Leksykon budżetowy

A B C D E F G H I J K L M N O P R S Ś T U W Z 
Hasła na literę: Ś
Środki publiczne
Kategoria: Podstawowe wielkości budżetu państwa
Procedura budżetowa
Co jeszcze zobaczyć?


Gdzie szukać w budżecie?

Dane liczbowe


Definicja formalnoprawna:
Środkami publicznymi są:
1) dochody publiczne;
2) środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej oraz niepodlegające zwrotowi środki z pomocy udzielanej przez państwa członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA);

3) środki z instrumentów inżynierii finansowej i instrumentów finansowych oraz środków pomocy zwrotnej (o których mowa w art. 3b ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju);
4) środki finansowe pozostałe po zakończeniu realizacji programów finansowanych ze środków UE wykorzystywane na realizację zadań w ramach celu Europejska Współpraca Terytorialna lub programów Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa lub programów w ramach celu Europejska Współpraca Terytorialna (Interreg);
5) środki pochodzące ze źródeł zagranicznych niepodlegające zwrotowi, inne niż wymienione w pkt 2;
6) przychody budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz innych jednostek sektora finansów publicznych pochodzące:
  • ze sprzedaży papierów wartościowych,
  • z prywatyzacji majątku Skarbu Państwa oraz majątku jednostek samorządu terytorialnego,
  • ze spłat pożyczek i kredytów udzielonych ze środków publicznych,
  • z otrzymanych pożyczek i kredytów,
  • z innych operacji finansowych (zalicza się tu także środki przekazane z rachunków depozytowych Ministra Finansów na inne rachunki Ministra Finansów);
7) przychody jednostek sektora finansów publicznych pochodzące z prowadzonej przez nie działalności oraz pochodzące z innych źródeł.
Źródło:
Ustawa o finansach publicznych z dnia 27 sierpnia 2009 r. (Dz.U. z 2023 r. poz. 1270 j.t. ze zm.), art. 5 ust. 1.
J.M. Salachna, Zakres odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych a legalne pojęcie środków publicznych – wybrane aspekty, FK 2005/6, s. 34.
Komentarz:
Klasyfikacja przyjęta w art. 5 ust. 1 dzieli środki publiczne na siedem kategorii. Środkami publicznymi są m.in.: dochody publiczne (mają one charakter podstawowy, poza tym są one bezzwrotne i stanowią zasilenie finansowe władz publicznych), przychody publiczne (mają charakter uzupełniający i najczęściej są one zwrotne), środki pochodzące z budżetu UE i inne bezzwrotne środki ze źródeł zagranicznych, instrumenty inżynierii finansowej podlegające ponownemu wykorzystaniu oraz instrumenty finansowe i środki pomocy zwrotnej podlegające ponownemu wykorzystaniu. Każda z kategorii środków publicznych została uszczegółowiona w kolejnych ustępach art. 5. Katalog środków publicznych ma charakter otwarty, na co wskazują niektóre zapisy art. 5 uofp. Niemniej jednak na przestrzeni lat zauważalna jest tendencja polegająca na coraz bardziej szczegółowym regulowaniu pojęcia „środki publiczne” w ustawie o finansach publicznych. Ponadto można dodać, że środki publiczne mogą pochodzić ze źródeł regulowanych przepisami prawa publicznego, jak też uregulowanych przepisami prawa prywatnego.
Autor (Autorzy): Zofia Szpringer