Leksykon budżetowy

Definicja formalnoprawna:
Procedura nadmiernego deficytu nakłada jest przez Radę UE na państwo członkowskie w przypadku niewypełnienia budżetowych kryteriów konwergencji (spójności), których wartości odniesienia dotyczą:

3 % dla stosunku planowanego lub rzeczywistego deficytu publicznego do produktu krajowego brutto wyrażonego w cenach rynkowych,
60 % dla stosunku zadłużenia publicznego do produktu krajowego brutto wyrażonego w cenach rynkowych.

Zgodnie z zapisami traktatowymi - w celu zapewnienia efektywności procedury stosowanej w przypadku nadmiernego deficytu, rządy państw członkowskich, w ramach tej procedury, są odpowiedzialne za deficyt publiczny. Państwa członkowskie zapewnią, by krajowe procedury w sferze budżetowej pozwoliły im wywiązać się ze zobowiązań w tej dziedzinie, wynikających z Traktatów. Państwa członkowskie zdają Komisji regularnie i bezzwłocznie sprawozdania dotyczące ich planowanych i rzeczywistych deficytów oraz poziomów ich zadłużenia.

Źródło:
Na podstawie Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, art. 140 oraz dołączonego Protokołu nr 12 w sprawie procedury dotyczącej nadmiernego deficytu, (Dz. Urz. UE nr 2010/C 83/01).

Komentarz:
Procedura nadmiernego deficytu określa kryteria, harmonogramy i terminy stosowane przez Radę przy podejmowaniu decyzji o istnieniu nadmiernego deficytu. Decyzja ta podejmowana jest w ciągu ustalonego okresu po upływie ostatecznych terminów, w jakich państwa członkowskie UE muszą przedłożyć Komisji sprawozdania o swoich finansach państwowych, przypadających na 1 kwietnia i 1 października. Procedury nadmiernego deficytu nie wszczyna się, jeżeli wzrost deficytu sektora instytucji rządowych i samorządowych powyżej progu 3% PKB uważa się za przejściowy i wyjątkowy i deficyt ten pozostaje w pobliżu progu. Jeżeli Rada postanowi, że deficyt jest nadmierny, wydaje zalecenie skierowane do danego państwa członkowskiego i ustala ostateczny termin, w jakim należy podjąć skuteczne działania korygujące Rada monitoruje wykonanie swoich zaleceń i uchyla decyzję w sprawie procedury nadmiernego deficytu, jeżeli zostanie on skorygowany. Jeżeli państwo członkowskie nie zastosuje się do zaleceń, Rada może podjąć decyzję o przejściu do kolejnego etapu w ramach procedury nadmiernego deficytu, przy czym ostateczną możliwością jest nałożenie sankcji finansowych (informacje uzyskane ze strony Komisji Europejskiej).

W ramach wdrożonej reformy zarządzania gospodarczego UE, obecnie procedura nadmiernego deficytu może być nałożona na państwo członkowskie, które nie wypełnia kryterium długu publicznego i regułę tempa jego obniżania (tj. w przypadku przekroczenia poziomu zadłużenia powyżej 60% PKB konieczne jest jego obniżanie w tempie 1/20 rocznie jako średnia wartości z 3 poprzednich lat).

Autor (Autorzy): Kamilla Marchewka-Bartkowiak

Więcej na ten temat w publikacjach BAS

K. Marchewka-Bartkowiak, Reformy Paktu na rzecz Stabilności i Wzrostu, w: Polityka budżetowa, red. G. Gołębiowski, Studia BAS nr 3(23)/2010

K. Marchewka-Bartkowiak, Korzyści i koszty wejścia Polski do strefy euro w świetle integracji długu i budżetu UGW w: Wprowadzenie euro w Polsce - za i przeciw, Wyd. Sejmowe, Warszawa 2013