wypełnili regulaminem zobowiązanie, treść wniosku grupy posłów. Bardzo proszę, pan komendant Lach.
Zastępca komendanta głównego Policji nadinsp. Jan Lach:
Panie przewodniczący, szanowni państwo, jeśli mówimy o przygotowaniach do dużych zabezpieczeń, gdzie wykorzystywani są policjanci spoza rejonu, jednym z bardzo ważnych elementów jest stworzenie odpowiednich warunków służby i pracy policjantów, którzy przyjeżdżają z zewnątrz. Dotyczy to różnych aspektów – to jest dogodność dojazdu, odpowiednie miejsce i standard zakwaterowania i o tym w swoim wystąpieniu, przedstawiającym przygotowania do zabezpieczenia tej ważnej uroczystości, jaką jest konferencja COP24, mówiłem. Standard zakwaterowania będzie podlegał kontroli ze strony służb podległych komendantowi głównemu Policji, przedstawicieli związków zawodowych oraz służb ministra spraw wewnętrznych i administracji. W trakcie przygotowań pan komendant główny wydał również stosowne polecenie, żeby policjanci w końcu przy tak ważnych zabezpieczeniach, poza tym to jest okres zimowy, przestali korzystać z tzw. suchego prowiantu. Polecił, żeby zrobić wszystko, aby policjanci korzystali z ciepłych posiłków. W naszej ocenie jest to bardzo ważny element, mający zdecydowany wpływ na jakość przeprowadzenia zabezpieczenia, na jakość i komfort pracy policjantów.
Chciałbym powiedzieć, że w pierwszej wersji „specustawy” nie było ani jednego słowa o godzinach nadliczbowych dla policjantów. Dopiero na wniosek ministra spraw wewnętrznych i administracji „specustawa” została znowelizowana i został wprowadzony art. 29b, który mówi, że „funkcjonariuszom Policji, PSP, SOP, SG, żołnierzom ŻW, w tym pełniącym służbę na przejściach granicznych, którzy w okresie od 30 listopada 2018 r. do dnia 15 grudnia 2018 r. ze względu na realizację zadań bezpośrednio związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa podczas konferencji COP24” – i to jest pośrednio odpowiedź na pytanie pana przewodniczącego – powtarzam: „bezpośrednio związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa podczas konferencji COP24 pełnili służbę w czasie przekraczającym ustawowo normę czasu służby, przysługuje w zamian za ten czas zryczałtowany ekwiwalent pieniężny zwany dalej ekwiwalentem”. To jest kolejny element, który uwzględnia to, jak ciężka jest praca policjantów w trakcie takich zabezpieczeń.
W nawiązaniu do obecnej sytuacji, o której wszyscy wiedzą, pośrednio tylko powiem, że komendant główny Policji w dniu dzisiejszym w trakcie odpraw z komendantami wojewódzkimi Policji polecił oczywiście przeprowadzenie rozmów z policjantami, ale przede wszystkim wskazał, że policjanci, którzy będą uczestniczyć w zabezpieczeniu najbliższych uroczystości 11 listopada w Warszawie w ramach tego specjalnego zaangażowania, specjalnej odpowiedzialności otrzymają nagrody w wysokości 1000 zł. Takie same nagrody otrzymają policjanci, którzy bezpośrednio będą uczestniczyli w zapewnieniu bezpieczeństwa uczestnikom oraz mieszkańcom podczas konferencji COP24.
Odpowiadając na kolejne pytania. Przetarg na przystawki termowizyjne został rozstrzygnięty i one są do odbioru. O co tu chodzi? To są nowoczesne przystawki do broni specjalnej, niezbędne do realizacji zadań przez policjantów.
Zgromadzenia spontaniczne. Dużo pomaga wprowadzenie „specustawą” zakazu zgromadzeń spontanicznych, bo to daje również rękojmię do podejmowania odpowiednich działań przez Policję, jeżeli ktoś nie stosuje się do prawa. W tej chwili prowadzimy rozpoznanie i powiedziałem, że na dzień dzisiejszy nie mamy niepokojących informacji dotyczących zakłóceń przebiegu, natomiast oczywiście są różne informacje, w tym z przyznaną klauzulą niejawności, o których nie mogę dzisiaj powiedzieć. Ale przygotowując się do zabezpieczenia konferencji, analizujemy również to, co się wydarzyło podczas poprzednich konferencji klimatycznych, jak działają organizacje czy poszczególne osoby, co chcą osiągnąć. Ta analiza wpływa m.in. na liczbę zaangażowanych policjantów, na taktykę, którą będziemy stosować etc., etc. Chcę państwa poinformować, że przedstawiciele tych organizacji są legalnie zaproszeni przez ONZ do uczestnictwa w konferencji COP24, tam nie ma ograniczeń, oni będą legalnie uczestniczyć w szczycie. Stąd też pewnie rezerwują miejsca w hotelach w Katowicach czy w obrębie Katowic albo Krakowa. Na 8 grudnia zaplanowane jest również w Katowicach legalne zgromadzenie – jest ono zarejestrowane, zgoda została wydana, oczywiście zgłoszone przez osobę prywatną, ale ze środowiska związanego z Greenpeace. Uczestnicy tego zgromadzenia przejdą legalnie, nie zakłócając spokoju, a Policja zrobi wszystko, żeby wszystkim jego uczestnikom zapewnić bezpieczeństwo.
Jest oczywiście przewidziana zmiana organizacji ruchu. Teren jest bardzo trudny i pan przewodniczący o tym wie, że jest to bardzo trudny teren do zabezpieczenia, a przede wszystkim do przygotowania się. Wymaga to przeogromnej ilości pracy, my te prace od dłuższego czasu już prowadzimy i to się wiąże z odpowiednią liczbą policjantów oraz wpływa na taktykę działań. To jest centrum miasta, będzie zmiana organizacji ruchu i generalnie jest to przygotowane. Kwestia informacji – oczywiście zwrócimy na to uwagę zarówno prezydentowi miasta, jak i być może wojewodzie, uczulę też dowódcę podoperacji. My po prostu nie chcemy wychodzić z informacjami, jeżeli nie mamy stuprocentowej pewności, kiedy coś się jeszcze może przesunąć, bo nie do końca na dzień dzisiejszy wiemy o miejscach organizacji konkretnych spotkań itd. Jeżeli chodzi o organizację ruchu, to możemy już powoli wychodzić do mieszkańców i informować. Nie będzie raczej stref wyłączonych, chyba że w takich przypadkach jak uroczysta kolacja, wtedy wiadomo, że najbliższy teren będzie chroniony. Natomiast główna strefa, czyli od hali „Spodek” w kierunku rynku, dworca, to będzie strefa specjalnie chroniona przez Policję, czyli nasycona policjantami. Spodziewamy się, że uczestnicy konferencji będą w strefie niebieskiej, ale oni będą poza nią wychodzić, będą mieszkać poza strefą, będą się przemieszczać, będą zwiedzać, nie tylko Katowice, ale też Kraków, będą podróżować po Polsce. I o ile ściśle wewnątrz strefy niebieskiej ONZ odpowiada za bezpieczeństwo, to my również odpowiadamy za bezpieczeństwo na zewnątrz i bierzemy to pod uwagę w zakresie organizacji zabezpieczenia.
Eksterytorialność jest w środku oczywiście, odpowiada za to ONZ. Jak wspomniał komendant gen. Praga, wiemy kiedy i kto przyjeżdża, w tym agenci ochrony ONZ, wszystkie uzgodnienia bardzo szczegółowe w sprawie przechowywania, przewożenia broni zapadły. Mówiłem o naszych sprawdzeniach pirotechnicznych, przekazaniu tego wszystkiego. To są bardzo precyzyjne, dograne elementy, w tym również memorandum, bo może się zdarzyć przestępstwo w strefie eksterytorialnej i w związku z tym mamy ustalone procedury, są wyznaczone dwie osoby, jeżeli oczywiście to memorandum zostanie podpisane. Pani premier z ramienia ONZ i moja skromna osoba reprezentująca Polskę jesteśmy praktycznie online, jesteśmy w stałym kontakcie i mamy ustalone, kto, za co i w jakim zakresie odpowiada. To jest bardzo precyzyjnie określone, ale nie od początku tak było, myśmy w trakcie tych przygotowań to wypracowali i to jest dobre dla nas, daje dużą jasność działania.
Wydaje mi się, że odpowiedziałem na wszystkie pytania, które miałem zanotowane, chyba że coś jeszcze pominąłem.
Poseł Anna Nemś (PO):
Liczba nieobecności na dzień dzisiejszy, jeżeli jest taka możliwość.
Zastępca komendanta głównego Policji nadinsp. Jan Lach:
Szanowna pani, nie jestem…
Przewodniczący poseł Arkadiusz Czartoryski (PiS):
Proszę bardzo, pan przewodniczący Edward Siarka.
Poseł Edward Siarka (PiS):
Dziękuję. Panie komendancie, myślę, że ważna jest również w kontekście naszej dyskusji taka informacja, żeby mieszkańcy Katowic niekoniecznie przejmowali się wszystkimi plotkami, które się pojawiają, że np. nie będą mogli zrobić zakupów albo nie wyjdą z domu czy nie odprowadzą dzieci do szkoły. Przecież wiadomo, że w takich sytuacjach, z jakimi mieliśmy do czynienia niejednokrotnie, jak wizyta papieża czy inne ważne wydarzenia, okresowo któreś odcinki drogi czy jakieś okolice były wyłączone, ale nigdy przecież nie było tak, żeby z tego powodu były jakieś strefy zamknięte na tydzień czy na miesiąc. Mamy przecież doświadczenie i wiemy, że państwo doskonale sobie z tym radzą. Na pewno są pewne rzeczy, które jakby obok tego się pojawiają, chociażby takie jak zakaz noszenia broni i w związku z tym myśliwi zgłaszają, że będzie problem z wykonaniem pewnych zadań, ale to są poboczne tematy, które przy tej okazji wychodzą. Natomiast nie sądzę, żeby mieszkający w pobliżu miejsca, gdzie konferencja się odbędzie, nie mogli normalnie funkcjonować. Chciałbym tylko, żeby to wybrzmiało z naszej dyskusji.
Zastępca komendanta głównego Policji nadinsp. Jan Lach:
Jeśli można, to uzupełnię. Zacznę od kwestii myśliwych. My sobie zdajemy sprawę, że pewne ograniczenia są niewygodne, ale na wniosek przedstawicieli myśliwych skróciliśmy okres zakazu noszenia broni o 7 dni, do niezbędnego minimum. Natomiast chcemy tak zabezpieczyć, tak skoordynować te działania, taką liczbę policjantów zaangażować, żeby to zabezpieczenie i całe wydarzenie było jak najmniej dotkliwe dla mieszkańców. Mamy świadomość, że 4 grudnia jest Barbórka na Śląsku, i wiemy, co to znaczy, że chociażby większe zakupy mieszkańcy będą robić i tu też postaramy się pomóc, udrożnić dojazd do większych sklepów itd. Również takie kwestie bierzemy pod uwagę w trakcie przygotowań do konferencji. To jest naprawdę ogrom przygotowań, szanowni państwo parlamentarzyści. To nie jest tak, że ktoś usiądzie i napisze plan, bo my staramy się wszystkie ewentualności wziąć pod uwagę. Ale bardzo dziękuję za troskę i cieszę się, że mogłem to również wskazać.
Przewodniczący poseł Arkadiusz Czartoryski (PiS):
Czy jeszcze któryś z panów komendantów chciałby udzielić odpowiedzi? Dziękuję. Bardzo proszę, panie przewodniczący.
Poseł Marek Wójcik (PO):
Dziękuję bardzo. Tak rozumiem wypowiedź pana komendanta, że nie będzie stref zamkniętych, będą tylko strefy bardziej nasycone funkcjonariuszami, jeśli dobrze zrozumiałem. Bardzo proszę o potwierdzenie, bo to jest dla mnie bardzo ważne. Mam też jeszcze takie moje katowickie doświadczenie, tzn. akurat jeszcze z BOR, natomiast rozumiem, że procedura jest podobna, jeżeli chodzi o SOP. Bardzo często jest tak, że państwo ileś dni wcześniej informujecie, że np. na jakimś obszarze miasta nie będzie można parkować z powodu przyjazdu prezydenta itd. Czy państwo planujecie tego typu działania? Czy już są wyznaczone np. jakieś strefy, gdzie nie można parkować w mieście z powodu bezpieczeństwa? Czy tego typu działania państwo planujecie? Rozumiem, że w takim przypadku SOP wnioskowałby o tego typu działania, natomiast rozumiem, że pan komendant Lach również musiałby mieć wiedzę na ten temat, więc bardzo proszę o informację, czego mogą się spodziewać mieszkańcy. Oczywiście wierzę, że z punktu widzenia zapewnienia bezpieczeństwa uczestnikom państwo zrobicie wszystko, natomiast tu chodzi o tę dolegliwość dla mieszkańców, żeby ona była jak najmniejsza. Ale jeżeli już ma być, a czasem musi być, to żeby mieszkańcy mieli stosowne informacje na ten temat. Jeżeli pan komendant może coś więcej na ten temat powiedzieć, to bardzo proszę.
Zastępca komendanta głównego Policji nadinsp. Jan Lach:
Oczywiście będzie ograniczenie ruchu i czasowe wyłączenie w okolicach „Spodka” – musimy sobie z tego zdać sprawę. Wiemy doskonale wszyscy, jaka jest droga S… Ja też pochodzę z tamtych okolic i doskonale zdaję sobie sprawę, że to nie jest dogodne miejsce, o czym wspomniałem, jeżeli chodzi o zabudowę, kwestię przemieszczania. Zmiana organizacji ruchu będzie i należy się tego spodziewać, natomiast odpowiednio wcześniej będzie to oznaczone, informacja będzie odpowiednio wcześniej mieszkańcom przekazana. Zobowiązałem się, że uczulę w tej sprawie dowódcę podoperacji, którym będzie zastępca komendanta wojewódzkiego Policji w Katowicach pan insp. Rabsztyn, oraz pana prezydenta i z wyprzedzeniem mieszkańcy będą o tym wiedzieć. Moją wypowiedź uzupełni pewnie jeszcze pan komendant SOP, natomiast trwają ostateczne ustalenia, gdzie się odbędą uroczystości, gdzie będą zakwaterowani poszczególne osoby o statusie VIP. Mogą być czasowe wyłączenia dostępu, ale bardzo ograniczonych miejsc. Będziemy się starali przede wszystkim informować mieszkańców i tak organizować to wszystko, żeby to było jak najmniej dolegliwe. To jest nasz nadrzędny cel. Żeby to precyzyjnie omówić, musiałbym ten plan wyciągnąć, ale akurat go nie mam, bo to jest plan dla dowódcy podoperacji. Jednak zapoznałem się z nim i wiem, że jest przygotowany bardzo precyzyjny plan zmian organizacji ruchu w okolicach „Spodka”, łącznie z wyłączeniami w pewnych okresach.
Przewodniczący poseł Arkadiusz Czartoryski (PiS):
Proszę, pani poseł.
Poseł Józefa Hrynkiewicz (PiS):
Panie przewodniczący, szanowni państwo, mam prośbę do pana przewodniczącego. Rozumiem, że sprawy katowickie są niezwykle ważne, ale nikt wam tego szczytu nie wpychał, Katowice starały się o ten szczyt. Województwo śląskie ma dobrego wojewodę, dobrego komendanta, dobrego prezydenta, dobrych posłów i sądzę, że państwo potraficie to bez naszego udziału bardzo dokładnie, precyzyjnie rozpatrzyć. Natomiast ja bardzo doceniam, panie przewodniczący Wójcik, pana staranność o to, żeby w Katowicach było nadzwyczajnie i na pewno tak będzie. Panowie komendanci zapewnili nas, że będzie tam po prostu nadzwyczajnie. Trudno, żebyśmy tutaj siedzieli i podpowiadali państwu, że ta ulica ma być do tego miejsca chroniona przez tych, a do tamtego przez kogo innego, bo ani nas to nie interesuje, ani nie będziemy brali udziału w podejmowaniu decyzji. Natomiast są oczywiście pewne szczegółowe rozwiązania, które przyjdą wtedy, kiedy zapadną decyzje. Panowie zapewnili, że będzie dobrze, że będzie właściwa ochrona tych miejsc, więc pozwólmy im normalnie działać. Jak to się skończy, jak rozliczy się to wszystko, to wtedy poprosimy o ocenę i porozmawiamy o tym, czy wszystkie sprawy były dobrze przygotowane, a teraz powinniśmy wykazać zaufanie do kompetencji, do odpowiedzialności, do przygotowania i naprawdę może należałoby przenieść te bardzo szczegółowe sprawy do Katowic. Bardzo panu polecam, żeby takie zgromadzenie zespołu parlamentarnego w Katowicach zorganizować i wszystkie te bardzo szczegółowe sprawy dotyczące Katowic, ale pewnie nie tylko Katowic, rozpatrywać na miejscu.
Poseł Jerzy Polaczek (PiS):
Ja też pozwolę sobie udzielić teraz dosłownie na minutę głosu, bo również jestem parlamentarzystą z województwa śląskiego. Akurat dowódca operacji, zastępca komendanta wojewódzkiego pan insp. Rabsztyn jest rodowitym piekarzaninem, pochodzi z mojego miasta rodzinnego. Mogę tylko wyrazić satysfakcję z tego powodu, że tak kompetentna, doświadczona osoba będzie odpowiadała za bardzo wiele aspektów istotnie wpływających na organizację pracy Policji i wszystkich instytucji współdziałających, bo można wymienić oprócz wojewody również administrację rządową itd., itd. Chcę przede wszystkim podkreślić jeden aspekt, na który delikatnie zwróciła uwagę, choć w innym kontekście, pani poseł Hrynkiewicz. Przecież to jest wielkie doświadczenie budowania kompetencji wszystkich instytucji, które współdziałają w organizacji takiego przedsięwzięcia o znaczeniu ogólnoświatowym. To jest również ogromne doświadczenie dla administracji wojewódzkiej, dla Policji, dla PSP, SG, dla MSWiA. A przede wszystkim chciałbym wszystkim państwu, którzy są w to przedsięwzięcie zaangażowani, podziękować za wysiłek, który został w dotychczasowe przygotowania włożony, bo to są setki godzin różnego rodzaju uzgodnień. Pozostał jeszcze niecały miesiąc do otwarcia tego ogromnego przedsięwzięcia w Katowicach, w MCK. Raz jeszcze wyrażam podziękowania za dotychczas przedstawione informacje ze strony wszystkich państwa, zaproszonych gości – Policji, SG, PSP, SOP. Dziękuję bardzo.
Przewodniczący poseł Arkadiusz Czartoryski (PiS):
Dziękuję bardzo. Przyłączam się do tych słów pana przewodniczącego Jerzego Polaczka i rozumiem, że wyczerpaliśmy porządek dzisiejszego spotkania. Jeszcze pan gen. Praga.
Komendant główny SG gen. bryg. SG Tomasz Praga:
Panie przewodniczący, panie i panowie parlamentarzyści, nie wiem, czy powinienem odpowiedzieć na dwa pytania, które zostały skierowane do SG.
Przewodniczący poseł Arkadiusz Czartoryski (PiS):
Bardzo proszę.
Komendant główny SG gen. bryg. SG Tomasz Praga:
Dziękuję. Pierwsze pytanie zadał pan poseł. Oczywiście, panie przewodniczący, jak najbardziej ma pan rację, ta nasza kontrola będzie selektywna, z tym że w tych 32 miejscach będziemy przez 24 godziny przez te wszystkie dni i wtedy będziemy wybiórczo dokonywać tej kontroli. Mamy swoje analizy, pewne kierunki zdobywane zarówno w relacjach międzynarodowych, jak również podczas czynności operacyjnych. Wiemy, jakie grupy osób jakimi pojazdami się poruszają, na jakich tablicach rejestracyjnych, natomiast te pozostałe miejsca również będziemy kontrolować, z tym że nie będziemy tam przebywali non stop. Będziemy tam w zależności od wyników analiz, jeżeli będziemy mieli choćby sygnał, że z danego kierunku może próbować się przedostać do nas jakaś grupa anarchistyczna czy inna. Oczywiście wtedy będziemy dokonywać tam pełnej kontroli.
Pani profesor, jeśli pani pozwoli, to w pierwszej kolejności odpowiem na drugie pani pytanie, dotyczące kontroli bezpieczeństwa. Od marca 2013 r. na przejściach lotniczych SG już nie dokonuje kontroli bezpieczeństwa. Robią to firmy zewnętrzne, które znajdują się pod jurysdykcją zarządzających portem, i one są wybierane przez zarządzającego portem. SG tylko i wyłącznie sprawuje nadzór. Natomiast jeżeli chodzi o odpytywanie w bazach danych, to nasze dzisiejsze systemy pozwalają odpytać w bazach europejskich i krajowych w czasie poniżej 5 sekund, spełniamy wszystkie europejskie standardy. Z tego, co sobie przypominam, na dzień dzisiejszy w ciągu 2–3 sekund możemy odpytać wszystkie bazy, które są wymagane przepisami – jak powiedziałem, i krajowe, i europejskie, czyli Interpol itd. Myślę więc, że nie mamy się czego wstydzić. Jeżeli chodzi o przejścia drogowe, to sytuacja jest troszeczkę inna. Odpytywanie w bazach również jest tak samo krótkie, natomiast dokonujemy przeglądu przestrzeni bagażowej, jak również osób, zachowania tych osób, wykonujemy też pewne zlecenia, które są przekazywane nam przez inne służby, więc wejście innych podmiotów w niektórych przypadkach jest po prostu nierealne.
Jeżeli chodzi o pierwsze pytanie pani profesor, to zadania SG nie obejmują tego zakresu, natomiast na przejściach granicznych mamy granicznych inspektorów sanitarnych. Kontrola graniczna będzie przywrócona na wewnętrznej granicy Polski, czyli w strefie Schengen, więc znajduje się to pod jurysdykcją powiatowego inspektora sanitarnego. W związku z powyższym nie czuję się na siłach i nie mam takiej wiedzy, abym mógł na to pytanie odpowiedzieć. Natomiast jeżeli widzimy, że zachowanie podróżującego może wskazywać na objawy jakiejś choroby, to oczywiście informujemy o tym i wtedy działamy zgodnie z poleceniem takiego inspektora. Dziękuję bardzo.
Przewodniczący poseł Arkadiusz Czartoryski (PiS):
Dziękuję bardzo, zamykam posiedzenie Komisji.