Komisja do Spraw Unii Europejskiej, obradująca pod przewodnictwem posła Sylwestra Tułajewa (PiS), zastępcy przewodniczącego Komisji, rozpatrzyła:
I. informację o dokumentach, w stosunku do których prezydium wnosi o niezgłaszanie uwag: COM(2023) 263, 264 (art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 8 października 2010 r. o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej), COM(2023) 307 (art. 151 ust. 1 z uwzględnieniem art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 8 października 2010 r.),
II. w trybie art. 151 ust. 1 regulaminu Sejmu z uwzględnieniem art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 8 października 2010 r. informację Rady Ministrów o posiedzeniu Rady do Spraw Zagranicznych, która odbędzie się w dniu 26 czerwca 2023 r.,
III. w trybie art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 8 października 2010 r. informację o stanowisku, jakie Rada Ministrów ma zamiar zająć podczas rozpatrywania projektów aktów prawnych UE na posiedzeniu Rady ds. Rolnictwa i Rybołówstwa (26–27 czerwca 2023 r.), w związku z zasięgnięciem opinii Komisji w tych sprawach (COM(2019) 619, COM(2022) 134, 296, 305, 659),
IV. informację posła Jacka Czerniaka na temat wizyty delegacji Komisji w Republice Serbii w dniach 22–23 maja 2023 r.,
V. informację posła Sylwestra Tułajewa na temat udziału w LXIX Konferencji Komisji do Spraw Unijnych Parlamentów Unii Europejskiej w Sztokholmie w dniach 14–16 maja 2023 r.
W posiedzeniu udział wzięli: Piotr Wawrzyk sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych wraz ze współpracownikami, Ryszard Bartosik sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi wraz ze współpracownikami.
W posiedzeniu udział wzięli pracownicy Kancelarii Sejmu: Agata Domańska, Joanna Heger oraz Agata Jackiewicz – z sekretariatu Komisji w Biurze Spraw Międzynarodowych.
Przewodniczący poseł Sylwester Tułajew (PiS):
Otwieram posiedzenie Komisji do Spraw Unii Europejskiej.
Na podstawie listy obecności stwierdzam kworum.
Witam serdecznie wszystkich przybyłych członków Komisji do Spraw Unii Europejskiej. Witam państwa ministrów, osoby towarzyszące, sekretariat Komisji. Witam wszystkich państwa.
Czy są uwagi do porządku dziennego? Nie widzę. Stwierdzam zatem, że Komisja przyjęła porządek dzienny.
Przechodzimy do rozpatrzenia pkt I, czyli informacji o dokumentach UE, w stosunku do których prezydium wnosi o niezgłaszanie uwag. Są to następujące dokumenty: w trybie art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 8 października 2010 r. o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej COM(2023) 263, 264, w trybie art. 151 ust. 1 z uwzględnieniem art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 8 października 2010 r. COM(2023) 307.
Czy do wymienionych przeze mnie dokumentów państwo posłowie chcą zgłosić uwagi, czy też – zgodnie z wnioskiem prezydium – możemy przyjąć je bez rozpatrywania przez Komisję? Sprzeciwu nie słyszę, zatem stwierdzam, że Komisja postanowiła nie zgłaszać uwag do wymienionych wyżej dokumentów. Na tym zamykam rozpatrywanie pkt I.
Przechodzimy do pkt II, czyli rozpatrzenia w trybie art. 151 ust. 1 regulaminu Sejmu z uwzględnieniem art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 8 października 2010 r. informacji Rady Ministrów o posiedzeniu Rady do Spraw Zagranicznych, które odbędzie się w dniu 26 czerwca 2023 r.
Rząd reprezentuje pan minister Piotr Wawrzyk, sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Bardzo proszę pana ministra o przedstawienie informacji.
Sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Piotr Wawrzyk:
Dziękuję bardzo.
Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, wstępny projekt porządku posiedzenia Rady ds. Zagranicznych w Luksemburgu, zaplanowanego na 26 czerwca br., nie zawiera projektów aktów ustawodawczych. Planowane jest podjęcie przez Radę następujących tematów: agresja Rosji na Ukrainę, relacje UE z państwami Ameryki Łacińskiej i Karaibów oraz tzw. dyplomacja cyfrowa.
Jeżeli chodzi o pierwszy punkt, to intensyfikacja działań na froncie sugeruje rozpoczęcie długo oczekiwanej ukraińskiej ofensywy. Polska będzie w związku z tym apelować o zwiększenie wsparcia militarnego na rzecz Ukrainy. Naszym zdaniem Kijów potrzebuje nowych dostaw ciężkiego uzbrojenia w celu uzupełnienia ponoszonych strat. W tym kontekście Polska podkreśli, że Europejski Instrument na rzecz Pokoju (EFP) jest skutecznym narzędziem pomocy wojskowej dla Ukrainy, zwłaszcza biorąc pod uwagę decyzje państw członkowskich o przeznaczeniu 2 mld euro z budżetu na dostawy i zakup amunicji artyleryjskiej na potrzeby sił zbrojnych Ukrainy.
Polska zabiega również o przyjęcie przez Radę do Spraw Zagranicznych 8. pakietu pomocy wojskowej z funduszu o wartości 500 mln euro. Polska podkreśli także, że dalsze powodzenie misji unijnej zależy od zapewnienia odpowiedniego wsparcia finansowego przeznaczonego w szczególności na finansowanie wyposażenia śmiercionośnego, głównie amunicji. Aktualna kwota 16 mln euro była od samego początku niewystarczająca i już została wyczerpana.
Polska bezwzględnie potępia kolejny akt rosyjskiego barbarzyństwa – wysadzenie zapory na Dnieprze w Nowej Kachowce. Jest to jaskrawe naruszenie podstawowych norm prawa humanitarnego, prawa ochrony środowiska, czyn posiadający znamiona zbrodni wojennej. Dołożymy wszelkich starań, aby Rosja poniosła odpowiedzialność międzynarodową, a sprawcy tego zbrodniczego czynu zostali ukarani.
Polska poinformuje, że w reakcji na wysadzenie zapory w Nowej Kachowce natychmiast rozpoczęła dostarczanie pomocy humanitarnej dla ofiar katastrofy. Podkreślimy potrzebę pilnego przyjęcia 11. pakietu sankcji wobec Rosji zawierającego szereg sankcji sektorowych oraz środki mające na celu zwalczanie obchodzenia sankcji unijnych i przeciwdziałanie temu procederowi. Pakiet uwzględnia także – przygotowane przez Polskę we współpracy z innymi państwami – propozycje sankcji indywidualnych. Sankcje indywidualne – zgodnie z publiczną zapowiedzią pana premiera – będą dotyczyły: osób odpowiedzialnych za deportację ukraińskich dzieci, a także osób odpowiedzialnych za represje wobec Tatarów krymskich. Ponadto sankcje będą dotyczyły systemu rozpoznawania twarzy.
Jednocześnie pewne krytyczne obszary, które mogłyby się przyczynić do dalszej zdolności Rosji do prowadzenia wojny, nadal nie zostały objęte środkami restrykcyjnymi UE. Widzimy konieczność wprowadzenia ograniczeń w dostępie Rosji do zachodnich usług teleinformatycznych oraz sprzedaży oprogramowania komputerowego. Usługi IT i zagraniczne oprogramowanie są wykorzystywane przez rosyjski kompleks wojskowo-przemysłowy do agresji na Ukrainę oraz przez dedykowane służby do prowadzenia działań w cyberprzestrzeni i szerzenia rosyjskiej propagandy.
Polska dąży także do podjęcia postulatów dotyczących ustanowienia zakazu prowadzenia działalności gospodarczej w dziedzinie transportu drogowego na obszarze Unii dla przedsiębiorców z udziałem kapitału z Rosji oraz obniżenia limitu na import kauczuku syntetycznego z Rosji. Ponadto postulujemy wprowadzenie zakazu importu rosyjskich diamentów oraz objęcie sankcjami rosyjskiego sektora cywilnego energii nuklearnej.
Polska oczekuje na ustną aktualizację Komisji Europejskiej dotyczącą wdrażania priorytetowych reform przez Ukrainę oraz pozostałe kraje trio. Aktualizacja ma zostać przedstawiona podczas posiedzenia Rady ds. Ogólnych w dniach 21 i 22 czerwca. Dążymy do tego, aby czerwcowa Rada Europejska przyjęła w swoich konkluzjach zapisy odnoszące się do rozpoczęcia negocjacji akcesyjnych z Ukrainą po realizacji przez nią priorytetowych reform.
Podczas posiedzenia Rady Polska odnotuje czerwcową konferencję w Londynie dotycząca powojennej odbudowy Ukrainy. W wydarzeniu planuje wziąć udział premier Mateusz Morawiecki oraz minister Emilewicz.
Polska jest zaangażowana w tworzenie mechanizmów na rzecz odbudowy Ukrainy i jest gotowa wykorzystać swój potencjał w przyszłej odbudowie zniszczeń wojennych. Polska wyrazi poparcie dla inicjatyw mających na celu wzmocnienie odporności UE i państw członkowskich na zagrożenia hybrydowe, w tym dezinformację. Rosja nadal wykorzystuje dezinformację w celu destabilizowania debaty publicznej, polaryzowania społeczeństw państw członkowskich UE i podważania zaufania do demokratycznych procesów i instytucji.
Jeżeli chodzi o relacje UE z państwami Ameryki Łacińskiej i Karaibów, to wyrazimy zadowolenie z faktu, że 17 i 18 lipca w Brukseli odbędzie się pierwszy od ośmiu lat szczyt rządów tych państw wraz z UE. Udział w szczycie zapowiedział pan premier Mateusz Morawiecki. Liczymy na to, że szczyt będzie wydarzeniem przełomowym w relacjach pomiędzy państwami UE oraz przyczyni się do podniesienia poziomu relacji zarówno wielostronnych, jak i bilateralnych. Trwa proces przygotowania wspólnej deklaracji, która ma być przyjęta podczas szczytu. Obecnie nad dokumentem pracują przedstawiciele tych państw. Oczekujemy, że ambitny dokument, zaproponowany przez państwa członkowskie UE, zostanie pozytywnie przyjęty i wzbogacony o dalsze propozycje.
7 czerwca został opublikowany wspólny komunikat Komisji Europejskiej i Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa dotyczący relacji z tym regionem. Uważamy, że dokument wieloaspektowo nakreśla nowe ramy współpracy między Europą a regionem Ameryki Łacińskiej i Karaibów po pandemii COVID-19 i w kontekście aktualnej sytuacji, bezpieczeństwa żywnościowego i surowcowego.
Punkt trzeci – dyplomacja cyfrowa. Podczas posiedzenia Rady planowane jest przyjęcie konkluzji w tej sprawie. Projekt konkluzji został wstępnie uzgodniony na szczeblu roboczym. Zawiera zestaw konkretnych działań, które będziemy podejmować w celu dalszego rozwoju współpracy w zakresie dyplomacji cyfrowej. Liczymy na regularną ewaluację postępów w realizacji tego dokumentu. W naszym interesie jest zwiększenie roli UE na arenie cyfrowej w wymiarze globalnym m.in. ze względu na obecną trudną sytuację geopolityczną związaną z rosyjską agresją na Ukrainę. Naszym celem powinno być takie wykorzystanie dyplomacji cyfrowej, aby mogła skutecznie wspierać realizację celów politycznych na arenie międzynarodowej zarówno w wymiarze unijnym, jak i na poziomie krajowym.
W ramach dyplomacji cyfrowej niezbędna jest współpraca z biznesem, ośrodkami akademickimi, organizacjami pozarządowymi i innymi zainteresowanymi podmiotami. Polska podkreśli, że potrzebujemy nie tylko lepszej koordynacji państw członkowskich na forach międzynarodowych i współpracy z podmiotami zewnętrznymi, ale również inwestycji w rozwój kadry dyplomatycznej, która posiada wiedzę i umiejętności w sferze cyfrowej. Dziękuję bardzo.
Przewodniczący poseł Sylwester Tułajew (PiS):
Dziękuję bardzo.
Otwieram dyskusję.
Czy są pytania? Nie widzę zgłoszeń, zatem chciałbym zaproponować konkluzję.
Stwierdzam, że Komisja w trybie art. 151 ust. 1 regulaminu Sejmu z uwzględnieniem art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 8 października 2010 r. przyjęła do wiadomości informację Rady Ministrów o posiedzeniu Rady do Spraw Zagranicznych, która odbędzie się w dniu 26 czerwca 2023 r. Czy jest sprzeciw? Nie widzę. Zatem przyjmuję konkluzję i zamykam rozpatrywanie pkt II.
Przechodzimy do pkt III, czyli rozpatrzenia w trybie art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 8 października 2010 r. informacji o stanowisku, jakie Rada Ministrów ma zamiar zająć podczas rozpatrywania projektów aktów prawnych UE na posiedzeniu Rady ds. Rolnictwa i Rybołówstwa, która odbędzie się w dniach 26–27 czerwca 2023 r., w związku z zasięgnięciem opinii Komisji w tych sprawach.
Rząd reprezentuje pan minister Ryszard Bartosik, sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Bardzo proszę pana ministra o przedstawienie stanowiska.
Sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ryszard Bartosik:
Szanowny panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, szanowni państwo, na posiedzeniu Rady przewidywane są punkty bez dyskusji. Na liście punktów przewidzianych do przyjęcia bez dyskusji podczas posiedzenia Rady Rolnictwa i Rybołówstwa 26 i 27 czerwca 2023 r. znajduje się jeden dokument legislacyjny – rozporządzenie PE i Rady ustanawiające wieloletni plan zarządzania zasobami tuńczyka we wschodnim Atlantyku i w Morzu Śródziemnym. Rząd RP popiera przyjęcie stanowiska Rady w pierwszym czytaniu dla tego dokumentu.
Punkty przewidziane do rozpatrzenia na posiedzeniu… W ramach punktów do dyskusji przewidziane jest rozpatrzenie raportu z postępu prac w odniesieniu do czterech dokumentów legislacyjnych. Są to: projekt rozporządzenia w sprawie zrównoważonego stosowania środków ochrony roślin. Ocena rządu Rzeczypospolitej do tego projektu – w kształcie zaproponowanym przez Komisję Europejską – jest zdecydowanie negatywna. Rozwiązania proponowane w projekcie mogą mieć negatywny wpływ na bezpieczeństwo żywnościowe i konkurencyjność unijnego rolnictwa. Mogą także prowadzić do zwiększenia uzależnienia unijnego systemu żywnościowego od importu żywności. Powyższe zastrzeżenia są szczególnie aktualne w kontekście zdarzeń zakłócających łańcuchy dostaw, tj.: pandemia COVID-19 i wojna na terytorium Ukrainy. Należy podkreślić, że Polska aktywnie i konstruktywnie uczestniczyła w pracach nad projektem w trakcie sprawowania prezydencji w Radzie UE przez Szwecję. Polska zgłaszała uwagi i propozycje podczas spotkań grupy roboczej Rady oraz przekazując pisemne propozycje konkretnych poprawek.
Należy docenić wysiłki prezydencji szwedzkiej, która w swoich propozycjach dążyła do uwzględnienia, w jak największym stopniu, uwag państw członkowskich. Niemniej, po roku intensywnych prac, nie osiągnięto istotnych postępów w dążeniu do uzgodnienia wspólnego stanowiska Rady. Potwierdza to, że projekt przygotowany przez Komisję Europejską jest w dużej mierze wadliwy pod względem merytorycznym i prawno-legislacyjnym.
Oczekujemy przedstawienia przez Komisję Europejską uzupełnienia oceny wpływu dla projektu, do czego została zobowiązana decyzją Rady. Oczekujemy, że w analizie uzupełniającej ocenę wpływu Komisja Europejska udzieli wyczerpujących odpowiedzi na wszystkie wymienione kwestie w tej decyzji. Bez rzetelnego uzupełnienia oceny wpływu nie jest możliwe podejmowanie odpowiedzialnych decyzji wobec projektu. Niemniej jednak należy stwierdzić, że dotychczasowy przebieg prac nad projektem musi skłaniać do refleksji odnośnie do jego wartości dodanej.
Drugi dokument to projekt rozporządzenia w sprawie oznaczeń geograficznych. Rząd RP z zadowoleniem przyjął tekst kompromisowy wypracowany przez prezydencję szwedzką. W naszej opinii system oznaczeń geograficznych oraz gwarantowanych tradycyjnych specjalności pozostaje ważnym i integralnym elementem wspólnej polityki rolnej. Tekst kompromisowy prezydencji uwzględnia najistotniejsze postulaty polskie, to jest: ocenę wniosków o rejestrację ich zmiany przez Komisję Europejską oraz wzmocnienie systemu gwarantowanych tradycyjnych specjalności. W związku z tym zaproponowany tekst kompromisowy jest zgodny z rozpatrywanym już przez Wysoką Komisję stanowiskiem rządu RP.
Kolejnym dokumentem jest projekt rozporządzenia w sprawie znakowania ekologicznej karmy dla zwierząt domowych. W ocenie rządu RP proponowane rozporządzenie wpłynie niekorzystnie na już bardzo skomplikowaną sytuację prawną producentów ekologicznych. Z tego powodu właściwym rozwiązaniem byłaby odpowiednia zmiana rozporządzenia 2018/848 w sprawie produkcji ekologicznej, jednak zgodnie z informacjami uzyskanymi w toku konsultacji projektu na forum UE, pozostałe państwa członkowskie popierają projekt lub mu się nie sprzeciwiają. Tym samym stanowisko Polski nie ma poparcia.
W związku z powyższym – mając na względzie marginalne znaczenie regulacji dla polskiego sektora produkcji ekologicznej – nie zgłosiliśmy sprzeciwu wobec udzielenia prezydencji zmienionego mandatu na trilog. 12 czerwca Specjalny Komitet ds. Rolnictwa jednomyślnie zaakceptował ostateczny tekst kompromisowy projektu rozporządzenia w sprawie znakowania ekologicznej karmy dla zwierząt domowych.
Ostatnim dokumentem legislacyjnym jest projekt rozporządzenia w sprawie przekształcenia sieci danych rachunkowych gospodarstw rolnych. Rząd RP popiera przygotowany przez prezydencję szwedzką kompromisowy projekt rozporządzenia. Uznajemy kompromisowe przepisy za wystarczające do agregowania danych na poziomie uniemożliwiającym identyfikację poszczególnych gospodarstw rolnych. W trakcie przygotowania mandatu negocjacyjnego Polska uznała kompromisowe przepisy za wystarczające do agregowania danych na poziomie umożliwiającym identyfikacje poszczególnych gospodarstw rolnych. Polska zaakceptowała zakres załącznika do projektu zmian w rozporządzeniu, w którym określono tematy i zakres zbieranych danych. Zwracała uwagę na trudności związane z przekazywaniem danych z baz danych, z agencji płatniczych do Agencji Łącznikowej, gdyż każdorazowo nie będzie wymagana zgoda właściciela gospodarstwa rolnego na udostępnienie danych.
Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, dziękuję za uwagę.
Przewodniczący poseł Sylwester Tułajew (PiS):
Dziękuję, panie ministrze.
Otwieram dyskusję. Czy są pytania do pana ministra? Bardzo proszę, pan poseł Rosati.
Poseł Dariusz Rosati (KO):
Dziękuję, panie przewodniczący. Panie ministrze, czy mógłby pan powtórzyć tytuł aktu prawego, który Polska oprotestowała, zresztą razem z innymi krajami? To był ten pierwszy akt prawny, który pan omawiał. Po tuńczykach, które nie budzą, jak rozumiem, wątpliwości.
Sekretarz stanu w MRiRW Ryszard Bartosik:
Projekt rozporządzenia w sprawie zrównoważonego stosowania środków ochrony roślin.
Poseł Dariusz Rosati (KO):
Właśnie. Opinia rządu polskiego jest bardzo krytyczna. Chciałem zapytać, jaka jest opinia naszego komisarza, pana Wojciechowskiego, na ten temat? Ta opinia musiała być przedstawiona podczas tamtej Rady, jeżeli w ogóle to nie sam komisarz referował zgromadzonym ten temat. Czy mógłby pan poinformować Komisję, jaka jest rola komisarza w tym, że wypuszcza projekt, który jest totalnie odrzucany przez polski rząd?
Przewodniczący poseł Sylwester Tułajew (PiS):
Dziękuję.
Czy są jeszcze jakieś pytania? Nie widzę. Bardzo proszę, panie ministrze.
Sekretarz stanu w MRiRW Ryszard Bartosik:
Po pierwsze, panie pośle, ten projekt leży w gestii komisarza ds. bezpieczeństwa żywności a nie komisarza ds. rolnictwa, mimo że dotyczy rolnictwa. Stanowisko komisarza jest zbieżne z naszym stanowiskiem, niemniej jednak ono nie odbiega od stanowiska większości krajów. Wystąpiliśmy z protestem w tym zakresie. Wiele krajów – jeśli sobie dobrze przypominam, to około 18 państw – nas poparło. Decyzja wówczas była taka, aby przejść do oceny wpływu tego projektu na rolnictwo w UE. Ta ocena wpływu cały czas jest tworzona przez Komisję Europejską i nadal nie została przedstawiona.
Stoimy na stanowisku, że to są przepisy bardzo niekorzystne dla naszego rolnictwa. Dla przykładu podam państwu propozycję obniżania stosowania ilości środków chemicznych w rolnictwie i czystego składnika. W Holandii czy w Belgii stosuje się ok. 8 kg środków chemicznych, a u nas 4 kg. Obniżenie tego o 50% równo we wszystkich krajach byłoby niekorzystne dla naszych rolników. Tak być nie może. Byliśmy w związku z tym przeciwni temu projektowi. To jest tylko jeden z argumentów.
Dyskusja toczy się również na forum Parlamentu Europejskiego. Stanowisko PE po dyskusji jest podobne do naszego, a w zasadzie zbieżne z naszym, i zbieżne ze wszystkimi uwagami, które padały na posiedzeniu rady ministrów rolnictwa. Dyskusja na ten temat nie zakończy się szybko. Czekamy na ocenę wpływu, którą ma przygotować Komisja Europejska. Komisarz Wojciechowski wspiera nas w tym zakresie, choć nie tylko on. Bronimy interesów naszych rolników. Myślę, że dyskusja na ten temat będzie jeszcze długo trwała na forum UE.
Przewodniczący poseł Sylwester Tułajew (PiS):
Dziękuję, panie ministrze. Jeszcze pytanie uzupełniające.
Poseł Dariusz Rosati (KO):
Tak, uzupełniające.
Cieszy mnie to, że i komisarz nas wspiera, i – tak jak pan wspomniał – 18 państw podziela nasz pogląd. Zastanawia mnie tylko, dlaczego z Komisji wychodzi projekt, który jest tak dalece odległy od naszych oczekiwań.
Moje drugie pytanie, uzupełniające, jest takie, czy i co zrobił rząd w fazie przygotowywania tego projektu w Komisji, żeby już na wyjściu kształt tego projektu odpowiadał naszym oczekiwaniom. Z tego zresztą, co pan mówi, wynika, że to są zasadnicze zastrzeżenia, które podzielają inne kraje. Krótko mówiąc, dlaczego kolejny raz czekamy na to, aż Komisja wyjdzie z jakimś projektem, i dopiero wtedy zaczynamy akcję zmierzającą do tego, żeby zmienić niekorzystny projekt, zamiast działać w fazie przygotowywania tego projektu. Mamy komisarza. Pan wspomniał, że to oczywiście jest w innej dyrekcji, bo to jest bezpieczeństwo żywności, ale to jest ze sobą bardzo blisko związane. Rozumiem, że chodzi o środki ochrony roślin. Podczas różnych etapów przygotowywania tego projektu na pewno były konsultacje z komisarzem Wojciechowskim. Również my, jak rozumiem, z naszego przedstawicielstwa mieliśmy sygnały, co się tam szykuje. Chciałem zapytać, co robiliśmy, żeby zapobiec pojawieniu się dokumentu, który, tak jak pan mówi, w ewidentny sposób nas nie zadowala.
Przewodniczący poseł Sylwester Tułajew (PiS):
Dziękuję. Jeszcze pytanie, bardzo proszę.
Poseł Tadeusz Zwiefka (KO):
Bardzo dziękuję, panie przewodniczący.
Chciałem tylko dopytać pana ministra, czy dobrze zrozumiałem, że w tej propozycji legislacyjnej ze strony Komisji znalazł się zapis mówiący o redukcji o 50% w stosunku do aktualnie istniejących norm czy faktycznego użycia środków ochrony roślin na hektar. Byłoby to kretynizmem i w pełni popierałbym ten protest. Czy też mówi się o jakiejś wartości?
Drugie moje pytanie jest także związane z nawozami. Czy to prawda, że wciąż sprowadzamy nawozy z Rosji? Jeśli tak, to ile i w jakim celu?
Przewodniczący poseł Sylwester Tułajew (PiS):
Dziękuję.
Więcej pytań nie widzę. Proszę o odpowiedź, panie ministrze.
Sekretarz stanu w MRiRW Ryszard Bartosik:
Na etapie przygotowywania tego dokumentu wyrażaliśmy swoje wątpliwości. Nasze stanowisko od początku było jasne i takie, jak przed chwilą państwu przedstawiłem. Niemniej jednak komisarz ds. bezpieczeństwa żywności przekazał ten dokument dalej. Ujrzał on światło dzienne na forum posiedzenia ministrów rolnictwa UE. Wówczas podtrzymaliśmy swoje stanowisko, ale pracowaliśmy nad tym, aby zbudować koalicję państw, która byłaby przeciwna tym rozwiązaniom. Ta koalicja najpierw była węższa, ale w pewnym momencie znalazło się w niej już 18 krajów, które poparły to stanowisko. Sama pani komisarz ds. bezpieczeństwa żywności bardzo stanowczo forsuje swój projekt. Byliśmy też w stałym kontakcie z komisarzem Januszem Wojciechowskim, który podzielał nasze stanowisko, podzielał stanowisko państw, które są przeciwko temu projektowi.
Jeśli chodzi o propozycje co do ilości, co do zmniejszenia stosowania środków ochrony roślin, to rzeczywiście był zamysł i zapis, który mówił o 50% obniżeniu stosowania środków ochrony roślin, i to równo we wszystkich krajach, bez względu na zużycie. Jak wszyscy się domyślamy, w krajach starej UE to zużycie jest dużo wyższe niż w naszym kraju. To powodowałoby, że nie moglibyśmy chemicznie chronić naszych roślin, tak jak tego wymaga potrzeba.
Natomiast jeśli chodzi o nawozy z Rosji, to nie ma informacji, żebyśmy importowali nawozy z Rosji, ale to sprawdzimy. Udzielę panu odpowiedzi, bo na dzień dzisiejszy nie mam informacji. Panie pośle, nie posiadam takiej informacji. Sprawdzę i odpowiem.
Poseł Tadeusz Zwiefka (KO):
Dobrze. Dziękuję bardzo.
Przewodniczący poseł Sylwester Tułajew (PiS):
Dziękuję, panie ministrze.
Jest jeszcze jedno pytanie pana przewodniczącego Polaka. Bardzo proszę.
Poseł Piotr Polak (PiS):
Dziękuję, panie przewodniczący.
Panie ministrze, Wysoka Komisjo, chciałbym podtrzymać negatywną opinie naszej Komisji i poprzeć stanowisko rządu w tym temacie, bo akurat jestem rolnikiem i wiem, czym mogą grozić zapisy takich redukcji, które są proponowane w tym rozporządzeniu PE.
Mój apel czy prośba do wszystkich naszych europarlamentarzystów, którzy zasiadają w PE, jest taka, żeby w sposób jasny i zdecydowany bronili naszego polskiego interesu w tym zakresie. Ograniczenie o 50%, gdy Polska i tak mało stosuje środków ochrony roślin w zintegrowanej produkcji rolnej, naprawdę uniemożliwi racjonalne produkowanie dobrej polskiej żywności w wielu wymiarach. A trzeba też zauważyć, że niestety choroby grzybowe czy patogeny grzybowe, czy insekty różnej maści rozmnażają się w sposób niekontrolowany, jest ich coraz więcej i coraz trudniej skutecznie zwalczać różne choroby, które zagrażają produkcji roślinnej w Polsce. Dziękuję.
Przewodniczący poseł Sylwester Tułajew (PiS):
Dziękuję bardzo.
Zamykam dyskusję.
Chciałbym zaproponować następującą konkluzję: Stwierdzam, że Komisja przyjęła do wiadomości informację o stanowisku, jakie Rada Ministrów ma zamiar zająć podczas rozpatrywania projektów aktów prawnych UE na posiedzeniu Rady ds. Rolnictwa i Rybołówstwa w dniach 26–27 czerwca 2023 r., w związku z zasięgnięciem opinii Komisji w tych sprawach w trybie art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 8 października 2010 r. Czy jest sprzeciw? Nie widzę. Zatem zamykam rozpatrywanie pkt III.
Przechodzimy do rozpatrzenia pkt IV, czyli informacji na temat wizyty delegacji Komisji w Republice Serbii, w dniach 22–23 maja 2023 r. Bardzo proszę pana posła Jacka Czerniaka o przedstawienie informacji.
Poseł Jacek Czerniak (Lewica):
Bardzo dziękuję.
Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, przedstawiam informację z wizyty delegacji Komisji do Spraw Unii Europejskiej w dniach 22 i 23 maja 2023 r. W delegacji uczestniczył przewodniczący poseł Kacper Płażyński. Członkami delegacji byli: poseł Kazimierz Gołojuch i ja.
Nasza delegacja pojechała na zaproszenie strony serbskiej. Wizytę złożyliśmy w Belgradzie. Podczas wizyty delegacja naszej Komisji odbyła spotkania m.in. z minister integracji europejskiej panią Tanją Miščević oraz przedstawicielami parlamentarnej Komisji do Spraw Integracji Europejskiej oraz grupy przyjaźni serbsko-polskiej.
Ponadto przedstawiciele naszej Komisji spotkali się z członkami lokalnych środowisk polonijnych. W spotkaniu z Polonią w ambasadzie wzięli udział m.in.: przedstawiciele zarządu rady ds. mniejszości narodowych z Ostojićeva, organu powołanego na mocy prawa miejscowego do reprezentowania interesów polskiej społeczności, która jako jedna z dwudziestu dwóch narodowości jest w Serbii formalnie uznana za mniejszość narodową. W spotkaniu uczestniczyli również przedstawiciele młodszego pokolenia Polonii belgradzkiej, zrzeszeni w stowarzyszeniu „YU-Polonia”.
Wśród poruszanych kwestii znalazły się m.in.: kompetencje w sprawie wyżej wymienionej rady, system ochrony praw mniejszości narodowych Serbii, przekrój społeczny Polonii w Serbii oraz kwestie gospodarcze. Przedstawiciele młodszej generacji wskazywali przede wszystkim na fakt rosnącego zapotrzebowania na serbskim rynku pracy na osoby ze znajomością języka polskiego. W tym kontekście zwracano również uwagę na stosunkowo niewielkie zainteresowanie serbskich studentów podejmowaniem studiów polonistycznych na Uniwersytecie Belgradzkim. To ma być związane z długim okresem kształcenia – cztery lata studiów licencjackich i jeden rok studiów magisterskich – podczas gdy wśród osób młodszych dostrzegana jest stale rosnąca tendencja do jak najszybszego zdobywania kwalifikacji i tym samym szybkiego uzyskiwania możliwości podjęcia pracy zarobkowej.
Rozmowy z przedstawicielami władz Serbii, minister Miščević, oraz serbskiego parlamentu – Komisji do Spraw Integracji Europejskiej oraz grupy przyjaźni serbsko-polskiej – obejmowały szerokie spektrum tematów m.in.: proces integracji Serbii i państw Bałkanów Zachodnich z UE, harmonizację polityki zagranicznej Belgradu z unijną WPZiB, kwestie dotyczące wykorzystywania funduszy przedakcesyjnych, perspektywy dwustronne współpracy energetycznej oraz sytuację w Kosowie i dialog na linii Belgrad–Prisztina.
Strony omówiły ponadto stan relacji dwustronnych, w tym m.in.: perspektywy dalszego rozwoju polsko-serbskich relacji gospodarczych oraz możliwości udzielania przez Polskę wsparcia w zakresie dzielenia się swoimi doświadczeniami, m.in. w procesie modernizacji serbskiej energetyki i rolnictwa oraz dekarbonizacji lokalnej gospodarki czy walki z korupcją i grupami przestępczymi w zakresie wyłudzania podatku VAT.
W trakcie rozmów strona serbska przedstawiła swoje osiągnięcia, postępy w zakresie wdrażania reform wewnętrznych, w tym m.in. w obszarze praworządności, wolności mediów, modernizacji lokalnej gospodarki, jak również dywersyfikacji dostaw surowców energetycznych pod względem kierunków dostaw i krajów pochodzenia surowców.
Wiele uwagi strona serbska poświęciła kwestii sytuacji w północnym Kosowie oraz rozmowom na linii Belgrad–Prisztina, prezentując tradycyjnie stanowisko oskarżające stronę kosowską o prowokację i nierespektowanie zawartych dotychczas porozumień, w tym zwłaszcza brukselskich, odnoszących się do konieczności ustanowienia przez Prisztinę wspólnoty gmin serbskich.
Przedstawiciele strony serbskiej krytycznie odnieśli się do kwietniowych wyborów samorządowych w czterech serbskich gminach północnego Kosowa, jednocześnie uznając je za niedemokratyczne oraz niemające legitymacji społecznej. W trakcie rozmów strony omówiły także kwestię rosyjskiej agresji na Ukrainę. W powyższym kontekście strona serbska zwracała uwagę na wsparcie udzielone Kijowowi w zakresie napraw zniszczonej rosyjskimi atakami rakietowymi infrastruktury energetycznej, a także na poszanowanie zgodnie z prawem międzynarodowym niezależności oraz integralności terytorialnej Ukrainy.
Odnosząc się do wyborów samorządowych, o których mówiła strona serbska, pragnę przypomnieć państwu – zapewne oglądali to państwo w przekazach medialnych – że frekwencja w tych wyborach wynosiła 3,5%. Serbowie po prostu nie poszli w Kosowie na te wybory i później były różne zamieszki. Wojsko ochraniało urzędy gmin, gdzie próbowali się wedrzeć, nie uznając – jak w kontekście tego sprawozdania było powiedziane – wyborów i tego, że zostały przeprowadzone zgodnie z zasadami demokracji.
Moim zdaniem sprawa Kosowa była kluczowa z punktu widzenia Serbii i jej przedstawicieli. Oni jednoznacznie, można powiedzieć, stwierdzili, że nie uznają niepodległości Republiki Kosowa. Przypomnę, że rząd Polski uchwałą Rady Ministrów uznał niepodległość Kosowa jako jedno z dwudziestu dwóch państw członkowskich UE. Pięć państw nie uznało, w tym m.in. Hiszpania i Rumunia. Te kwestie dla Serbów są bardzo drażliwe, wracają do tego wątku. Mówią wprost, że uznają Kosowo jako kolebkę Serbii, bo tam jest ich kultura, monastyry, tam wszystko się zaczęło. Ta kwestia z punktu widzenia integracji – włączenia Serbii do UE – jest istotnie paląca.
Serbowie twierdzą – bo byliśmy w Belgradzie, więc to strona serbska – że oni robią wszystko, żeby te postanowienia respektować, wyciągają rękę. Wina – jak to w życiu – jest po drugiej stronie. Trzeba by drugą stronę zapytać, jak to wygląda i stwierdzić faktyczny stan formalno-prawny. To jest naprawdę istotny problem z punktu widzenia i Serbii, i integracji z UE.
Dziękuję bardzo za uwagę.
Przewodniczący poseł Sylwester Tułajew (PiS):
Dziękuję bardzo.
Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos? Nie widzę zgłoszeń. Dziękuję panu posłowi za przedstawienie tego bardzo szczegółowego sprawozdania.
Zamykam rozpatrywanie pkt IV.
Przechodzimy do pkt V, czyli wysłuchania informacji posła Sylwestra Tułajewa na temat udziału w LXIX Konferencji Komisji do Spraw Unijnych Parlamentów Unii Europejskiej w Sztokholmie w dniach 14–16 maja 2023 r.
Szanowni państwo, w dniach 14–16 maja 2023 r. odbyła się konferencja komisji ds. unijnych parlamentów europejskich. W delegacji brali udział parlamentarzyści: pani poseł Anna Kwiecień, pan poseł Andrzej Grzyb, pan poseł Tomasz Nowak i ja.
Obrady, tak jak wspomniałem, trwały od 14 do 16 maja. Podejmowana problematyka była bardzo ciekawa, interesująca. To widać w sprawozdaniu. To miało również odzwierciedlenie w aktywnym udziale parlamentarzystów – zabierali głos, wypowiadali się w każdym punkcie podczas każdej sesji.
Pierwsza sesja dotyczyła szwedzkiej prezydencji w Radzie UE. Podczas tej debaty podkreślano następujące problemy: potrzebę wzmacniania demokracji w państwach członkowskich UE, wzmacniania odporności UE na kryzys i konieczność wprowadzenia reform w obliczu rozszerzenia UE, istotę współpracy z NATO. W tej sesji również zabrałem głos. Podkreśliłem potrzebę uszczelnienia sankcji nałożonych przez UE na Rosję jako skuteczne narzędzie osłabiania agresora. Zwróciłem również uwagę na najtragiczniejsze skutki wojny na Ukrainie, czyli porywanie ukraińskich dzieci przez Rosjan i wywożenie ich w głąb Rosji w celu przymusowej rusyfikacji.
Kolejna sesja dotyczyła 30 lat jednolitego rynku. Podczas debaty podkreślano następujące tematy: potrzebę dalszego znoszenia biurokratycznych barier, tak by to przede wszystkim obywatele byli beneficjentami wspólnego rynku. Apelowano również o niewspieranie w sposób nadmierny swoich gospodarek poprzez poszczególne państwa, które tłumaczą się przepisami przejściowymi. Wielu uczestników debaty wyraziło poparcie dla jak najszybciej akcesji Bułgarii i Rumunii do strefy Schengen.
Pozytywnie do tych postulatów odniósł się pan poseł Andrzej Grzyb, który apelował o zniesienie barier dla usług serwisowych. Poruszył temat autonomii strategicznej, w szczególności zaniechań w produkcji chipów w Europie, co było szczególnie widoczne podczas pandemii COVID-19. Ocenił, że rynek IT w Europie bez produkcji chipów może być zagrożony.
Kolejna sesja dotyczyła zielonej transformacji. W tej części aktywnością wykazał się również pan poseł Andrzej Grzyb, który zauważył, że każdy kraj ma inne uwarunkowania, na które nie bez wpływu pozostaje sytuacja związana właśnie z COVID-19 i wojną w Ukrainie. Poseł wspomniał o Funduszu Sprawiedliwej Transformacji jako o narzędziu, które ma przekonać obywateli do akceptacji zmian. Podkreślił także rolę strategii „Od pola do stołu”.
Pan poseł Tomasz Nowak opowiedział o doświadczeniach z regionu, z którego pochodzi. Podkreślił konieczność uszanowania miksu energetycznego państw członkowskich. Wskazał także na rolę energii jądrowej jako stabilizatora OZE oraz na konieczność elastyczności finansowej.
Pani poseł Anna Kwiecień podkreśliła, że Polska wspiera zieloną transformację, jednak propozycje i działania ustawodawcze nie mogą prowadzić do ubóstwa. Zwróciła uwagę, że należy uwzględniać uwarunkowania geograficzne i historyczne. Każde państwo ma swój miks. Polska widzi szansę na rozwój energii jądrowej. Pani poseł Anna Kwiecień podkreśliła jednak, że w tej kwestii konieczne są jednak ułatwienia proceduralne.
Kolejna sesja – czwarta – dotyczyła Ukrainy. Odbyła się bardzo szeroka dyskusja. Zabraliśmy w niej również głos. W tym punkcie podkreśliłem, że Polska nieustannie wspiera Ukrainę. Wyraziłem sprzeciw wobec udziału Rosjan w międzynarodowych imprezach sportowych.
Głos w tej sesji zabrał również wicemarszałek Senatu Michał Kamiński, który zwrócił uwagę, że wojna w Ukrainie jest wojną przeciwko zachodniemu porządkowi międzynarodowemu. Zwrócił uwagę na potrzebę zauważenia walczących opozycjonistów na Białorusi czy w Gruzji, w tym Micheila Saakaszwilego, którego stan jest bardzo poważny.
Wysoka Komisjo, to bardzo pobieżne przedstawienie tego sprawozdania – wszystkich tematów, które były poruszane.
Jako przewodniczący tej delegacji chciałbym bardzo serdecznie podziękować za niezwykle dobrą atmosferę tego wyjazdu, ale przede wszystkim za wyjątkową aktywność wszystkich członków delegacji. Oni oczywiście uczestniczyli we wszystkich sesjach, ale przede wszystkim zabierali głos, aktywnie wyrażając stanowisko Polski w wielu sprawach, o których wspomniałem. Dziękuję również sekretariatowi i wszystkim osobom, które sprawiły, że organizacja tego wyjazdu była naprawdę perfekcyjna i wzorowa. Dziękuję bardzo.
Czy są jakieś uwagi? Nie widzę.
Zatem zamykam rozpatrywanie pkt V. Informuję, że na tym porządek dzienny został wyczerpany.
Protokół z dzisiejszego posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w sekretariacie Komisji w Kancelarii Sejmu.
Dziękuję państwu za udział w posiedzeniu Komisji do Spraw Unii Europejskiej.
Zamykam posiedzenie Komisji.