Leksykon budżetowy

A B C D E F G H I J K L M N O P R S Ś T U W Z 
Hasła na literę: L
Luka produktowa
Kategoria: Podstawowe pojęcia makroekonomiczne
Procedura budżetowa

Gdzie szukać w budżecie?

Dane liczbowe
Dane liczbowe


Definicja formalnoprawna:
Luka produktowa (popytowa) (productivity/output gap) –dalej LP odzwierciedla nierównowagę panującą w gospodarce realnej; to względna różnica pomiędzy rzeczywistym a potencjalnym PKB (odniesiona do poziomu potencjalnego PKB).
Gap (luka) = (Y-Yp) / Yp), gdzie Yp to poziom produkcji potencjalnej, a Y – poziom produkcji rzeczywistej.
Źródło:
B. Baran, Reguła średniookresowego celu budżetowego w Unii Europejskiej, Gospodarka Narodowa 11-12/2013, s. 31. Zob. też prace Grupy Roboczej ds. Luki Produktowej w PE.
http://europa.eu/epc/working_groups/output_gaps_en.htm
http://ec.europa.eu/economy_finance/publications/economic_paper/2010/pdf/ecp420_en.pdf
Komentarz:
Pojęcie LP nabrało znaczenia wraz ze wzmocnieniem Paktu Stabilności i Wzrostu, w celu poradzenia sobie z nadmiernymi deficytami i zadłużeniem publicznym państw członkowskich, ograniczającymi margines bezpieczeństwa w czasie pogorszenia koniunktury gospodarczej oraz przestrzeń dla aktywnej polityki budżetowej, szczególnie w zakresie inwestycji publicznych. Pojęcie to związane jest m.in. z prawem Okuna opisującym zależność zmian produkcji i zatrudnienia w cyklu koniunkturalnym oraz ze średniookresowym celem budżetowym MTO. Komisja Europejska przy wyznaczaniu wskaźnika informującego o największym możliwym deficycie cyklicznym w danym kraju wykorzystuje krańcową wrażliwość salda budżetowego wobec cyklu (tj. siłę reakcji tego salda na zmiany luki popytowej) i tzw. odpowiednio dużą reprezentatywną lukę produktową. Krańcowa wrażliwość salda budżetowego określa procentową zmianę procentową salda budżetowego w odpowiedzi na jednoprocentową zmianę LP i wyliczana jest w oparciu o wskaźniki elastyczności dochodów i wydatków budżetowych, szacowanych dla tych kategorii, które reagują na zmiany wielkości produkcji, tj. składek na ubezpieczenia społeczne, wpływów z podatków i wydatków związanych z finansowaniem bezrobocia.
LP ma ograniczenia (jest zmienną nieobserwowalną, uzależnioną od kształtowania się produkcji potencjalnej) niemniej jednak dzięki niej MTO charakteryzuje się największą elastycznością spośród reguł budżetowych.
Wysokość LP w relacji do PKB wykazywana jest w programach stabilizacji i konwergencji zgodnie określoną metodologią.
Autor (Autorzy): Zofia Szpringer