Leksykon budżetowy

Gdzie szukać w budżecie?

Uzasadnienie:
rozdz. V „Wydatki budżetu państwa”.
Załączniki:
Załącznik nr 7 „Zadania z zakresu administracji rządowej i inne zadania zlecone jednostkom samorządu terytorialnego odrębnymi ustawami”.
Załącznik nr 8 „Wykaz jednostek, dla których zaplanowano dotacje podmiotowe i celowe, oraz kwoty tych dotacji”.
Załącznik nr 9 „Zakres i kwoty dotacji przedmiotowych i podmiotowych”.

Dane liczbowe

Definicja formalnoprawna:
Dotacje celowe są to środki przeznaczone na:

finansowanie lub dofinansowanie zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych jednostkom samorządu terytorialnego ustawami,
finansowanie lub dofinansowanie ustawowo określonych zadań, w tym zadań z zakresu mecenatu państwa nad kulturą, realizowanych przez jednostki inne niż jednostki samorządu terytorialnego,
finansowanie lub dofinansowanie bieżących zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego,
finansowanie lub dofinansowanie zadań agencji wykonawczych,
finansowanie lub dofinansowanie zadań zleconych do realizacji organizacjom pozarządowym,
finansowanie lub dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji,
dopłaty do oprocentowania kredytów bankowych w zakresie określonym w odrębnych ustawach,
realizację programów finansowanych z udziałem środków pochodzących ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi (inne niż: środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej oraz niepodlegające zwrotowi środki z pomocy udzielanej przez państwa członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA), środki, o których mowa w art. 3b ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, środki, o których mowa w art. 202 ust. 4 ustawy o finansach publicznych), wydatkowane przez podmioty realizujące te programy, inne niż państwowe jednostki budżetowe,
realizację projektów pomocy technicznej finansowanych z udziałem środków europejskich i środków przeznaczonych na realizację programów w ramach celu Europejska Współpraca Terytorialna oraz celu Europejska Współpraca Terytorialna (Interreg), a także programów, o których mowa w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1638/2006 z dnia 24 października 2006 r. określającym przepisy ogólne w sprawie ustanowienia Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa (Dz. Urz. UE L 310 z 09.11.2006, str. 1) oraz programów Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa,
finansowanie lub dofinansowanie zadań realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego oraz inne podmioty, ze środków przekazywanych przez agencje wykonawcze, państwowe fundusze celowe oraz inne państwowe lub samorządowe osoby prawne utworzone na podstawie odrębnych ustaw w celu wykonywania zadań publicznych, z wyłączeniem przedsiębiorstw, instytutów badawczych, instytutów działających w ramach Sieci Badawczej Łukasiewicz, banków i spółek prawa handlowego,
realizację programów finansowanych z udziałem środków przeznaczonych na realizację: - programów w ramach celu Europejska Współpraca Terytorialna oraz celu Europejska Współpraca Terytorialna (Interreg), - programów, o których mowa w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1638/2006 z dnia 24 października 2006 r. określającym przepisy ogólne w sprawie ustanowienia Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa (Dz. Urz. UE L 310 z 09.11.2006, str. 1) oraz programów Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa, - Norweskiego Mechanizmu Finansowego 2004-2009, - Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2004-2009,
współfinansowanie realizacji programów finansowanych z udziałem środków europejskich,
wyprzedzające finansowanie Wspólnej Polityki Rolnej, o którym mowa w odrębnych przepisach, w części podlegającej refundacji ze środków Unii Europejskiej.

Źródło:
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2023, poz. 1270, ze zm.), art. 127.

Komentarz:
W odniesieniu do dotacji celowych udzielanych z budżetu państwa ustawodawca w przepisach ustawy o finansach publicznych:

nakazuje umieścić w załączniku do ustawy budżetowej wykaz jednostek otrzymujących dotacje celowe oraz kwoty dotacji (art. 122 ust. 1 pkt 2 lit. a),
zwraca uwagę, iż dotacje celowe na finansowanie lub dofinansowanie kosztów inwestycji realizowanych przez inne jednostki stanowią wydatki majątkowe (art. 124 ust. 4 pkt 2),
stwierdza, iż dotacje celowe na finansowanie lub dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji mogą być udzielane agencjom wykonawczym, instytucjom gospodarki budżetowej, innym państwowym osobom prawnym, dla których zasady gospodarki finansowej określają odrębne ustawy, jednostkom niezaliczanym do sektora finansów publicznych (na podstawie odrębnej ustawy), w zakresie zadań zleconych do realizacji organizacjom pozarządowym, na realizację zadań własnych oraz zadań z zakresu administracji rządowej przez jednostki samorządu terytorialnego, a także na zadania związane z badaniami naukowymi lub pracami rozwojowymi (art. 132 ust. 2).

Ponadto szereg regulacji ustawy o finansach publicznych zawiera przepisy mające zastosowanie w fazie planowania, udzielania oraz rozliczania dotacji celowych. Normy stanowiące podstawę do udzielania dotacji celowych zawarte są w wielu przepisach ustawowych. W szczególności udzielanie dotacji celowych dla jednostek samorządu terytorialnego zostało określone w ustawie z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (tj. Dz. U. z 2022 r., poz. 2267, ze zm.).

Autor (Autorzy): Monika Korolewska

Więcej na ten temat w publikacjach BAS

H. Dzwonkowski, G. Gołębiowski (red.), Ustawa o finansach publicznych. Komentarz prawno-finansowy, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2014

T. Augustyniak-Górna, Opinia w sprawie możliwości ustanowienia przepisu zezwalającego jednostkom samorządu terytorialnego na udzielanie z ich budżetów pomocy finansowej w formie dotacji celowej Generalnej Dyrekcji Krajowych Dróg Publicznych i Autostrad, Zeszyty Prawnicze BAS nr 1(37)2013

T. Augustyniak-Górna, Opinia w sprawie znaczenia zwrotu „najbliższa gmina lub powiat” z art. 90 ust. 3 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty oraz kwestii możliwości złożenia korekty sprawozdań z wykorzystania dotacji, Zeszyty Prawnicze BAS nr 4(44)2014