Leksykon budżetowy

Gdzie szukać w budżecie?

Uzasadnienie:
rozdz. V „Wydatki budżetu państwa”.
Załączniki:
Załącznik nr 8 „Wykaz jednostek, dla których zaplanowano dotacje podmiotowe i celowe, oraz kwoty tych dotacji”.
Załącznik nr 9 „Zakres i kwoty dotacji przedmiotowych i podmiotowych”.

Dane liczbowe

Definicja formalnoprawna:
Dotacje podmiotowe obejmują środki dla podmiotu wskazanego w odrębnej ustawie lub w umowie międzynarodowej, wyłącznie na dofinansowanie działalności bieżącej w zakresie określonym w odrębnej ustawie lub umowie międzynarodowej.
Jak podkreśla L. Lipiec-Warzecha funkcją dotacji podmiotowej jest zbilansowanie dochodów i wydatków dotowanej jednostki, bez wskazania celu, na który powinny być przeznaczone środki pochodzące z dotacji, pozwala zatem utrzymać sprawność i płynność finansową beneficjenta dotacji. Z tego powodu dotacje podmiotowe nazywane są niekiedy dotacjami ogólnymi (zob. L. Lipiec-Warzecha, Ustawa o finansach publicznych : komentarz, Warszawa: Wolters Kluwer Polska, 2011).

Źródło:
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2023, poz. 1270, ze zm.), art. 131.

Komentarz:
Ustawodawca nakazuje umieścić w załączniku do ustawy budżetowej wykaz jednostek otrzymujących dotacje podmiotowe oraz kwoty dotacji (art. 122 ust. 1 pkt 2 lit. a ustawy o finansach publicznych) z wyłączeniem dotacji celowych na finansowanie i współfinansowanie programów i projektów finansowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej oraz niepodlegających zwrotowi środków z pomocy udzielanej przez państwa członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA).
Lista podmiotów otrzymujących z budżetu państwa dotacje podmiotowe na rzecz sfinansowania swojej działalności bieżącej jest bardzo obszerna. Należą do nich m.in.:

państwowe i samorządowe instytucje kultury, tj. muzea, teatry, filharmonie, orkiestry, biblioteki, centra kultury i sztuki,
samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej, tj. Lotnicze Pogotowie Ratunkowe,
jednostki systemu szkolnictwa wyższego i nauki zaliczane i niezaliczane do sektora finansów publicznych, tj. wyższe szkoły morskie, wyższe szkoły artystyczne, wyższe szkoły wojskowe, uczelnie służb państwowych, wyższe szkoły medyczne, uniwersytety, politechniki; jakkolwiek jak zauważa K. Czarnecki po wejściu w życie przepisów Prawa o szkolnictwie wyższym i nauce istotnie ograniczono formę prawną dotacji do przekazywania środków finansowych na rzecz uczelni, wprowadzając formę subwencji celem zwiększenia zakresu samodzielności uczelni co do sposobu wydatkowania otrzymywanych środków (zob. Z. Ofiarski, Ustawa o finansach publicznych. Komentarz, Warszawa: LEX/el.2021),
jednostki systemu oświaty publiczne i niepubliczne,
pozostałe jednostki sektora finansów publicznych, tj. Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych, Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Rządowa Agencja Rezerw Strategicznych, Polska Organizacja Turystyczna, Polska Agencja Kosmiczna, Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, Narodowe Centrum Nauki, Polska Akademia Nauk, Narodowa Agencja Wymiany Akademickiej, Akademia Kopernikańska, Chrześcijańska Akademia Teologiczna, Narodowy Instytut Wolności - Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego, Instytut Współpracy Polsko - Węgierskiej im. Wacława Felczaka, Polski Instytut Ekonomiczny, Ośrodek Studiów Wschodnich im. Marka Karpia, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Krajowa Szkoła Administracji Publicznej, Instytut Zachodni im. Zygmunta Wojciechowskiego, Instytut Europy Środkowej, Agencja Mienia Wojskowego, Instytucja gospodarki budżetowej "Zakład Inwestycji Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego", Krajowa Szkoła Sądownictwa i Prokuratury, Agencja Badań Medycznych, Polskie Laboratorium Antydopingowe, Narodowy Fundusz Zdrowia, Instytut Rozwoju Języka Polskiego im. świętego Maksymiliana Marii Kolbego, Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie, Polski Instytut Sztuki Filmowej, Centrum Dialogu im. Juliusza Mieroszewskiego, Polska Agencja Antydopingowa, Krajowy Zasób Nieruchomości,
jednostki niezaliczane do sektora finansów publicznych, tj. spółki wodne, jednostki górnictwa i kopalnictwa, podmioty górnictwa węgla kamiennego, Zakład Unieszkodliwiania Odpadów Promieniotwórczych w Otwocku-Świerku, Fundacja Platforma Przemysłu Przyszłości, Polska Agencja Inwestycji i Handlu Spółka Akcyjna, PKP PLK S.A. i pozostali zarządcy, Centrum Badania Opinii Społecznej, jednostki szkolnictwa wyższego i nauki, Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa - Państwowego Instytutu Badawczego, Polski Komitet do spraw UNESCO, Aplikacja Krytyczna Sp. z o.o., partie polityczne i komitety wyborcze, Państwowy Instytut Medyczny MSWiA, jednostki kultury i ochrony dziedzictwa narodowego.

Autor (Autorzy): Monika Korolewska

Więcej na ten temat w publikacjach BAS

H. Dzwonkowski, G. Gołębiowski (red.), Ustawa o finansach publicznych. Komentarz prawno-finansowy, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2014