Leksykon budżetowy

A B C D E F G H I J K L M N O P R S Ś T U W Z 
Hasła na literę: A
- Absolutorium budżetowe
- Administracja publiczna
- Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR)
- Agencje wykonawcze
- Audyt wewnętrzny
Administracja publiczna
Kategoria: Inne pojęcia
Procedura budżetowa

Gdzie szukać w budżecie?

a) w ustawie budżetowej (część tabelaryczna): dochody i wydatki budżetu państwa w cz. 17 „Administracja publiczna” oraz w poszczególnych częściach budżetu jako dział nr 750, „Wydatki środków europejskich”, „Wynagrodzenia w państwowych jednostkach budżetowych”;
b) w uzasadnieniu (tom I): w rozdziałach „Dochody budżetu państwa”, „Wydatki budżetu państwa”, „Agencje wykonawcze, instytucje gospodarki budżetowej i państwowe osoby prawne”, „Dochody budżetu środków europejskich”;
c) w uzasadnieniu budżetu zadaniowego (tom II uzasadnienia):
w rozdziałach dotyczących: budżetu państwa w układzie zadaniowym, planów finansowych jednostek sektora finansów publicznych w układzie zadaniowym, budżetu środków europejskich;
d) w uzasadnieniu (Tom III – część tabelaryczna, wydatki państwa w układzie zadaniowym):
w rozdziałach dotyczących: budżetu państwa w układzie zadaniowym, planów finansowych jednostek sektora finansów publicznych w układzie zadaniowym;
e) w limicie mianowani: w trzyletnim planie limitu mianowań urzędników w służbie cywilnej
Dane liczbowe


Definicja formalnoprawna:
Administracja publiczna to zespół działań, czynności i przedsięwzięć organizatorskich i wykonawczych prowadzonych na rzecz realizacji interesu publicznego przez różne podmioty, organy i instytucje na podstawie ustawy i w określonych prawem formach lub system złożony z ludzi, zorganizowany w celu stałej i systematycznej skierowanej ku przyszłości realizacji dobra wspólnego jako misji publicznej polegającej głównie (choć nie wyłącznie) na bieżącym wykonywaniu ustaw, wyposażonych w tym celu we władztwo państwowe oraz środki materialno-techniczne.
Można również powiedzieć, iż administracją jest działalność państwa realizująca jego cele, która nie jest ustawodawstwem ani sądownictwem.
Źródło:
Na podstawie: H. Izdebski, M. Kulesza, Administracja publiczna zagadnienia ogólne, LIBER Warszawa 1999; I. Lipowicz, R. Mędrzycki, M. Szmigiero, Prawo administracyjne w pytaniach i odpowiedziach, LexisNexis Warszawa 2010; A. Błaś, J. Boć, J. Jeżewski, Administracja Publiczna, Kolonia Limited 2003.
Komentarz:
Słowo "administracja" pochodzi od łacińskiego słowa ministrare- służba, służyć, ad ministro- kierować, rządzić.
Na administrację publiczną składają się trzy grupy podmiotów:
  1. administracja samorządowa (gminna, powiatowa oraz wojewódzka). Organy każdej jednostki samorządu terytorialnego realizują zadania publiczne na obszarze swojej właściwości miejscowej, w celu zaspokojenia potrzeb ludzi zamieszkujących obszar działania danej jednostki organizacyjnej.
  2. administracja rządowa- centralna (Prezes Rady Ministrów, Rada Ministrów, ministrowie oraz centralne organy administracji rządowej) oraz terenowa (wojewoda i służby działające regionalnie). Organy administracji rządowej centralnej obejmują swoim zasięgiem całe terytorium kraju, natomiast organy administracji rządowej terenowej działają tylko na ściśle określonym terytorium.
  3. administracja państwowa, nie podlegająca rządowi, np.: Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, Najwyższa Izba Kontroli, Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, Rzecznik Praw Obywatelskich, Krajowa Rada Sądownictwa czy Narodowy Bank Polski.
Do funkcji administracji publicznej zalicza się:
  • funkcję porządkowo - reglamentacyjną związaną z ochroną porządku i spokoju publicznego oraz bezpieczeństwa, a w szczególności życia, zdrowia i mienia (np. kodeks drogowy),
  • funkcję świadczącą, czyli świadczenia usług publicznych. W ramach tej funkcji organy administracji publicznej zaspokajają potrzeby społeczne, np. utrzymując szpitale,
  • funkcję regulatora rozwoju gospodarczego, przejawiającą się zastosowaniem instrumentów policyjnych i reglamentacyjnych w postaci zezwoleń, kontyngentów, ceł, a także udziałem państwa w zarządzaniu gospodarką narodową,
  • funkcję organizatorską, w ramach której organy administracji podejmują działania twórcze, samodzielne i kreatywne, np. gdy urzędnicy gminni starają się zdobyć fundusze unijne,
  • funkcję wykonawczą, polegającą na wykonywaniu przepisów,
  • funkcję kontrolno - nadzorczą, w ramach której państwo kontroluje i nadzoruje obywateli, np. stowarzyszenia,
  • funkcję prognostyczno - planistyczną, dzięki której władza publiczna formułuje, np. prognozy wzrostu zanieczyszczenia środowiska naturalnego.
(Według: H. Izdebski, M. Kulesza, Administracja publiczna zagadnienia ogólne, wydanie 2, LIBER Warszawa 1999 ; I. Lipowicz, R. Mędrzycki, M. Szmigiero, Prawo administracyjne w pytaniach i odpowiedziach, wydanie 1 LexisNexis Warszawa 2010; E. Zieliński, Administracja rządowa w Polsce, Dom Wydawniczy ELIPSA, Warszawa 2001; ; A. Błaś, J. Boć, J. Jeżewski Administracja Publiczna, Kolonia Limited 2003)
Autor (Autorzy): Dorota Ogryczak
Więcej na ten temat w publikacjach BAS
J. Regulski, Samorząd a model państwa, INFOS BAS, nr 10(80)/2010.
J. Kulicki, Pracownicy administracji danin publicznych (opis i analiza obowiązujących unormowań prawnych), Analizy BAS, Nr 22(66)/2011
J. Kulicki, Administracja danin publicznych (skarbowa) w różnych ustrojach gospodarczych, Analizy BAS, Nr 8(33)/2010
J. Kulicki, Prawne podstawy budowy modelu administracji danin publicznych, Analizy BAS, Nr 5(30)/2010