Leksykon budżetowy

A B C D E F G H I J K L M N O P R S Ś T U W Z 
Uchwała budżetowa
Kategoria: Budżet samorządu terytorialnego
Procedura budżetowa

Gdzie szukać w budżecie?

Uzasadnienie:
rozdz. VI „Programy wieloletnie”.
Załączniki:
Załącznik nr 2 „Zestawienie programów wieloletnich w układzie zadaniowym”.
Dane liczbowe
Dane liczbowe


Definicja formalnoprawna:
Uchwała budżetowa stanowi podstawę gospodarki finansowej jednostki samorządu terytorialnego.
Uchwała budżetowa składa się z budżetu jednostki samorządu terytorialnego oraz załączników.
Uchwała budżetowa musi określać takie parametry budżetu jednostki samorządu terytorialnego jak:
  • łączna kwota planowanych dochodów, z wyodrębnieniem dochodów bieżących i majątkowych,
  • łączna kwota planowanych wydatków, z wyodrębnieniem wydatków bieżących i majątkowych,
  • kwota planowanego deficytu albo planowanej nadwyżki wraz ze źródłami pokrycia deficytu albo przeznaczenia nadwyżki,
  • łączna kwota planowanych przychodów oraz rozchodów,
  • limit zobowiązań z tytułu zaciąganych kredytów i pożyczek oraz emitowanych papierów wartościowych oraz limit dla innych zobowiązań zaliczanych do tytułu dłużnego (czyli dla zobowiązań wywołujących skutki ekonomiczne podobne do skutków zaciąganych kredytów i pożyczek),
  • kwota wydatków przypadających do spłaty w danym roku budżetowym, zgodnie z zawartą umową, z tytułu udzielonych poręczeń i gwarancji
Ponadto uchwała winna zawierać szczególne zasady wykonywania budżetu jednostki samorządu terytorialnego w roku budżetowym, wynikające z odrębnych ustaw, oraz uprawnienia jednostki pomocniczej do prowadzenia gospodarki finansowej w ramach budżetu gminy, a także inne postanowienia, których obowiązek zamieszczenia w uchwale budżetowej wynika z postanowień organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego.
Źródło:
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2023, poz. 1270 ze zm.), art. 211-215 oraz 233-246
Komentarz:
W uchwale budżetowej nie zamieszcza się przepisów niezwiązanych z wykonywaniem budżetu jednostki samorządu terytorialnego.
Ustawodawca nakazuje, aby w załącznikach do uchwały zamieścić:
  • zestawienie planowanych kwot dotacji udzielanych z budżetu jednostki samorządu terytorialnego, z wyodrębnieniem dotacji przedmiotowych, podmiotowych i celowych związanych z realizacją zadań jednostki samorządu terytorialnego,
  • plan dochodów rachunku dochodów oświatowych jednostek budżetowych prowadzących działalność określoną w Prawie oświatowym oraz finansowanych nimi wydatków,
  • plany przychodów i kosztów samorządowych zakładów budżetowych.


Uchwałę budżetową organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego podejmuje przed rozpoczęciem roku budżetowego, a w szczególnie uzasadnionych przypadkach - nie później niż do dnia 31 stycznia roku budżetowego. Do czasu uchwalenia uchwały budżetowej podstawą gospodarki finansowej jest projekt uchwały budżetowej przedstawiony organowi stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego.
Ustawodawca zakazuje organom stanowiącym uchwalenia budżetu, w którym planowane wydatki bieżące są wyższe niż planowane dochody bieżące powiększone o przychody: z nadwyżki budżetu jednostki samorządu terytorialnego z lat ubiegłych pomniejszonej o niewykorzystane środki pieniężne na rachunku bieżącym budżetu, wynikające z rozliczenia dochodów i wydatków nimi finansowanych związanych ze szczególnymi zasadami wykonywania budżetu określonymi w odrębnych ustawach oraz wynikające z rozliczenia środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej oraz niepodlegających zwrotowi środków z pomocy udzielanej przez państwa członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu – EFTA; ze spłaty udzielonych pożyczek w latach ubiegłych lub środków z lokat dokonanych w latach ubiegłych; z niewykorzystanych środków pieniężnych na rachunku bieżącym budżetu, wynikających z rozliczenia dochodów i wydatków nimi finansowanych związanych ze szczególnymi zasadami wykonywania budżetu określonymi w odrębnych ustawach oraz wynikających z rozliczenia środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej oraz niepodlegających zwrotowi środków z pomocy udzielonej przez państwa członkowskie EFTA). Analogiczny zakaz dotyczy także wydatków wykonanych na koniec roku budżetowego. Jako odstępstwo dopuszcza się wyższe wydatki bieżące o kwoty związane ze środkami pochodzącymi z budżetu UE oraz niepodlegającymi zwrotowi środkami z pomocy udzielanej przez państwa członkowskie EFTA, w przypadku gdy środki te nie zostały przekazane w danym roku budżetowym. W przypadku równoważenia wydatków bieżących niewykorzystanymi środkami pieniężnymi na rachunku bieżącym budżetu, wynikającymi z rozliczenia dochodów i wydatków nimi finansowanych związanych ze szczególnymi zasadami wykonywania budżetu określonymi w odrębnych ustawach oraz wynikającymi z rozliczenia środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej oraz niepodlegających zwrotowi środków z pomocy udzielanej przez państwa członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu – EFTA, ocena spełnienia zasady zrównoważenia budżetu w części dotyczącej dochodów i wydatków bieżących za rok poprzedzający rok budżetowy następuje po wyeliminowaniu kwot związanych z tymi środkami. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego nie może również uchwalić budżetu, w którym nie zostałaby zachowana relacja określająca indywidualny wskaźnik zadłużenia jednostki. W razie braku możliwości uchwalenia budżetu jednostki samorządu terytorialnego z uwzględnieniem ww. obostrzeń kolegium regionalnej izby obrachunkowej oraz zagrożenia realizacji zadań publicznych przez jednostkę samorządu terytorialnego, kolegium regionalnej izby obrachunkowej wzywa jednostkę samorządu terytorialnego do opracowania i uchwalenia programu postępowania naprawczego oraz przedłożenia tego programu celem zaopiniowania do regionalnej izby obrachunkowej. W przypadku braku możliwości uchwalenia budżetu jednostki samorządu terytorialnego, zgodnie z ww. zasadami, przy jednoczesnym niewystępowaniu zagrożenia realizacji zadań publicznych, budżet jednostki samorządu terytorialnego ustala regionalna izba obrachunkowa.
Autor (Autorzy): Monika Korolewska
Więcej na ten temat w publikacjach BAS
Porównanie ważniejszych regulacji projektowanej i obecnej ustawy o finansach publicznych, druk sejmowy 1181, Przed pierwszym czytaniem nr 4/2009
H. Dzwonkowski, G. Gołębiowski (red.), Ustawa o finansach publicznych. Komentarz prawno-finansowy, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2014