Interpelacja nr 20923

do ministra środowiska

w sprawie realizacji przepisów wprowadzających tzw. opłatę produktową

Zgłaszający: Tomasz Kostuś

Data wpływu: 16-03-2018

Szanowny Panie Ministrze!

W ślad za głosem przedstawicieli organizacji pozarządowej pn. „Stowarzyszeniekomisow.pl” zwracam się do Pana Ministra z prośbą o pomoc w rozwiązaniu problemu, który dotyczy około 20.000 firm z branży motoryzacyjnej oraz wielu innych podmiotów gospodarczych, wprowadzających do Polski samochody osobowe, ciężarowe, autobusy, motocykle, rowery, urządzenia i maszyny rolnicze oraz samoloty, w których znajdują się między innymi opony pneumatyczne, oleje, smary i baterie.

Od 24 stycznia 2018 r. zgodnie z art. 49 ust. 1 ustawy o odpadach (Dz. U. z 2018 r. poz. 21) został uruchomiony rejestr prowadzony przez Marszałków Województwa. Wszystkie nowe firmy, które powstały po 24 stycznia 2018 roku, zobowiązane są do dokonania wpisu do rejestru przed rozpoczęciem działalności. Firmy, które rozpoczęły działalność przed 24 stycznia 2018 roku, mają na to 6 miesięcy. Za prowadzenie działalności bez wymaganego wpisu do rejestru lub za nieumieszczanie numeru rejestrowego na dokumentach sporządzanych w związku z prowadzoną działalnością grozi kara od 1.000 zł do 1.000.000 zł.

Jak się okazuje, w związku z obowiązywaniem ww. przepisów pojawią się poważne problemy. Mianowicie żeby uzyskać wpis, przedsiębiorca musi wypełnić formularz rejestrowy. W Dziale V, w tabeli nr 1 - musi bowiem podać min. markę baterii i akumulatorów, które będą w sprowadzanych przez nich w przyszłości samochodach. Niestety przedsiębiorcy nie są w stanie tego określić, gdyż nie mają wiedzy jakie to będą akumulatory i inne baterie. W związku z tym nie mogą uzyskać wpisu, a co za tym idzie nie mogą prowadzić działalności gospodarczej.

Poza tym, niektóre Urzędy Marszałkowskie traktują wprowadzających pojazdy jako wprowadzających również produkty w postaci opon, olejów, smarów oraz baterii i akumulatorów. Zgodnie z interpretacją Urzędów, tacy przedsiębiorcy powinni rozliczać się z opłaty produktowej. Zdaniem przedstawicieli stowarzyszenia taka interpretacja jest błędna, ponieważ wszystkie firmy wprowadzające do Polski samochody, zgodnie z art 11a ustawy z dnia 27 maja 2015 r. o zmianie ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji oraz niektórych innych ustaw, mają obowiązek zapewnić sieć recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji. Większość z przedsiębiorców realizuje ten obowiązek poprzez umowy podpisane ze stacjami demontażu pojazdów. W ten sposób zapewniany jest recykling całych samochodów, ze wszystkimi produktami w nich zawartymi, do czasu znowelizowania ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji, za każdy pojazd wnoszono 500 zł opłaty recyklingowej, która również obejmowała cały, kompletny pojazd ze wszystkimi zawartymi w nim produktami.

Kolejna kwestia to brak możliwości ustalenia ilości preparatów smarowych, środków zapobiegających zamarzaniu oraz baterii innych niż akumulator, których w nowoczesnych samochodach zamontowanych jest nawet kilkadziesiąt. Oleje występują nie tylko w silniku czy skrzyni biegów, ale również w dyferencjale, tylnym moście, amortyzatorach, układach wspomagania itd. Preparaty smarowe występują w przegubach i łożyskach, a środki zapobiegające zamarzaniu w płynie do chłodnic oraz zimowym płynie do spryskiwaczy, baterie to nie tylko akumulator. Występują również w kluczykach, alarmach, licznikach, radiach, komputerach itd. Opłacie produktowej nie podlegają oleje antykorozyjne, środki przeciwstukowe, dodatki do olejów mineralnych i produkty podobne, których ilości zawarte np. w oleju silnikowym są niemożliwe do określenia bez dokładnych badań laboratoryjnych.

Zdaniem przedstawicieli stowarzyszenia, należy jak najszybciej doprecyzować przepisy w taki sposób, aby nie budziły wątpliwości. Trzeba jasno określić czy firmy wprowadzające pojazdy i inne przedmioty nie wymienione w załączniku 4a do ustawy o odpadach, ale zawierające w sobie produkty zgodne z definicją z ustawy, powinny uiszczać opłatę produktową, czy tak jak uważają przedsiębiorcy, obowiązek ten wypełniany jest poprzez zapewnienie sieci recyklingu.

Jeżeli zaś interpretacja Urzędów Marszałkowskich jest słuszna to, należy rozważyć możliwość wprowadzenia abolicji w przypadku wszczętych oraz przyszłych postępowań dotyczących opłaty produktowej. Niektóre Urzędy Marszałkowskie prowadzą takie sprawy dotyczące 5 ostatnich lat, co w większości przypadków skutkować będzie dużymi, sięgającymi nawet kilkuset tysięcy złotych opłatami prowadzącymi w wielu przypadkach do upadku firm.

Sprawa jest bardzo pilna, ponieważ codziennie powstają nowe firmy, które nie mogą powadzić działalności, a firmom istniejącym na rynku od lat, grozi bankructwo. Sytuacja, w której obowiązki wynikające z ustaw są tak niejasne, a za ich niewypełnianie grozą kary do 1,000.000 złotych, wśród wielu dzisiaj legalnie działających przedsiębiorców powoduje chęć zaprzestania działalności lub przeniesienia jej do innego kraju.

Mając powyższe na uwadze zwracam się do Pana Ministra z prośbą o kompleksową analizę sytuacji przedsiębiorców w związku z nowelizacją przepisów ustawy o odpadach oraz zajęcie stanowiska w zakresie wątpliwości co do sposobu interpretacji przepisów o których informują przedsiębiorcy.

W związku z powyższym zwracam się z prośbą o udzielenie odpowiedzi na następujące pytania:

1. Jak Pan Minister odniesie się do kwestii dotyczącej trudności w uzyskaniu wpisu do rejestru prowadzonego przez Urzędy Marszałkowskie, w związku z obowiązkiem określenia min. marki baterii i akumulatorów, które będą w samochodach sprowadzanych przez nich w przyszłości?
2. Czy w myśl obowiązujących przepisów firmy wprowadzające pojazdy i inne przedmioty nie wymienione w załączniku 4a do ustawy o odpadach, ale zawierające w sobie produkty zgodne z definicją z ustawy, powinny uiszczać opłatę produktową?
3. Jeżeli interpretacja Urzędów Marszałkowskich jest słuszna to, czy resort rozważy możliwość wprowadzenia abolicji w przypadku wszczętych oraz przyszłych postępowań dotyczących opłaty produktowej?
4. Czy planowana jest zmiana obowiązujących przepisów, która będzie miała na celu uproszczenie obowiązujących w tym zakresie procedur?

Z wyrazami szacunku

Tomasz Kostuś

Poseł na Sejm RP