Interpelacja nr 9981
do ministra pracy i polityki społecznej
w sprawie kryterium progów dochodowych przy przyznawaniu zasiłków alimentacyjnych z funduszu alimentacyjnego
Na podstawie ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. z 2007 r. Nr 192, poz. 1378, z późn. zm.) zasiłek alimentacyjny z funduszu alimentacyjnego w maksymalnej wysokości do 500 zł na jedną osobę przysługuje w sytuacji, gdy egzekucja komornicza orzeczonego przez sąd świadczenia okazuje się bezskuteczna, przy czym warunkiem dodatkowym dla osób ubiegających się o świadczenie z FA jest dochód na członka rodziny w maksymalnej wysokości 725 zł netto na miesiąc. Przyjęcie kryterium dochodowego przy przyznawaniu świadczenia rodzi poczucie niesprawiedliwości, zaprzeczenia idei alimentowania, poczucie niesprawiedliwości społecznej, a także może być przyczyną wybiegów, kombinacji i nieetycznych zachowań w celu pozyskania świadczenia lub uniknięcia sytuacji znalezienia się na liście dłużników FA.
Według opinii osób, których to zagadnienie dotyczy, przyjęcie przez ustawodawcę kryterium dochodowego przerzuca automatycznie obowiązek poniesienia pełnych kosztów utrzymania np. dziecka na jednego z rodziców, któremu teoretycznie lepiej się powodzi, a tym samym zaprzecza idei alimentowania, tj. współodpowiedzialności materialnej np. w odniesieniu do dziecka, zaspokojenia potrzeb życiowych alimentowanego. Ponadto ustalone kryterium dochodowe na poziomie 725 zł netto nie dość, że zaprzecza idei alimentowania w ogóle, to jest poniżej minimum socjalnego wyliczonego przez Instytut Pracy i Spraw Socjalnych na rok 2011. Według ww. badań minimum socjalne na jednego członka rodziny wynosi od 814 do 865 zł miesięcznie. W konfrontacji z kryterium dochodowym obowiązującym przy przyznawaniu świadczenia z FA należy stwierdzić, że tylko osobom poniżej minimum socjalnego przysługuje omawiane świadczenie.
Nasuwają się automatycznie pytania: Czy osoba generująca dochód dla danej rodziny ma rezygnować np. z podwyżki, z premii, z nagrody? Jeżeli bowiem w skali roku przekroczy miesięczne kryterium dochodowe np. o l zł lub o 5 zł, pozbawi się comiesięcznego świadczenia nieporównanie dla niej cenniejszego lub będzie zmuszona je zwrócić? Taka sytuacja, szczególnie przy obecnych kosztach utrzymania, mobilizuje do cwaniactwa, kombinatorstwa, patologii i uciekania w czarną strefę dochodów. Według opinii społecznej zniesienie kryterium dochodowego przy przyznawaniu świadczeń z FA wyeliminowałoby patologię i zabezpieczyłoby potrzeby wszystkich osób alimentowanych. Należałoby natomiast wzmocnić windykację zadłużeń w FA i wprowadzić instrumenty zapobiegające ukrywaniu dochodów i mienia przez dłużników.
Przedkładając powyższe opinie, zwracam się o uzasadnienie zastosowania kryterium dochodowego przy przyznawaniu świadczenia alimentacyjnego z funduszu alimentacyjnego oraz uzasadnienie przyjętego progu dochodowego w bieżącym roku na poziomie 725 zł netto na osobę w rodzinie.
Ponadto wnoszę o odpowiedzi na następujące pytania:
1. Jakie działania podejmie Pan Minister, aby zapobiec ww. patologiom i niesprawiedliwości?
2. Czy Pan Minister przewiduje zniesienie kryterium dochodowego przy przyznawaniu świadczeń z FA?
Z poważaniem
Poseł Marek Matuszewski
Warszawa, dnia 1 października 2012 r.