Leksykon budżetowy

A B C D E F G H I J K L M N O P R S Ś T U W Z 
Hasła na literę: K
- Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS)
- Klasyfikacja budżetowa
- Klasyfikacja COFOG
- Komisja Nadzoru Finansowego
- Konsolidacja fiskalna
- Kontrola wewnętrzna, finansowa, zarządcza
- Koszty obsługi długu publicznego
- Krajowy Fundusz Drogowy
- Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa (KOWR) wraz z planem finansowym Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa (Zasób WRSP)
- Kredyty i pożyczki zaciągnięte przez Skarb Państwa
- Kryteria konwergencji
- Kurs walutowy
Konsolidacja fiskalna
Kategoria: Inne pojęcia
Procedura budżetowa

Gdzie szukać w budżecie?

Uzasadnienie Tom I, Warszawa wrzesień 2013. (Druk sejmowy VII kad. Nr 1779), s. 179-183 i 209.
Dane liczbowe
Dane liczbowe



Definicja formalnoprawna 1: Przez konsolidację fiskalną należy rozumieć politykę mającą na celu zmniejszenie deficytu budżetowego oraz akumulacji zadłużenia
(1). Konsolidacja fiskalna to poprawa salda budżetowego poprzez środki dyskrecjonalnej polityki fiskalnej, określone albo przez kwoty poprawy albo okresu, w którym poprawa ma mieć miejsce (2). Dostosowanie fiskalne o dużej skali redukcji (co najmniej 1 pp PKB) deficytu i wydatków publicznych nazywa się konsolidacją fiskalną, inaczej konsolidacją budżetową (3). W wąskim ujęciu, w aspekcie technicznym, przez konsolidację sektora finansów publicznych (określanego zgodnie z metodologią krajową) lub sektora instytucji rządowych i samorządowych (prezentowaną zgodnie z metodologią unijną) rozumie się zestawienie dochodów i wydatków po wyeliminowaniu transferów wewnątrz tego sektora miedzy jego elementami (4). Ujęcie to eliminuje podwójne liczenie niektórych wielkości i zapewnia poprawne wyliczenie deficytu (lub nadwyżki budżetowej) całego sektora i jego podsektorów z punktu widzenia przyjętej metodologii.
Zgodnie bowiem z Europejskim system zintegrowanych rachunków ekonomicznych (ESA) konsolidacja odnosi się do eliminowania, zarówno z rozchodów, jak i z przychodów, transakcji zachodzących pomiędzy jednostkami należącymi do grupy oraz do eliminowania wzajemnych aktywów finansowych i zobowiązań. Sytuacja taka ma miejsce często w przypadku, gdy rachunki podsektorów sektora instytucji rządowych i samorządowych są połączone. Konsolidacja jest to metoda prezentowania rachunków dla grupy jednostek w taki sposób, jakby stanowiły one jeden podmiot (jednostkę, sektor lub podsektor). Oznacza ona eliminowanie transakcji oraz wzajemnych stanów i powiązanych pozostałych przepływów ekonomicznych pomiędzy konsolidowanymi jednostkami (5).
Źródło:
(1) OECD Glossary of Statistical Terms https://www.oecd-ilibrary.org/docserver/9789264055087-en.pdf?expires=1695813925&id=id&accname=oid031443&checksum=0AA9F2E37977620BEE9332FB52CEC74B
(2) EU Glossary in: Report on Public Finances in EMU, European Economy 4|2013, s. 205.
http://ec.europa.eu/economy_finance/publications/european_economy/2013/pdf/ee-2013-4.pdf
(3) I. Wojciechowska-Toruńska, Konsolidacja fiskalna a zadowolenie z życia, https://dspace.uni.lodz.pl/xmlui/bitstream/handle/11089/23872/%5B63%5D-73%20Wojciechowska-Toru%C5%84ska_Konsolidacja%20fiskalna%20a%20zadowolenie%20z%20%C5%BCycia.pdf?sequence=1&isAllowed=y
(4) ustawa budżetowa na rok 2014. Uzasadnienie Tom I, Warszawa wrzesień 2013. (Druk sejmowy VII kad. Nr 1779), s. 209.
(5) http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32013R0549&rid=2 s. 50, 465
Źródło Deninicji 2: Ustawa budżetowa na rok 2012. Uzasadnienie Tom I, Warszawa grudzień 2011. (Druk sejmowy VII kad.), s. 222.
Definicja formalnoprawna 2:
W wąskim ujęciu, w aspekcie technicznym, przez konsolidację sektora finansów publicznych rozumie się zestawienie wybranych pozycji budżetowych (jak dochody, wydatki, aktywa finansowe, zadłużenie) sektora finansów publicznych (prezentowanego w Polsce podziale na podsektor rządowy, samorządowy i ubezpieczeń społecznych) po wyeliminowaniu przepływów pieniężnych pomiędzy jednostkami tego sektora.
Ujęcie to eliminuje podwójne liczenie niektórych wielkości i zapewnia poprawne wyliczenie deficytu (lub nadwyżki budżetowej) oraz zadłużenia całego sektora i jego podsektorów z punktu widzenia przyjętej krajowej metodologii.
Źródło:
Ustawa budżetowa na rok 2012. Uzasadnienie Tom I, Warszawa grudzień 2011. (Druk sejmowy VII kad.), s. 222.
Komentarz:
W polskim prawie brak jest definicji konsolidacji fiskalnej, niemniej jednak nie jest to specjalny mankament zważywszy na to, iż jest to pojęcie ekonomiczne związane z prowadzeniem polityki nakierowanej na zmniejszanie deficytu sektora finansów publicznych i narastania zadłużenia (długu publicznego).
Potrzeba dokonania konsolidacji fiskalnej uzewnętrzniła się w 2008 r., kiedy to kryzys finansowy i gospodarczy spowodował znaczące zmniejszenie zatrudnienia i produktu potencjalnego oraz doprowadził do dramatycznego pogorszenia się stanu finansów publicznych. W 2010 r. Rada Europejska wydała zalecenie w sprawie ogólnych wytycznych polityk gospodarczych państw członkowskich i Unii (Dz. Urz. UE L.2010.191.28), wskazując w nim m.in., iż: państwa członkowskie powinny wdrażać strategie konsolidacji budżetowej zgodnie z paktem stabilności i wzrostu, a zwłaszcza zalecenia wystosowane w ramach procedury nadmiernego deficytu i w protokołach ustaleń w przypadku uzyskania wsparcia bilansu płatniczego; przy opracowywaniu i wdrażaniu strategii winny skupić się na ograniczeniu wydatków i dawać pierwszeństwo pozycjom wydatków wpływającym na wzrost gospodarczy (w obszarach takich m.in. jak edukacja, badania i rozwój oraz innowacje); państwa członkowskie powinny wzmocnić krajowe ramy budżetowe, doprowadzić do poprawy jakości wydatków publicznych oraz do zrównoważenia finansów publicznych, przeprowadzając w szczególności zdecydowaną redukcję zadłużenia, reformę wydatków publicznych związanych z wiekiem ludności, takich jak emerytury i wydatki na opiekę zdrowotną, oraz działania na rzecz podniesienia poziomu zatrudnienia i efektywnego wieku emerytalnego, aby zapewnić trwałość finansową tego rodzaju wydatków oraz systemów zabezpieczenia społecznego. W Polsce w 2010 r. opracowany został Plan Rozwoju i Konsolidacji Finansów Publicznych na lata 2010-2011, a następnie dokonywane były zmiany prawa służące konsolidacji fiskalnej (zob. WPFP).
Autor (Autorzy): Zofia Szpringer
Więcej na ten temat w publikacjach BAS
K. Marchewka-Bartkowiak , Konsekwencje zróżnicowania metodologii pomiaru długu publicznego w Polsce. Analizy BAS 11(200)2013.
K. Marchewka-Bartkowiak, Problem długu publicznego w Unii Europejskiej ze szczególnym uwzględnieniem kryteriów z Maastricht, w: Polityka budżetowa, pod. red. G. Gołębiowskiego Studia Bas Nr 3(23)2010