Interpelacja nr 139

do ministra obrony narodowej

w sprawie utworzenia brygad obrony terytorialnej, stanu infrastruktury wojskowej oraz zabezpieczenia wschodniej granicy RP przed bezprawnym jej przekroczeniem

Zgłaszający: Anna Maria Siarkowska

Data wpływu: 14-12-2015

Szanowny Panie Ministrze,

pod koniec listopada br. złożył Pan oficjalne oświadczenie, deklarując utworzenie i uruchomienie w przyszłym roku, na wschodzie Polski co najmniej trzech Brygad Obrony Terytorialnej. Zaliczył Pan to zadanie do jednych z najistotniejszych dla zbiorowego bezpieczeństwa narodowego.

Zaproponowany przez Pana kierunek zmian jest właściwy, zwłaszcza w kontekście bieżącej sytuacji międzynarodowej (kryzys imigracyjny, wzrost zagrożenia terrorystycznego, konflikt we wschodniej Ukrainie) oraz pogłębiającej się destabilizacji państw naszego regionu.

Informacje przekazywane ostatnimi czasy przez Straż Graniczną wskazują jednak, że istnieje wysokie prawdopodobieństwo otwarcia na wiosnę przyszłego roku nowej trasy przerzutu dziesiątek tysięcy nielegalnych imigrantów przez wschodnią granicę Polski do krajów Europy Zachodniej.

Obecny stan zabezpieczenia granicy wschodniej spełnia swoją funkcję jedynie wobec pojedynczych grup nielegalnych imigrantów i ich przechwytywania przez Straż Graniczną przy użyciu zaawansowanych systemów monitorujących. Jak pokazały doświadczenia Węgier i innych państw Półwyspu Bałkańskiego, ochrona granicy na odcinku kilkuset kilometrów przez kilka tysięcy funkcjonariuszy Straży Granicznej nie jest możliwa, bez wsparcia wojska i budowy ogrodzeń z drutu kolczastego. Pragnę zauważyć, że w przypadku realizacji w/w scenariusza i związaną z tym utratą kontroli nad granicą, efekt migracyjny może zostać dodatkowo spotęgowany przez nielegalnych imigrantów (w tym grupy przestępcze) z Ukrainy, Białorusi i Rosji, chcących wykorzystać istniejącą na granicy destabilizację.

Szczególnie niepokojąca sytuacja występuje na Podkarpaciu z uwagi na ukształtowanie terenu, które sprzyja nielegalnym przekroczeniom granicy. Ewentualne wsparcie Straży Granicznej przez pododdziały 21 Brygady Strzelców Podhalańskich nie rozwiąże problemu. Jednostka ta liczy ok. 1000 żołnierzy, którzy przy systemie trójzmianowym będą zobligowani do ochrony ok. 300 km górskiej i zalesionej granicy, stąd konieczne jest zlokalizowanie w tych rejonach, co najmniej dwóch Brygad Obrony Terytorialnej, delegowanych do wsparcia ochrony granicy.

Zaniedbania ostatniego rządu w sprawie budowy potencjału obronnego Państwa Polskiego dotyczą także wojsk operacyjnych. Wspomniana wyżej 21 Brygada Strzelców Podhalańskich z Rzeszowa i Przemyśla została pozbawiona magazynów amunicyjnych, które przez kilkadziesiąt lat znajdowały się w rejonie ich dyslokacji. Obecnie, ze względów oszczędnościowych znajdują się kilkaset kilometrów od dyslokacji poszczególnych pododdziałów (centralna Polska), co pozbawia jednostki te militarnego znaczenia i możliwości natychmiastowego reagowania na zagrożenia.

Ponadto, wskutek krótkowzrocznej polityki poprzedniej ekipy rządzącej, wyprzedano część istniejącej infrastruktury wojskowej w Przemyślu, w tym strzelnic, co skutkuje obowiązkiem dowożenia żołnierzy z Przemyśla i Jarosławia na strzelnice do Nowej Dęby, oddalonej od miejsc dyslokacji o ponad 150 km. Znajdująca się pod Przemyślem strzelnica wojskowa ze względu na niedofinansowanie jest nieużyteczna do wykonywania strzelań z broni automatycznej. Sytuacja jest o tyle kuriozalna, że znajdujący się w tym mieście Oddział Straży Granicznej ma być dozbrojony w broń długą, co również spowoduje obowiązek pokonywania kilkuset kilometrów przez te formacje mundurowe, a co za tym idzie dodatkowe obciążenia budżetu Państwa.

W związku z powyższym zwracam się z prośbą do Pana Ministra o udzielenie wyczerpującej odpowiedzi na niżej postawione pytania:

1. W jakim terminie zostaną powołane na wschodzie RP Brygady Obrony Terytorialnej posiadające zdolność operacyjną, i jaka będzie ich ilość i dyslokacja z uwzględnieniem poszczególnych jednostek?

2. Czy magazyny z bronią i amunicją dla wojsk operacyjnych w Przemyślu i Jarosławiu zostaną w rejonach ich dyslokacji przywrócone? Jeżeli odpowiedź na to pytanie jest twierdząca, to proszę powiedzieć w jakim terminie?

3. Czy wyprzedaż mienia wojskowego, w tym infrastruktury wojskowej i bazy koszarowej w rejonach granicy wschodniej przez Agencję Mienia Wojskowego odbywa się pod kontrolą Ministerstwa Obrony Narodowej? Jeżeli odpowiedź na to pytanie jest twierdząca, to proszę powiedzieć, czy w związku z powyższym jest zapewniona infrastruktura wojskowa oraz uzbrojenie dla tworzonych jednostek Obrony Terytorialnej?

4. Czy przy likwidacji obecnej infrastruktury wojskowej na ścianie wschodniej przez Agencję Mienia Wojskowego, bierze się pod uwagę zabezpieczenie bazy koszarowej i magazynowej dla jednostek wsparcia NATO (tzw. rezerwa koszarowa)?

5. Czy Ministerstwo Obrony Narodowej planuje budowę lub adaptację strzelnic dla potrzeb jednostek operacyjnych i Obrony Terytorialnej na wschodzie Polski? Jeżeli odpowiedź na to pytanie jest twierdząca, to proszę podać planowaną ilość i lokalizację strzelnic.

6. Czy Ministerstwo Obrony Narodowej bierze pod uwagę także krótkoterminowe zagrożenia spowodowane prawdopodobną destabilizacją Ukrainy, a nie tylko samym konfliktem w Donbasie i masowym przekroczeniom granicy państwowej, w tym przez uzbrojone grupy zorganizowanej przestępczości? (na Ukrainie znajduje się wg informacji Ośrodka Studiów Wschodnich około 200 000 sztuk broni poza kontrolą państwa). Jeżeli odpowiedź na to pytanie jest twierdząca, to proszę powiedzieć jakie środki ostrożności zostały lub zostaną podjęte i w jakim terminie?

7. Czy Ministerstwo Obrony Narodowej wraz z Ministerstwem Spraw Wewnętrznych i Administracji planuje na wzór węgierski, budowę płotu wzdłuż granicy z Ukrainą w razie wystąpienia prób masowego, nielegalnego przekraczania granicy RP? Jeżeli odpowiedź na to pytanie jest twierdząca, to proszę powiedzieć, czy Ministerstwo posiada plany ewentualnościowe wraz z zarezerwowanymi na ten cel środkami finansowymi w razie wystąpienia natychmiastowej potrzeby ich wdrożenia? Jeżeli odpowiedź na to pytanie jest przecząca, proszę o wskazanie działań, jakie rząd planuje podjąć w razie wystąpienia prób masowego i nielegalnego przekraczania granicy RP.

Panie Ministrze, wyniki ostatnich wyborów we Francji oraz nastroje panujące w Europie Zachodniej pokazują, iż brak skutecznych działań w ochronie granicy państwa może doprowadzić do gwałtownego upadku popularności każdego rządu. Moje pytania są podyktowane życzliwością, co do działań rządu mających na celu zwiększenie bezpieczeństwa państwa i zachowanie porządku społecznego.