Leksykon budżetowy

A B C D E F G H I J K L M N O P R S Ś T U W Z 
Hasła na literę: S
- Saldo budżetu państwa
- Saldo budżetu środków europejskich
- Saldo pierwotne budżetu
- Saldo strukturalne budżetu (wg ESA)
- Samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej (SPZOZ)
- Samorząd terytorialny
- Samorządowe zakłady budżetowe
- Sektor finansów publicznych
- Sektor instytucji rządowych i samorządowych
- Semestr europejski
- Skarb Państwa
- Skarbnik
- Skarbowe papiery wartościowe
- Skarbowy papier oszczędnościowy
- Składki do budżetu UE oraz organizacji międzynarodowych
- Służba cywilna
- Spółka Skarbu Państwa - komercjalizacja
- Spread
- Stabilizacyjna reguła wydatkowa
- Stopa wzrostu gospodarczego
- Stopy procentowe NBP
- Strategia zarządzania długiem sektora finansów publicznych
- Subwencje
Semestr europejski
Kategoria: Inne pojęcia
Procedura budżetowa

Gdzie szukać w budżecie?

Uzasadnienie projektu ustawy budżetowej, Strategia Zarządzania Długiem sektora finansów publicznych.
Dane liczbowe
Dane liczbowe


Definicja formalnoprawna:
Brak jest definicji formalno-prawnej Semestru Europejskiego, będącego elementem unijnych ram zarządzania gospodarczego czy coroczną procedurą mającą na celu koordynację polityki gospodarczej, fiskalnej, zatrudnieniowej i społecznej w Unii Europejskiej. Ma ona służyć zapewnieniu konwergencji i stabilności w UE, zapewnieniu stabilności finansów publicznych, stymulowaniu wzrostu gospodarczego, zapobieganiu nadmiernym zakłóceniom równowagi makroekonomicznej w UE, monitorowaniu realizacji krajowych planów odbudowy i zwiększania odporności oraz koordynacji i monitorowaniu polityki zatrudnieniowej i społecznej, zgodnie z zasadami Europejskiego filaru praw socjalnych. Powstanie semestru wywodzi się z art. 121 i 148 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Pierwszy Semestr Europejski miał miejsce w 2011 r. od tego czasu następowały jego modyfikacje (pierwotnie był przede wszystkim procedurą gospodarczą, z czasem ewoluował i objął także inne dziedziny polityki).
Źródło:
Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Europejskiego Banku Centralnego, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów, Zacieśnienie koordynacji polityki gospodarczej KOM(2010) 250 oraz strony internetowe: http://www.consilium.europa.eu/pl/policies/european-semester/ a także https://commission.europa.eu/business-economy-euro/economic-and-fiscal-policy-coordination/european-semester/european-semester-timeline/linking-european-semester-and-recovery-and-resilience-facility_pl#dokumenty
Komentarz:
Semestr Europejski jako coroczny proces koordynacji polityki społeczno-gospodarczej ma miejsce co roku od listopada do lipca. Zaczyna się on od etapu wstępnego obejmującego analizę sytuacji i podsumowanie roku poprzedniego. W listopadzie i grudniu Komisja publikuje analizę wzrostu gospodarczego (Annual Growth Survey), na kolejny rok i sprawozdanie w ramach mechanizmu ostrzegania. Opracowuje też projekt zalecenia Rady co do polityki gospodarczej w strefie euro, a także projekt sprawozdania o zatrudnieniu. W kolejnych etapach semestr europejski wygląda następująco: w styczniu i lutym Rada UE debatuje nad roczną analizą wzrostu gospodarczego, formułuje ogólne wytyczne polityczne i przyjmuje konkluzje. Omawia też, modyfikuje, a także zatwierdza proponowane zalecenie co do polityki gospodarczej w strefie euro. Roczną analizę wzrostu gospodarczego omawia również Parlament Europejski i z własnej inicjatywy może opublikować odnośne sprawozdanie. Wydaje on też opinię na temat wytycznych w sprawie zatrudnienia. Parlament Europejski włącza się w europejski semestr poprzez dialog gospodarczy, tj. może zwrócić się do przewodniczącego Rady, do Komisji oraz w stosownym przypadku do przewodniczącego Rady Europejskiej lub przewodniczącego Eurogrupy o omówienie kwestii, które wiążą się z europejskim semestrem. Do wymiany poglądów mogą też zostać zaproszone konkretne państwa członkowskie.
W marcu Komisja publikuje sprawozdania krajowe na temat wszystkich państw członkowskich uczestniczących w europejskim semestrze. W sprawozdaniach zamieszcza szczegółowe oceny zakłóceń równowagi makroekonomicznej w tych państwach, w których ryzyko takich zakłóceń uznała za duże. Na podstawie tych ocen Komisja może opracować projekty zaleceń dla poszczególnych państw służące skorygowaniu zakłóceń. Może to zrobić równocześnie z publikacją ocen lub później – wraz z publikacją pozostałych zaleceń dla poszczególnych krajów.
Opierając się na rocznej analizie wzrostu gospodarczego oraz na analizie i konkluzjach Rady UE, Rada Europejska wydaje wskazówki polityczne.
Państwa członkowskie są proszone o uwzględnienie tych wskazówek oraz wniosków ze sprawozdań krajowych podczas przygotowywania krajowych programów stabilności lub konwergencji oraz krajowych programów reform, które to programy przedstawiają politykę budżetową państw członkowskich oraz politykę promowania wzrostu i konkurencyjności.
Państwa członkowskie najpóźniej do końca kwietnia prezentują Komisji Europejskiej programy stabilności lub konwergencji, przedstawiające średniookresową strategię budżetową oraz krajowe programy reform, obrazujące plany reform strukturalnych na rzecz wzrostu i zatrudnienia. Następnie w maju Komisja Europejska ocenia powyższe dokumenty i przedstawia projekty zaleceń dla poszczególnych państw.
W czerwcu Rada UE omawia projekty zaleceń i uzgadnia ich ostateczną wersję, która to wersja jest zatwierdzana przez Radę Europejską.
W lipcu Rada UE formalnie przyjmuje wspomniane zalecenia i zwraca się do państw członkowskich o ich realizację.
Podczas drugiego półrocza, zwanego niekiedy krajowym semestrem, państwa członkowskie opracowują swoje budżety na kolejny rok, uwzględniając otrzymane zalecenia. Przy czym państwa strefy euro do połowy października przedkładają Komisji i Eurogrupie projekty planów budżetowych, aby do końca roku przyjąć swoje budżety.
Cykl nowego semestru europejskiego rusza ponownie pod koniec roku, kiedy to Komisja w analizie wzrostu gospodarczego na kolejny rok dokonuje przeglądu sytuacji gospodarczej. Zaczyna ona wtedy sprawdzać, czy i jak poszczególne kraje realizują zalecenia.
Wskazać należy, iż w najbliższym czasie należy oczekiwać zmian w semestrze europejskim. W listopadzie 2022 r. Komisja Europejska zaproponowała zmiany w zarządzaniu gospodarczym UE. W centrum nowego systemu znalazłyby się plany średniookresowe przygotowywane przez państwa członkowskie na rok bieżący i 4 kolejne lata. Plany zastąpiłyby programy stabilności lub konwergencji i krajowe programy reform. Po ocenie Komisji Europejskiej byłyby zatwierdzane przez Radę Ecofin. Kraje co roku przekazywałyby do UE raport z realizacji planów. Coroczny nadzór budżetowy bazowałby wyłącznie na ocenie przestrzegania ścieżki wydatków. Zob. Wieloletni Plan Finansowy Państwa na lata 2023-2026, RM, s. 14.
Autor (Autorzy): Zofia Szpringer
Więcej na ten temat w publikacjach BAS
Z. Szpringer, Sytuacja budżetowa państw UE w ramach funkcjonowania Semestru Europejskiego – zalecenia dla Polski, Analizy BAS 15(82)
Nowe tendencje w zarządzaniu finansami publicznymi (red.) K. Korolewska i Z. Szpringer, Studia BAS 3(47)2016