Komisja do Spraw Unii Europejskiej, obradująca pod przewodnictwem posła Piotra Polaka (PiS), zastępcy przewodniczącego Komisji, rozpatrzyła:
I. w trybie art. 7 ust. 4 ustawy z dnia 8 października 2010 r. o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej wniosek dotyczący Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie skutecznej koordynacji polityk gospodarczych i wielostronnego nadzoru budżetowego oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1466/97 (COM(2023) 240 wersja ostateczna) i odnoszący się do niego projekt stanowiska RP,
II. w trybie art. 7 ust. 4 ustawy z dnia 8 października 2010 r. wniosek dotyczący rozporządzenia Rady zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1467/97 w sprawie przyspieszenia i wyjaśnienia procedury nadmiernego deficytu (COM(2023) 241 wersja ostateczna) i odnoszący się do niego projekt stanowiska RP,
III. w trybie art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 8 października 2010 r. informację o stanowisku, jakie Rada Ministrów ma zamiar zająć podczas rozpatrywania projektów aktów prawnych UE na posiedzeniu Rady ds. Gospodarczych i Finansowych (14 lipca 2023 r.), w związku z zasięgnięciem opinii Komisji w tych sprawach (COM(2023) 338, 240 i 241),
IV. w trybie art. 7 ust. 4 ustawy z dnia 8 października 2010 r. Projekt rocznego budżetu Unii Europejskiej na rok budżetowy 2024 – Wstęp – Ogólne zestawienie wydatków – Ogólne zestawienie dochodów – Ogólne zestawienie dochodów i wydatków w podziale na sekcje (COM(2023) 300 wersja ostateczna) i odnoszący się do niego projekt stanowiska RP,
V. w trybie art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 8 października 2010 r. wniosek dotyczący rozporządzenia Rady zmieniającego rozporządzenie (EWG) nr 2658/87 w zakresie wprowadzenia uproszczonego traktowania celnego dla towarów sprzedawanych na odległość oraz rozporządzenie (WE) nr 1186/2009 w zakresie zniesienia progu zwolnienia z ceł (COM(2023) 259 wersja ostateczna) i odnoszący się do niego projekt stanowiska RP.
W posiedzeniu udział wzięli: Piotr Patkowski podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów wraz ze współpracownikami, Tomasz Wiśniewski radca w Departamencie Współpracy Ekonomicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych, Piotr Kobza zastępca dyrektora Departamentu Unii Europejskiej MSZ.
W posiedzeniu udział wzięli pracownicy Kancelarii Sejmu: Agata Jackiewicz, Joanna Heger, Agata Domańska – z sekretariatu Komisji w Biurze Spraw Międzynarodowych; Konrad Kuszel – ekspert ds. legislacji z Biura Analiz Sejmowych.
Przewodniczący poseł Piotr Polak (PiS):
Dzień dobry. Otwieram posiedzenie Komisji do Spraw Unii Europejskiej. Na podstawie listy obecności stwierdzam kworum. Witam serdecznie wszystkich obecnych członków Komisji do Spraw Unii Europejskiej, posłów do Parlamentu Europejskiego, ministrów i towarzyszące im osoby.
Czy państwo posłowie mają uwagi do porządku dziennego? Nie ma uwag. Wobec tego stwierdzam, że Komisja przyjęła proponowany porządek obrad.
Przechodzimy do pkt I, czyli rozpatrzenia w trybie… Proszę państwa, jest propozycja, żebyśmy rozpatrywali pkt I i II łącznie. Pan minister wystąpiłby wtedy w połączonym wystąpieniu odnośnie do pkt I i II. Czyli łącznie. W pkt I rozpatrzymy w trybie art. 7 ust. 4 ustawy z dnia 8 października 2010 r. o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem, w sprawach związanych z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej, wniosek dotyczący Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie skutecznej koordynacji polityk gospodarczych i wielostronnego nadzoru budżetowego oraz uchylającego rozporządzenie Rady (WE) nr 1466/97 (COM(2023) 240 wersja ostateczna) i odnoszący się do niego projekt stanowiska RP, a w pkt II rozpatrzymy w trybie art. 7 ust. 4 ustawy z dnia 8 października 2010 r. wniosek dotyczący rozporządzenia Rady zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1467/97 w sprawie przyspieszenia i wyjaśnienia procedury nadmiernego deficytu (COM(2023) 241 wersja ostateczna) i odnoszący się do niego projekt stanowiska RP. Rząd w tych punktach reprezentuje pan minister Piotr Patkowski, podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów. Bardzo proszę, panie ministrze, o przedstawienie stanowiska.
Podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów Piotr Patkowski:
Dziękuję, panie przewodniczący. Wysoka Komisjo, zgodnie z projektami omawianych rozporządzeń w sprawie skutecznej koordynacji polityk gospodarczych w centrum zreformowanych ram zarządzania gospodarczego znajdą się plany średniookresowe przygotowywane przez państwa członkowskie na minimum cztery kolejne lata. Plany te zastąpią programy stabilności lub konwergencji i krajowe programy reform.
Przygotowywany w ramach nowych reguł plan średniookresowy determinowałby ścieżkę wydatków wiążącą dla czterech z siedmiu kolejnych ustaw budżetowych. Z tego względu niezbędne będzie ustalenie, jak zachować spójność między rocznymi budżetami a wiążącymi średniookresowymi celami wydatkowymi, które wynikałyby z regulacji unijnych. Zaangażowanie państw członkowskich we wdrażanie przepisów unijnych może ulec zmniejszeniu, jeżeli państwa te będą traktować ścieżki wydatkowe zawarte w planie jako narzucone przez Komisję.
Corocznie nadzór finansów publicznych państw UE bazować będzie wyłącznie na ocenie przestrzegania wspomnianej ścieżki wydatków określanej na podstawie pomocniczej w dotychczasowych ramach nadzoru analizy stabilności zadłużenia. Mając na uwadze wrażliwość wniosków płynących z tej analizy na przyjęte założenia Polska w gronie większości krajów członkowskich postuluje w tym zakresie wypracowanie wspólnej metodologii.
Kolejnym kluczowym postulatem, o którym mówimy już od dłuższego czasu i za każdym razem go podnosimy, jest specjalne traktowanie wydatków obronnych w nowych regułach UE. W przypadku reformy zarządzania gospodarczego w kierunku przedstawionym przez Komisję w projekcie, to jest bez wprowadzenia specjalnego traktowania różnych kategorii wydatków, w tym obronnych, potrzebne byłoby zasadnicze przeorientowanie procesu budżetowego. Agresja Rosji na Ukrainę oraz inne potencjalne zagrożenia na granicach unijnych pociągają bowiem za sobą konieczność zwiększenia wydatków obronnych.
Komisja w projekcie rozporządzenia zaproponowała, aby wydatki służące realizacji priorytetów unijnych, między innymi określonych w kompasie strategicznym, stanowiły podstawę wydłużenia oraz złagodzenia ścieżki wydatkowej. Niezbędne będzie jednak doprecyzowanie przez Komisję, które wydatki militarne spełniałyby warunki kompasu strategicznego.
Projekt rozporządzenia nakłada na państwa członkowskie przekraczające próg 3% PKB deficytu lub 60% PKB dla długu publicznego wymóg osiągnięcia niższego zadłużenia na koniec planu w porównaniu z rokiem poprzedzającym rozpoczęcie technicznej ścieżki wydatków, to jest rokiem poprzedzającym rozpoczęcie planu. Brakuje przy tym rozróżnienia między państwami członkowskimi o zadłużeniu poniżej i powyżej 60% PKB.
Polska jest przeciwna takiemu rozwiązaniu. Wymóg niższego zadłużenia na koniec planu powinien mieć zastosowanie wyłącznie do państw członkowskich o zadłużeniu powyżej 60% i powinno to jasno wynikać z projektu. Obawy budzi także odejście od nadzoru wielostronnego na rzecz dwustronnego dialogu technicznego między państwem członkowskim a Komisją. Podważa to główne cele reformy, takie jak uproszczenie procedur i zwiększenie przejrzystości. Polska postuluje, aby techniczne ścieżki wydatków szacowane przez Komisję były traktowane w semestrze europejskim tak jak zalecenia dla krajów.
Równocześnie w projekcie nowelizacji rozporządzenia Rady nr 1467/97 w sprawie przyspieszenia i wyjaśnienia procedury nadmiernego deficytu Komisja zaproponowała między innymi: pozostawienie bez zmian procedury nadmiernego deficytu, wzmocnienie EDP podejmowanej ze względu na dług. Byłaby ona uruchamiana, jeżeli kraj z długiem sektora powyżej 60% PKB odszedł od uzgodnionej średniookresowej ścieżki wydatkowej, przedstawionej w średniookresowym planie polityk budżetowych i strukturalnych. Wprowadzenie korygującej ścieżki wydatkowej dla krajów objętych EDP, która ma zapewnić utrzymanie lub redukcję deficytu sektora poniżej 3%. Przyznanie Komisji dużej uznaniowości w nadzorze budżetowym. Przykładowo, Komisja nie zaproponowała konkretnego progu skumulowanych odchyleń od średniookresowej ścieżki wydatkowej decydujących o objęciu lub nie danego kraju EDP. Komisja nie zdefiniowała również pojęcia znaczącego spowolnienia gospodarczego czy katalogu istotnych czynników uwzględniających w procesie decyzyjnym prowadzącym do rozpoczęcia lub nie EDP wobec danego kraju.
Należy podkreślić, że podobnie jak w przypadku wcześniej prezentowanego rozporządzenia propozycje legislacyjne Komisji nie odnoszą się do istoty polskiego postulatu dotyczącego specjalnego traktowania zwiększonych wydatków obronnych w procedurze EDP. W tym zakresie rząd RP będzie dalej podnosił tę kwestię w dialogu.
Równocześnie, jak wspomniałem, rząd opowiada się za rozpoczęciem prac nad wspólną metodologią analizy stabilności długu. W ocenie Polski oraz pozostałych państw członkowskich metodologia DSA powinna być przejrzysta i pozwalać państwom członkowskim na odtworzenie szacunków Komisji. Zostało to podkreślone w konkluzjach Rady Ecofin z 14 marca br., w których Komisja nie uwzględniła przy projektowaniu omawianego projektu rozporządzenia.
Potrzebne jest też ograniczenie proponowanego przez Komisję zwiększenia uznaniowości w jej decyzjach w ramach nadzoru budżetowego i przyjęcia konkretnych definicji różnych elementów, które wpływają na decyzje Komisji i Rady o objęciu lub nie danego kraju EDP.
Uprzejmie podkreślę, że rząd aktywnie uczestniczy wraz z innymi państwami w procesie negocjacji kształtu reformy zarządzania gospodarczego w UE zarówno na poziomie politycznym, jak i eksperckim. Przekazaliśmy uwagi pisemne do projektu pakietu legislacyjnego i oczekujemy ustosunkowania się do tego przez Komisję Europejską. Dziękuję bardzo.
Przewodniczący poseł Piotr Polak (PiS):
Dziękuję panu ministrowi. Posłem sprawozdawcą w obydwu punktach I i II jest pan poseł Tadeusz Cymański. Pan poseł jest z nami. Bardzo proszę pana posła o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania.
Poseł Tadeusz Cymański (PiS):
Dziękuję, panie przewodniczący. Panie ministrze, szanowni koledzy, koleżanki, goście, odniosę się do tego też w pakiecie, bo pan minister te punkty omówił razem. Nie wiem, czy nie nadużyję, jeśli powiem, że one się ze sobą nierozerwalnie łączą. Taka diagnoza. Obszerne materiały, przez które ciężko jest przebrnąć, ale trochę śladem pana ministra chciałbym podkreślić, co przykuwa uwagę i co się wydaje jednak pewnym problemem. Tak, Polska aktywnie tu uczestniczy. Jest przychylna, bo jest to pokłosie doświadczeń wielu lat i odpowiedź na nową sytuację, jeżeli chodzi o makroekonomię w Europie i wszystkie problemy z tym związane. Cały problem zagadnienia dotyka wszak nadzoru i kontroli, i tego, jaka jest relacja między państwami członkowskimi, ich budżetami, ich wskaźnikami a tym, co może i w jaki sposób skoordynować, czytaj również: nadzorować, a także wydawać niejednokrotnie wiążące decyzje w ramach swoich funkcji wobec państw członkowskich. Bardzo istotne jest to, co tutaj słyszeliśmy, ale i w materiałach się znajduje. Polska bardzo mocno domaga się transparentności, przejrzystości, czytelności. Na przykład, cytując pana ministra sprzed chwili, jasne, precyzyjne definicje pewnych parametrów, pewnych wskaźników i metodologii. Chodzi o to, że nadmiernie rozbudowana uznaniowość albo to, co wynika z tych proponowanych przepisów, że oceny, opinie odnośnie do poszczególnych państw dawałyby zbyt daleko idącą możliwość dowolnej właściwie, a w każdym razie z dużą dowolnością interpretacji.
Państwa członkowskie, a Polska mówi tu w swoim imieniu, chcą mieć możliwość skonfrontowania tych ocen i mieć możliwość własnej również analizy tych danych, aby podejmować tę dyskusję. Co do dyskusji, mówimy, że chcemy wielostronnych rozmów, co wielokrotnie było, a nie dwustronnych. Bo obawiamy się – nie wiem, pan minister się do tego odniesie, czy na bazie doświadczeń nie mamy prawa się obawiać – że te analizy czy te dyskusje, czy te konfrontacje nie będą na równych prawach. Jedni będą lepiej, inni będą gorzej traktowani.
Drugi temat, kto wie, czy nie powinien być nawet pierwszy, to jest bardzo zdecydowane i twarde stanowisko – tu Polska musi się wyróżnić, może nie tylko my, ale jeszcze kilka krajów – jeżeli chodzi o problem wydatków na zbrojenia. Powołujemy się na inne kraje, ale u nas ta sprawa ma szczególny charakter. Nie tylko chodzi o skalę tych uzbrojeń, ale również, jak traktować te wydatki w kontekście tych dwóch kwestii, a więc zadłużenia i deficytu finansów publicznych.
Wreszcie jeszcze jest sprawa bardzo istotna – te definicje, które by były, chcemy poprzeć te propozycje, żeby ta metodologia, o której tu już wspominaliśmy, nie była jedynym odniesieniem do wyłącznego traktowania oceny poszczególnych państw w zakresie deficytu i zadłużenia publicznego.
Na marginesie tego materiału i tego projektu chciałbym też prosić pana ministra, żeby się odniósł, bo tego nigdy nie za dużo, jak prezentują się nasze finanse, w syntetyczny oczywiście sposób, bo cały czas tu i ówdzie słyszymy, że jesteśmy w katastrofie finansowej. Jest również problem tych 322 mld, które są nielegalne, nieuczciwe, są schowane pod stołem – różne terminy są podawane. Tymczasem pani komisarz odpowiedzialna za stabilizację finansową, też bym prosił, żeby krótko do tego się odnieść, nie miała większych zastrzeżeń do polskich finansów. Z czternastu parametrów tylko w jednym przypadku wniosła pewne uwagi. To nie znaczy, że jest super. To nie znaczy, że mamy świetną sytuację. Ale nieprawdą są wygłaszane publicznie coraz mocniej, bo atmosfera polityczna rośnie, opinie na temat, jaki jest stan finansów państwa. Trzeba też powiedzieć w relacji do europejskich standardów i tego, o czym mówimy w tym temacie, który przed chwilą pan minister był łaskawy omówić, a ja do niego się dołączyłem. Dziękuję bardzo.
Przewodniczący poseł Piotr Polak (PiS):
Dziękuję panu posłowi za przedstawione sprawozdanie. Otwieram w tym momencie dyskusję w połączonych punktach I i II. Czy ktoś chciałby się w tych sprawach wypowiedzieć? Nie ma zgłoszeń. Wobec tego chciałbym zaproponować następującą konkluzję: Stwierdzam, że Komisja rozpatrzyła w trybie art. 7 ust. 4 ustawy z dnia 8 października 2010 r. dokumenty o sygnaturach COM(2023) 240 oraz 241 wersja ostateczna i odnoszący się do tych dokumentów projekt stanowiska RP. Komisja podzieliła stanowisko rządu. Czy jest sprzeciw? Nie ma sprzeciwu. Na tym zamykam rozpatrywanie pkt I i II.
Przechodzimy do pkt III, czyli rozpatrzenia w trybie art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 8 października 2010 r. informacji o stanowisku, jakie Rada Ministrów ma zamiar zająć podczas rozpatrywania projektów aktów prawnych UE na posiedzeniu Rady ds. Gospodarczych i Finansowych (14 lipca 2023 r.), w związku z zasięgnięciem opinii Komisji w tych sprawach. Jednocześnie informuję państwa, że na posiedzeniu rady będzie omawiany dokument COM(2023) 338, który nie był jeszcze przedmiotem obrad Komisji. Rząd reprezentuje w tym punkcie także pan minister Piotr Patkowski. Bardzo proszę, panie ministrze, o przedstawienie stanowiska.
Podsekretarz stanu w MF Piotr Patkowski:
Dziękuję. Jeśli chodzi o pytanie pana posła Cymańskiego o finanse publiczne, to myślę, że będą dwie okazje do tego podczas tego posiedzenia Sejmu. Pierwsza dzisiaj o godz. 19.00 na Komisji Finansów Publicznych, gdzie będziemy omawiać projekt nowelizacji ustawy o finansach publicznych i tam na pewno ten wątek będzie bardzo szeroko poruszany. Jako Ministerstwo Finansów wspólnie z panem ministrem Skuzą będziemy te informacje prezentować. A po drugie, o ile dobrze pamiętam harmonogram i porządek obrad obecnego posiedzenia Sejmu, to również Sejm przyjmuje sprawozdanie z wykonania ustawy budżetowej. To też więc jest dobry moment, żeby o tym porozmawiać. Na pewno więc na tym posiedzeniu takie informacje będą. A po raz pierwszy dzisiaj o 19.00 na Komisji Finansów Publicznych.
Przechodząc do punktu, który teraz pan przewodniczący zapowiedział, to chciałbym powiedzieć następujące rzeczy. W trakcie posiedzenia Rady prezydencja hiszpańska przewiduje dyskusję na temat pakietu dotyczącego zaktualizowanej propozycji w zakresie nowych zasobów własnych. Rząd oczekiwał na propozycję dochodu unijnego powiązaną z sektorem korporacyjnym. Niestety zaproponowane rozwiązanie rozczarowuje. W ocenie rządu koszyk zasobów własnych zawierający obecnie źródła oparte na europejskim systemie handlu uprawnieniami do emisji CO2 ETS, mechanizmie dostosowania cen na granicy z uwzględnieniem emisji CO2 CBAM i statystycznej wpłacie obliczanej w oparciu o nadwyżkę operacyjną brutto przedsiębiorstw jest wysoce niezbalansowany.
Dla rządu nieakceptowalna jest propozycja przekazywania do budżetu unijnego dochodów z ETS. Zwiększenie stawki poboru z 25 do 30% dodatkowo zwiększa regresywność tego zasobu i odbiera państwom członkowskim środki na działania proklimatyczne.
Zaprezentowany statystyczny zasób własny ma mieć charakter tymczasowy i być kolejną wpłatą z budżetów państw członkowskich do pewnego stopnia powielającą składkę z tytułu DNB. Nie równoważy negatywnych skutków finansowych ETS, natomiast komplikuje cały system zasobów własnych.
Zdaniem Polski prace nad nowymi zasobami własnymi wymagają więcej czasu i nie powinny być łączone z rewizją wieloletnich ram finansowych UE na lata 2021–2027.
W kontekście śródokresowej rewizji WRF bardzo istotna będzie dyskusja na temat wsparcia finansowego dla Ukrainy. Rząd kierunkowo popiera przyjęcie projektu rozporządzenia ustanawiającego instrument dla Ukrainy i będzie wskazywał na możliwie ambitny kształt rozporządzenia. Obecnie trwają prace analityczne nad szczegółami i ostatecznym kształtem stanowiska rządu w tej sprawie.
Na Radzie Ecofin będzie również ponownie omawiany pakiet dotyczący zarządzania gospodarczego, który został przedstawiony bardziej szczegółowo w ramach dwóch pierwszych punktów agendy dzisiejszego spotkania.
Prezydencja hiszpańska na Radzie Ecofin przeprowadzi pierwszą dyskusje na temat reformy unii celnej, to jest wprowadzenia jej na kolejny poziom. Reforma unii celnej ma na celu ustanowienie bardziej racjonalnych pod względem kosztów i skutecznych ram współpracy regulujących unię celną, opartych na nowych zasadach współpracy między organami celnymi w UE oraz między organami celnymi a przedsiębiorstwami.
Rząd kierunkowo zgadza się z założeniami reformy. Konieczna będzie jednak szczegółowa analiza proponowanych przez Komisję przepisów, w tym pod kątem ich wpływu na polski budżet oraz funkcjonowanie przedsiębiorców. Między innymi dlatego też wyczekujemy publikacji pakietu aktów prawnych.
Przewodniczący poseł Piotr Polak (PiS):
Dziękuję panu ministrowi. Otwieram dyskusję. Czy mają państwo jakieś pytania? Nie ma chętnych, nie widzę żadnych zgłoszeń. W związku z tym chciałbym zaproponować następującą konkluzję: Stwierdzam, że Komisja wysłuchała informacji o stanowisku, jakie Rada Ministrów ma zamiar zająć podczas rozpatrywania projektów aktów prawnych UE na posiedzeniu Rady ds. Gospodarczych i Finansowych w dniu 14 lipca 2023 r., w związku z zasięgnięciem opinii Komisji w tych sprawach w trybie art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 8 października 2010 r. Komisja postanowiła nie zgłaszać uwag do dokumentów o sygnaturach COM(2023) 240 i 241, natomiast w stosunku do dokumentu COM(2023) 338 Komisja postanowiła nie zajmować stanowiska. Czy jest sprzeciw? Nie ma sprzeciwu. Na tym zamykam rozpatrywanie pkt III.
Przechodzimy do pkt IV, czyli rozpatrzenia w trybie art. 7 ust. 4 ustawy z dnia 8 października 2010 r. Projektu rocznego budżetu Unii Europejskiej na rok budżetowy 2024 – Wstęp – Ogólne zestawienie wydatków – Ogólne zestawienie dochodów – Ogólne zestawienie dochodów i wydatków w podziale na sekcje (COM(2023) 300 wersja ostateczna) i odnoszącego się do niego projektu stanowiska RP. Rząd reprezentuje w tym punkcie także pan minister Piotr Patkowski, podsekretarz stanu w MF. Bardzo proszę, panie ministrze, o przedstawienie stanowiska.
Podsekretarz stanu w MF Piotr Patkowski:
Dziękuję bardzo. Projekt budżetu został opublikowany przez Komisję Europejską 7 czerwca, zaś publikacja w językach narodowych – 6 lipca. Rok 2024 będzie czwartym rokiem wieloletnich ram finansowych UE na lata 2021–2027. Priorytetami wydatków w roku 2024 mają być przede wszystkim: bezpieczeństwo, obrona, zwiększanie odporności Europy w następstwie COVID-19, zapewnienie zielonej i sprawiedliwej transformacji w ramach zielonego ładu, budowanie transformacji cyfrowej gospodarki. Budżet na przyszły rok ma także za cel w dalszym ciągu zwiększanie skuteczności unijnej polityki spójności i rolnictwa – każdy z tych działów w płatnościach obejmuje jedną trzecią środków budżetu unijnego – oraz wspieranie konkurencyjności w UE.
Projekt budżetu na rok 2024 jest przygotowywany przez Komisję przy maksymalnym wykorzystaniu elastyczności budżetowej. Komisja przyznała jednocześnie, że dla Ukrainy nie ma dodatkowych środków w projekcie. Wsparcie Ukrainy ma się odbywać za pomocą nowego pozabudżetowego instrumentu dla Ukrainy, do uzgodnienia w trakcie właśnie rozpoczętego przeglądu WRF. Wzrost inflacji związany z cenami energii oraz rosyjską inwazją spowodował wzrost wydatków na obsługę stóp procentowych Europejskiego Instrumentu Odbudowy, co wymaga wygospodarowania dodatkowych środków do obsługi zaciągniętych zobowiązań. Wysokość środków na zobowiązania zaproponowano na poziomie ponad 189 mld euro. W porównaniu do roku 2023 nastąpił wzrost 1,4%. Natomiast wysokość środków na płatności zaproponowano na poziomie 143 mld euro, i jest spadkiem o 15,2% w porównaniu do roku 2023. Według Komisji proponowany projekt zapewnia zachowanie właściwej równowagi pomiędzy realizacją bieżących programów a zapewnieniem środków na nowe wyzwania.
Główne elementy stanowiska Polski to po pierwsze zapewnienie niezbędnych środków finansowych na spłacenie wcześniej zaciągniętych przez państwa członkowskie zobowiązań w imieniu budżetu UE. W szczególności dotyczy to polityki spójności oraz rozwoju obszarów wiejskich, które są bardzo istotnymi instrumentami inwestycyjnymi w UE.
Po drugie podkreślenie, że projekt budżetu na rok 2024 został skonstruowany w oparciu o bardzo ostrożne założenia, w szczególności w zakresie płatności na politykę spójności.
Po trzecie, z zadowoleniem przyjmujemy propozycję Komisji przedłożona w przeglądzie WRF włączenia dodatkowych środków na odsetki Europejskiego Instrumentu Odbudowy z limitu WRF. Uważamy, że jest to jedyna opcja gwarantująca, że budżet UE na lata 2025–2027 będzie możliwy do wykonania bez potrzeby dokonywania szerokich cięć w uzgodnionych programach.
Po czwarte, kluczowe znaczenie transgranicznych połączeń energetycznych programu „Erasmus Plus” oraz europejskiej polityki sąsiedztwa w szczególności wschodniego kierunku. Popieramy zwiększenie zaangażowania UE w rozwiązywanie kryzysu migracyjnego u źródeł jego powstawania oraz w ochronę granic zewnętrznych UE.
Po piąte, bardzo ważne jest także wspieranie produkcji w państwach UE amunicji oraz rozwój militarnych połączeń transportowych.
Po szóste, w dobie ograniczenia wydatków administracyjnych w państwach członkowskich pozytywnie oceniamy działania podjęte przez Komisję w celu ograniczenia wzrostu wydatków pozapłacowych wszystkich instytucji do maksymalnie 2% w stosunku do budżetu na 2023 r. i tym samym ograniczenia wydatków instytucji o 181 mln euro w porównaniu do propozycji tych instytucji. Dziękuję.
Przewodniczący poseł Piotr Polak (PiS):
Dziękuję panu ministrowi. Otwieram dyskusję. Czy ktoś chciałby się wypowiedzieć w tym punkcie, w sprawie tego dokumentu? Nie widzę zgłoszeń. Wobec tego chciałbym zaproponować następującą konkluzję: Stwierdzam, że Komisja rozpatrzyła w trybie art. 7 ust. 4 ustawy z dnia 8 października 2010 r. dokument o sygnaturze COM(2023) 300 wersja ostateczna i odnoszący się do niego projekt stanowiska RP. Komisja podzieliła stanowisko rządu. Czy jest sprzeciw? Nie ma sprzeciwu. Na tym zamykam rozpatrywanie pkt IV.
Przechodzimy do pkt V, czyli rozpatrzenia w trybie art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 8 października 2010 r. wniosku dotyczącego rozporządzenia Rady zmieniającego rozporządzenie (EWG) nr 2658/87 w zakresie wprowadzenia uproszczonego traktowania celnego dla towarów sprzedawanych na odległość oraz rozporządzenie (WE) nr 1186/2009 w zakresie zniesienia progu zwolnienia z ceł (COM(2023) 259 wersja ostateczna) i odnoszącego się do niego projektu stanowiska RP. Rząd reprezentuje w tym punkcie również pan minister Piotr Patkowski. Bardzo proszę, panie ministrze, o przedstawienie stanowiska.
Podsekretarz stanu w MF Piotr Patkowski:
Dziękuję bardzo. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, propozycja zmiany przedmiotowego rozporządzenia stanowi część szeroko zakrojonej i kompleksowej reformy unii celnej. Wdrożenie całego pakietu zmian legislacyjnych może mieć potencjalnie znaczący wpływ na handel i gospodarkę. Szacuje się, że zostaną zwiększone dochody z ceł, ponieważ projekt rozporządzenia likwiduje próg zwolnienia z należności celnych przy przywozie przesyłek o niskiej wartości.
Rząd popiera projekt. Zgodzić się należy ze stanowiskiem Komisji, że uproszczone traktowanie taryfowe uzupełnione dalszymi ułatwieniami w ustalaniu wartości celnej i pochodzenia zaproponowane w ramach przeglądu UKC uprości ustalenie należności celnych za towary w handlu elektronicznym i zmniejszy obciążenia administracyjne zarówno dla organów celnych, jak i dla podmiotów gospodarczych.
Proponowany projekt rozporządzenia Rady zawiera dwa główne elementy: zniesienie zwolnienia celnego dla towarów o wartości do 150 euro i uproszczoną metodę obliczania należności celnych, opartą na pięciu różnych koszykach towarowych. W każdym z nich inna stawka celna, która ma na celu zmniejszenie obciążenia administracyjnego wynikającego z zastosowania stawek celnych dla towarów zakupionych w ramach handlu elektronicznego.
Obowiązujące przepisy, na podstawie których przesyłki o niewielkiej wartości zwalniane są z należności celnych, prowadzą między innymi do sytuacji, w których: następuje zaniżanie zdeklarowanych wartości przesyłek, następuje sztuczne dzielenie przesyłek, występuje nierówne traktowanie podmiotów w dokonujących hurtowego importu towarów oraz podmiotów osób dokonujących importu indywidualnego przesyłek deklarowanych jako przesyłki o niewielkiej wartości, faworyzuje się operatorów handlu elektronicznego z państw trzecich w stosunku do tradycyjnego handlu i detalistów z państw członkowskich UE, następuję zaniżanie wpływów budżetowych.
Koncepcja uproszczonego systemu stawek celnych wydaje się dużym ułatwieniem i promuje skuteczniejsze i prostsze podejście do poborów należności celnych w odniesieniu do towarów przywożonych w ramach sprzedaży na odległość oraz umożliwi eliminację wcześniej wspomnianych niepożądanych sytuacji. Dziękuję.
Przewodniczący poseł Piotr Polak (PiS):
Dziękuję panu ministrowi za przedstawione stanowisko. Posłem sprawozdawcą do tego dokumentu jest pan poseł Jarosław Wałęsa. Bardzo proszę, panie pośle, o przedstawienie stosownego sprawozdania.
Poseł Jarosław Wałęsa (KO):
Dziękuję, panie przewodniczący. Jak pan minister powiedział, proponowane rozporządzenie zwiększa dochody z ceł do UE, jak i do budżetów krajowych państw członkowskich. Ograniczy zjawisko zaniżania wartości tych przesyłek i dzielenia tych przesyłek.
Samo rozporządzenie ma wejść w życie w marcu 2028 r. Rada Ministrów popiera to rozporządzenie, my również powinniśmy je poprzeć. Pan minister zwrócił uwagę na listę towarów w poszczególnych koszykach. O tym może pan minister nie mówił więcej, ale jest to zawarte w stanowisku rządu. Mianowicie, że może istnieje potrzeba dalszej analizy i doprecyzowania listy tych towarów w poszczególnych koszykach, więc może w przyszłości też można na tym się skoncentrować. Ale tak jak powiedziałem, to rozporządzenie należy poprzeć.
Przewodniczący poseł Piotr Polak (PiS):
Dziękuję panu posłowi za przedstawione sprawozdanie. Otwieram dyskusję w tym momencie. Czy ktoś chciałby się wypowiedzieć? Nie ma zgłoszeń. Wobec tego chciałbym zaproponować następującą konkluzję: Stwierdzam, że Komisja rozpatrzyła w trybie art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 8 października 2010 r. dokument o sygnaturze COM(2023) 259 wersja ostateczna i odnoszący się do niego projekt stanowiska RP. Komisja podzieliła stanowisko rządu. Czy jest sprzeciw? Nie ma sprzeciwu. Na tym zamykam rozpatrywanie pkt V, ostatniego.
Czy ktoś z państwa posłów chciałby jeszcze zabrać głos? Nie ma chętnych. Stwierdzam, że tym samym porządek dzienny został wyczerpany. Protokół z dzisiejszego posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w sekretariacie Komisji w Kancelarii Sejmu. Dziękuję wszystkim państwu za udział w posiedzeniu Komisji. Zamykam posiedzenie Komisji. Na dzisiaj to już wszystkie posiedzenia. Jutro widzimy się na dwóch posiedzeniach. Dziękuję ślicznie.