Leksykon budżetowy

A B C D E F G H I J K L M N O P R S Ś T U W Z 
Hasła na literę: Z
Zarządzanie długiem Skarbu Państwa


Definicja formalnoprawna:
Zarządzanie długiem Skarbu Państwa zostało zdefiniowane w ustawie o finansach publicznych w zakresie zadań realizowanych przez Ministra Finansów, do których zalicza się:
1) dokonywanie czynności prawnych i faktycznych związanych z:
a) pozyskiwaniem zwrotnych środków finansujących potrzeby pożyczkowe budżetu państwa,
b) obsługą zobowiązań Skarbu Państwa z tytułu wyemitowanych papierów wartościowych oraz zaciągniętych kredytów i pożyczek;
2) zarządzanie wolnymi środkami budżetu państwa, a także zarządzanie pasywami finansowymi oraz aktywami finansowymi Skarbu Państwa, w tym środkami publicznymi wyodrębnionymi w związku z zarządzaniem długiem Skarbu Państwa;
przy czym:
  • zarządzanie wolnymi środkami, obejmuje w szczególności ich lokowanie na rynku finansowym,
  • zarządzanie pasywami finansowymi oraz aktywami finansowymi, obejmuje w szczególności wykonywanie operacji i działań na rynkach finansowych, które wpływają na zmianę struktury zadłużenia Skarbu Państwa, w celu:
1) zwiększenia bezpieczeństwa finansowego potrzeb pożyczkowych budżetu państwa;
2) obniżenia ryzyka lub kosztów obsługi długu Skarbu Państwa;
3) realizacji innych zadań związanych z zarządzaniem długiem Skarbu Państwa.
Ponadto Minister Finansów sprawuje kontrolę nad sektorem finansów publicznych w zakresie przestrzegania zasady stanowiącej, że państwowy dług publiczny nie może przekroczyć 60 % wartości rocznego produktu krajowego brutto, a także opracowuje czteroletnią strategię zarządzania długiem Skarbu Państwa oraz oddziaływania na państwowy dług publiczny.
Źródło:
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (DZ.U. z 2019, poz. 869, ze zm.), art. 78 oraz 74-75
Komentarz:
Zarządzanie długiem Skarbu Państwa stanowi podstawowy obszar szeroko pojętego zarządzania długiem publicznym (public debt management).
Generalnie zatem zarządzanie długiem Skarbu Państwa można określić jako odpowiednie działania zmierzające do zapewnienia finansowania potrzeb pożyczkowych władz centralnych na rynku finansowym po jak najniższym koszcie (minimalizacja kosztów obsługi długu), biorąc pod uwagę nieodłączne w tej sytuacji ryzyko (głównie ryzyko refinansowania, ryzyko stopy procentowej, ryzyko kursowe).
W wielu krajach Unii Europejskiej (a w szczególności strefy euro) zarządzanie długiem Skarbu Państwa wydzielone jest organizacyjnie w ramach agencji podległych ministrowi finansów lub skarbu (tzw. model agencyjny).
W Polsce za zarządzanie długiem Skarbu Państwa odpowiedzialny jest Departament Długu Publicznego Ministerstwa Finansów, co odpowiada tzw. modelowi ministerialnemu.
Trzecim rozwiązaniem organizacyjnym, najrzadziej stosowanym jest tzw. model bankowy, czyli umiejscowienie zarządzania długiem Skarbu Państwa w banku centralnym. (Zob. K. Marchewka-Bartkowiak, Zarządzanie długiem publicznym. Teoria i praktyka państw Unii Europejskiej, Wyd. PWN, Warszawa 2008).
Autor (Autorzy): Kamilla Marchewka-Bartkowiak