Leksykon budżetowy

Gdzie szukać w budżecie?

Uzasadnienie: Tom I Druk 1779 VII kad., dot. projekt ustawy budżetowej na 2014 r.) rozdział X dot. BŚĘ
Artykuł 2, art. 38 - 40 ustawy budżetowej na rok 2012. oraz
Załącznik. 3 – Dochody budżetu środków europejskich,
Załącznik 4 – Wydatki budżetu środków europejskich.
Załącznik 5 – Przychody i rozchody budżetu państwa,
a także załączniki 15-19

Dane liczbowe

Definicja formalnoprawna:

Budżet środków europejskich (BŚE) jest rocznym planem dochodów i podlegających refundacji wydatków przeznaczonych na realizację programów finansowanych z udziałem środków europejskich, z wyłączeniem środków przeznaczonych na realizację projektów pomocy technicznej oraz środków, o których mowa w art. 4 ust. 2 rozporządzenia nr 1306/2013 oraz wart. 5 ust. 3 rozporządzenia 2021/2116 [tj. niektórych środków na realizację WPR].
W budżecie środków europejskich ujmuje się: 1. dochody z tytułu realizacji programów finansowanych z udziałem środków europejskich; 2. wydatki na realizację programów finansowanych z udziałem środków europejskich w części podlegającej refundacji.

Źródło:
Ustawa z dnia 7 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. z 2023, poz.1270 t.j. ze zm.) art. 117.

Komentarz:
Instytucja BŚE pojawiła się z dniem wejścia w życie ustawy o finansach publicznych z 2009 r. Wiązało się to ze zmianą charakteru prawnego środków europejskich przeznaczonych na realizację programów europejskich, które wcześniej co do zasady były włączane do budżetu państwa. BŚE obejmuje różne środki, przy czym ich rodzaj i przeznaczenie, a także podstawy prawne ulegały zmianom z każdą wieloletnią perspektywą finansową UE. W perspektywie 2021-27 BŚE obejmuje wiele programów finansowanych z funduszy europejskich, takich m.in. jak: Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego, Europejski Fundusz Społeczny Plus, Fundusz Spójności, Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji i Europejski Fundusz Morski, Rybacki i Akwakultury, Fundusz Azylu, Migracji i Integracji. Wyodrębnienie w budżecie państwa BŚE było uzasadniane uelastycznieniem procesu planowania i wykorzystania środków na zadania współfinansowane z udziałem środków pochodzących z budżetu UE oraz pomocy państw EFTA. Wyłączenie deficytu związanego z realizacją programów i projektów finansowanych z udziałem środków europejskich z deficytu budżetu państwa przyczynić miało się do zachowania płynności w realizacji zadań Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia w kolejnych latach. Przepisy podkreślają autonomiczny charakter tego budżetu względem budżetu państwa, odrębnie określając pojęcia deficytu i nadwyżki budżetu środków europejskich i zastrzegając, że nie są one wliczane do deficytu albo nadwyżki budżetu państwa. Programy finansowane z udziałem środków europejskich ujmowane są w załączniku do ustawy budżetowej, sporządzanym w układzie zadaniowym. Pozostając załącznikiem do ustawy budżetowej plan ten nie tworzy odrębnego od budżetu zasobu środków pieniężnych. Zob. Komentarz LEX L. Lipiec-Warzechy do art. 117 uofp opublikowany: ABC 2011, a także https://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/strony/o-funduszach/fundusze-2021-2027/ Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1060 z dnia 24 czerwca 2021 r.

Autor (Autorzy): Zofia Szpringer

Więcej na ten temat w publikacjach BAS

Z. Szpringer, Budżet UE a budżet państwa Polski, w: Finanse Unii Europejskiej, red. G. Gołębiowskiego i P. Russela, Studia BAS 3(31) 2012

P. Russel, Nowa perspektywa finansowa Unii Europejskiej, w: Przewodnik Poselski. Polityki unijne pod red. G. Gołębiowskiego, Wydawnictwa Sejmowe, Warszawa 2011

Ustawa o finansach publicznych. Komentarz prawno-finansowy, H. Dzwonkowski, G. Gołębiowski (red.), Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2014