Leksykon budżetowy

A B C D E F G H I J K L M N O P R S Ś T U W Z 
Hasła na literę: N
- Nadwyżka operacyjna
- Nadzór właścicielski
- Najwyższa Izba Kontroli
- Należności Skarbu Państwa
- Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
- Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ)
- Nowelizacja budżetu państwa
Najwyższa Izba Kontroli
Kategoria: Inne pojęcia
Procedura budżetowa

Gdzie szukać w budżecie?

Dane liczbowe


Definicja formalnoprawna:
Najwyższa Izba Kontroli (NIK) jest naczelnym organem kontroli państwowej. Podlega Sejmowi, działa na zasadach kolegialności. NIK kontroluje działalność organów administracji rządowej, Narodowego Banku Polskiego, państwowych osób prawnych i innych państwowych jednostek organizacyjnych z punktu widzenia legalności, gospodarności, celowości i rzetelności.
Źródło:
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. nr 78, poz. 483, ze zm.), art. 202-203
Ustawa z 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli (Dz.U. z 2010 r., poz. 1482).
Komentarz:
Najwyższa Izba Kontroli działa na podstawie przepisów Konstytucji RP, ustawy o NIK, Statut i Zarządzenia Prezesa Izby.
Zgodnie z art. 204 Konstytucji Najwyższa Izba Kontroli przedkłada Sejmowi m.in. analizę wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej, opinię w przedmiocie absolutorium dla Rady Ministrów, a także coroczne sprawozdanie ze swojej działalności. Sprawozdanie jest publikowane w formie druku sejmowego.
Ustawa o NIK z 23 grudnia 1994 r. określa organizację i tryb działania Izby. Określono w niej również proces postępowania kontrolnego, a także ustalono obowiązki pracowników oraz przysługujące im prawa. Ponadto wskazane zostały organy, które mogą zlecić Izbie przeprowadzenie kontroli lub wystąpić z tego rodzaju wnioskiem. Organizację wewnętrzną Najwyższej Izby Kontroli regulują dwa dokumenty: Statut nadany w drodze zarządzenia przez Marszałka Sejmu oraz Zarządzenie Prezesa NIK z dnia 29 sierpnia 2011 r wraz z późniejszymi zmianami.
Biorąc pod uwagę konieczność zapewnienia przestrzegania wymogów art. 6 ust. 1 lit. B dyrektywy Rady UE z 8 listopada 2011 r., przy okazji nowelizacji ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 1789) Ministerstwo Finansów stwierdza, że zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r.
o Najwyższej Izbie Kontroli NIK bada „w szczególności wykonanie budżetu państwa oraz realizację ustaw i innych aktów prawnych w zakresie działalności finansowej, gospodarczej i organizacyjno-administracyjnej”, natomiast na podstawie art. 4 ww. ustawy NIK kontroluje wykonanie budżetu. Tym samym, zdaniem MF, NIK wypełnia swoim działaniem zalecenia wspomnianej dyrektywy i zgodnie z niektórymi opracowaniami wpisuje się w rolę przewidzianą dla tzw. rady polityki fiskalnej.

Wychodząc naprzeciw zaleceniom płynącym z dyrektywy Rady UE z 8 listopada 2011 r. NIK wypełnia zadania postulowane w ramach narodowych ram budżetowych. Jednym z nich jest wypełnianie funkcji rady polityki fiskalnej.

NIK jest członkiem Europejskiej Organizacji Najwyższych Organów Kontroli (EUROSAI)
Autor (Autorzy): Grzegorz Gołębiowski
Więcej na ten temat w publikacjach BAS
G. Gołębiowski, Rada polityki fiskalnej, "INFOS. Zagadnienia Społeczno- gospodarcze" 2010, nr 9(79). G. Gołębiowski, K. Marchewka-Bartkowiak, Niezależna instytucja (rada) fiskalna - międzynarodowe modele instytucjonalne. Wnioski dla Polski, "Analizy BAS" nr 2(91) 2013.