Leksykon budżetowy

A B C D E F G H I J K L M N O P R S Ś T U W Z 
Hasła na literę: Ś
- Środki na zobowiązania (na płatności)
- Środki publiczne
- Środki z UE i z innych źródeł niepodlegających zwrotowi
- Świadczenia emerytalno-rentowe
Środki z UE i z innych źródeł niepodlegających zwrotowi
Kategoria: Dochody budżetu państwa
Procedura budżetowa

Gdzie szukać w budżecie?

Uzasadnienie: Tom I (Druk 112 IX kad., dot. projekt ustawy budżetowej na 2020 r.), rozdz.. IV dot. dochodów budżetu państwa pkt. 5.
Załączniki: 1, 3 ,5 oraz załączniki 11, 13-18.
Dane liczbowe
Dane liczbowe


Definicja formalnoprawna:
Środki pochodzące z budżetu UE oraz niepodlegające zwrotowi środki z pomocy udzielanej przez państwa członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) są środkami publicznymi.


Do środków tych zalicza się:
  • środki pochodzące z funduszy strukturalnych, Funduszu Spójności, Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji, Europejskiego Funduszu Rybackiego, Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz Europejskiego Funduszu Morskiego, Rybackiego i Akwakultury, z wyłączeniem środków programów w ramach celu Europejska Współpraca Terytorialna oraz celu Europejska Współpraca Terytorialna (Interreg), a także programów, o których mowa w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1638/2006 z dnia 24 października 2006 r. określającym przepisy ogólne w sprawie ustanowienia Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa (Dz. Urz. UE L 310 z 09.11.2006, str. 1) oraz programów Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa;
  • niepodlegające zwrotowi środki z pomocy udzielanej przez państwa członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA), tj. pochodzące z Norweskiego Mechanizmu Finansowego i Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy z wyłączeniem środków pochodzących z instrumentu "Łącząc Europę" oraz środków pochodzących z Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności, przeznaczonych na wsparcie o charakterze bezzwrotnym;
  • środki przeznaczone na realizację programów przedakcesyjnych oraz Programu Środki Przejściowe;
  • środki na realizację wspólnej polityki rolnej;
  • środki przeznaczone na realizację:
a)programów w ramach celu Europejska Współpraca Terytorialna oraz celu Europejska Współpraca Terytorialna (Interreg),
b) programów, o których mowa w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1638/2006 z dnia 24 października 2006 r. określającym przepisy ogólne w sprawie ustanowienia Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa (Dz. Urz. UE L 310 z 09.11.2006, str. 1) oraz programów Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa,
c) Norweskiego Mechanizmu Finansowego 2004-2009,
d) Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2004-2009;
  • środki przeznaczone na realizację Inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych 2014-2020;
  • Środki Europejskiego Funduszu Pomocy Najbardziej Potrzebującym i środki Europejskiego Funduszu Społecznego Plus przeznaczonego na zwalczanie deprywacji materialnej;
  • środki pochodzące z instrumentu "Łącząc Europę";
  • środki pochodzące z Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności, przeznaczone na wsparcie o charakterze bezzwrotnym;
  • inne środki.
Źródło:
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. z 2023 r. poz. 1270 j.t. ze zm.), art. 5 ust. 1 pkt 2 i ust. 3.
Komentarz:
Uofp zawiera liczne przepisy dotyczące środków pochodzących z budżetu UE oraz niepodlegających zwrotowi środków z pomocy udzielanej przez państwa członkowskie EFTA. Przepisy te m.in.: określają zasady dotyczące sposobu pozyskiwania i wydatkowania, tych środków (w tym art. 184-195); poddają te środki określonym regułom w zakresie przestrzegania zasad gospodarki finansowej (art. 162 i 169), w celu zapewnienia ich racjonalnego wydatkowania, a także przewidującym stosowanie sankcji w sytuacji nieprzestrzegania tych zasad (art. 207 przewiduje zwrot środków z odsetkami oraz wykluczenie z możliwości otrzymywania środków przez okres 3 lat); wskazują, iż środki te są przeznaczone wyłącznie na cele określone w umowie międzynarodowej, przepisach odrębnych lub deklaracji dawcy i są one gromadzone na wyodrębnionych rachunkach bankowych (prowadzonych oddzielnie dla każdego źródła pochodzenia środków), których obsługę prowadzi NBP lub BGK na podstawie umów rachunku bankowego; precyzują, iż środki pochodzące ze źródeł zagranicznych, niepodlegające zwrotowi, inne niż pochodzące z budżetu UE oraz pomocy państw członkowskich EFTA oraz inne środki, stanowią dochody jednostek samorządu terytorialnego, przychody innych jednostek sektora finansów publicznych lub jednostek spoza tego sektora, jeżeli jednostki otrzymały te środki bezpośrednio od dawcy środków (art. 203); określają, iż budżet środków europejskich obejmuje jedynie część dochodów otrzymywanych z tytułu realizacji programów finansowanych z udziałem środków europejskich, a także część wydatków przeznaczonych na finansowanie tych programów, a mianowicie tylko tych podlegających refundacji ze środków europejskich; wskazują, iż środki europejskie są dochodami budżetu państwa po ich przekazaniu rachunek dochodów budżetu państwa (art. 111 pkt. 16 uofp); określają niezbędne elementy umowy o dofinansowanie projektu (art. 206) oraz wskazują na odmienne zasady w zakresie finansowania WPR (art. 208). Należy zaznaczyć, że z każdą nową perspektywą finansową UE zmianie ulegają nazwy i zakres środków pochodzących z budżetu UE i z innych źródeł oraz zmieniają się przepisy dotyczące tych środków.
Autor (Autorzy): Zofia Szpringer
Więcej na ten temat w publikacjach BAS
Z. Szpringer, Budżet UE a budżet państwa Polski [w:] Finanse Unii Europejskiej, G. Gołębiowskiego i P. Russela (red.), Studia BAS 3(31) 2012
P. Russel, Nowa perspektywa finansowa Unii Europejskiej, w: Przewodnik Poselski. Polityki unijne, G. Gołębiowskiego (red.), Wydawnictwa Sejmowe, Warszawa 2011
Ustawa o finansach publicznych. Komentarz prawno-finansowy, H. Dzwonkowski, G. Gołębiowski (red.), Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2014