Odpowiedź ministra kultury i dziedzictwa narodowego
na interpelację nr 3738
w sprawie ukończenia filmu ˝Historia Roja, czyli w ziemi lepiej słychać˝
Szanowna Pani Marszałek! W odpowiedzi na interpelację posła Piotra Pyzika w sprawie ukończenia filmu ˝Historia Roja, czyli w ziemi lepiej słychać˝ (przesłanej pismem z dnia 12 kwietnia 2012 r. nr SPS-023-3738/12), uprzejmie proszę Panią Marszałek o przyjęcie przedstawionych poniżej wyjaśnień.
W marcu 2008 r. producent, firma ˝Dr Watkins˝ sp. z o.o., której prezesem jest reżyser filmu Jerzy Zalewski, złożył do Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej (PISF) wniosek o dofinansowanie produkcji filmu ˝Historia Roja, czyli w ziemi lepiej słychać˝. Projekt otrzymał zróżnicowane oceny ekspertów, ale ostatecznie dyrektor PISF przyznała dofinansowanie dla tego przedsięwzięcia w wysokości 2 500 tys. zł. Producent otrzymał promesę ważną przez okres 6 miesięcy, która następnie na wniosek producenta została przedłużona o maksymalnie możliwy okres.
Stosowna umowa o dofinansowanie produkcji ww. filmu fabularnego, jak i serialu telewizyjnego została podpisana 13 sierpnia 2010 r. W umowie zostały określone następujące wskaźniki organizacyjno-finansowe produkcji:
- metraż filmu kinowego - ca 3.400 m ekranowych (przy 25 klatkach na sekundę stanowi to 119,3 min projekcji; przy 24 klatkach na sekundę - 124 min),
- metraż serialu TV - 3 odcinki po 43 min,
- metraż filmu fabularnego określony w umowie koprodukcyjnej producenta z TVP SA - ok. 100 min,
- koszt produkcji - 10 500 000 zł netto,
- struktura finansowania: TVP SA (koproducent) 6 000 000 zł, Media SKOK sp. z o.o. (w formie sponsoringu produkcji) 1 000 000 zł, producent: Dr Watkins sp. z o.o. - 1 000 000 zł (w tym: komercyjne weksle inwestycyjno-terminowe Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej w Sopocie), PISF - 2 500 000 zł.
Producent, po podpisaniu umowy, otrzymał z PISF-u pierwszą ratę z przyznanego dofinansowania w wysokości 1 750 000 zł (70% przyznanego dofinansowania). Następną ratę producent otrzymał 16 grudnia 2010 r. w wysokości 300 000 zł. Do przekazania pozostaje więc 18% przyznanej kwoty dofinansowania, tj. 450 000 zł.
Okres zdjęciowy filmu został zrealizowany zgodnie z harmonogramem produkcji zatwierdzonym w umowie, zarówno jeśli chodzi o długość okresu zdjęciowego, jak i liczbę dni zdjęciowych (54 wykonane przy 55 planowanych).
20 grudnia 2010 r. odbył się pokaz zmontowanego filmu fabularnego dla PISF. Zwrócono uwagę na długość filmu znacznie przekraczającą zapisy w umowie, a także wiele zbędnych scen, ogólną monotonię obrazu i bardzo niski poziom artystyczny. W szczególności podkreślano niezręczną inscenizację scen batalistycznych, schematyczność postaci, nieprzekonującą motywację jednego z bohaterów. Wobec takiej liczby uwag pokaz potraktowano jedynie jako dowód na zakończenie okresu zdjęciowego.
29 grudnia 2010 r. odbyła się I kolaudacja filmu w TVP (przyjęcie obrazu). Po kolaudacji TVP SA przekazała producentowi opinię, w której m.in. wskazano na problem długości filmu (wówczas 160 min przy 100 min w umowie z TVP SA), liczne błędy warsztatowe, a także poważne wady prawne mogące skutkować w przyszłości powództwami ze strony rodzin postaci przedstawionych w filmie.
Po kolejnym przeglądzie kolaudacyjnym reżyser/producent zobowiązał się do przedłożenia w telewizji wersji krótszej. Nalegał jednak w kolejnej korespondencji (przesyłanej do wiadomości PISF) na przyjęcie przez TVP SA wersji kinowej o dł. 160 min i serii telewizyjnej zamiast 3 odcinków - 5 odcinków.
27 maja 2011 r. producent powiadomił PISF, że na początku maja 2011 r. przedstawił TVP SA trzecią wersję montażową filmu i zwrócił się do instytutu z prośbą o zaangażowanie się w rozstrzygnięcie konfliktu. PISF poparł w całości stanowisko TVP SA, wskazując na zapisy w umowie koprodukcyjnej firmy Dr Watkins z TVP SA, zgodnie z którymi producent zobowiązał się do uwzględnienia w swoim działaniu ˝wymogów artystycznych, organizacyjnych, technicznych i finansowych telewizji˝.
Począwszy od lipca 2011 r. producent w kolejnych wystąpieniach do PISF zwracał się jednak o zgodę na przedłużenie terminów realizacji filmu. Decyzją z sierpnia 2011 dyrektor PISF uzależniła zgodę na zmiany harmonogramu od przyjęcia filmu kinowego przez PISF i koproducentów.
W listopadzie 2011 r. TVP SA potwierdziła pismem skierowanym do PISF fakt przyjęcia obrazu filmu po poprawkach uwzględniających część uwag, z ostateczną długością 120 min oraz zgodą na aneks do umowy koprodukcyjnej (również z korektą terminów realizacji).
14 listopada 2011 r. producent przedstawił film kinowy dla PISF, ale przegląd został przerwany, gdyż projekcja dotyczyła wersji wydłużonej, 140 min (tj. wersji nieprzyjętej przez TVP SA).
9 stycznia 2012 r. PISF wystosował do producenta pismo z podaniem ostatecznych warunków przyjęcia filmu i zakończenia produkcji:
1) przedstawienie do kolaudacji w PISF filmu kinowego o dł. 120 min (uwzględniającego zadysponowane na kolaudacji w TVP SA poprawki),
2) zamknięcie obrazu filmu do końca stycznia 2012 r.,
3) przedstawienie ostatecznej wersji filmu udźwiękowionej (w przyjęciach filmu mają uczestniczyć przedstawiciele wszystkich inwestorów),
4) przygotowanie i złożenie w PISF, TVP SA i Media SKOK sp. z o.o. dokumentacji niezbędnej do przygotowania aneksów do umów, w tym: uaktualnionego harmonogramu produkcji z przedłużonym - za zgodą PISF - terminem wykonania kopii wzorcowej do końca czerwca 2012 r., a całości prac rozliczeniowych do końca lipca 2012 r.,
5) przed rozliczeniem końcowym producent powinien przedstawić PISF podpisaną umowę dystrybucyjną.
Jednocześnie producent został uprzedzony o możliwości odstąpienia wszystkich inwestorów od zawartych z nim umów, w tym umowy z PISF, o ile nie dotrzyma postawionych warunków zakończenia produkcji.
15 lutego 2012 r. instytut wysłał do producenta ostateczne wezwanie do wykonania umowy nr DPF-52-3217/2007 o udzielenie dotacji na dofinansowanie przedsięwzięcia z zakresu produkcji filmu fabularnego pt. ˝Historia Roja, czyli w ziemi lepiej słychać˝.
W odpowiedzi na to wezwanie instytut otrzymał w dniu 5 marca 2012 r. z kancelarii prawnej Galt Legal Adam Miłosz i Sławomir Lisiecki sp.k., od radcy prawnego T. S., reprezentującego Studio Filmowe Dr Watkins sp. z o.o., pismo z apelem o wstrzymanie się od odstąpienia od umowy z jednoczesnym oświadczeniem, że producent gotów jest wykonać swoje obowiązki w pełnym zakresie przewidzianym w skierowanym do niego piśmie z dnia 9 stycznia 2012 r.
Na obecnym etapie sprawy, wobec niewywiązywania się producenta z warunków umowy podpisanej z PISF na dofinansowanie przedsięwzięcia z zakresu produkcji filmu fabularnego ˝Historia Roja, czyli w ziemi lepiej słychać˝, brak jest podstaw prawnych do ingerencji organu nadzorującego.
Należy tylko oczekiwać, że producent zgodnie ze złożoną deklaracją wykona swoje obowiązki w pełnym zakresie i tym samym zakończona zostanie produkcja wymienionego filmu.
Minister
Bogdan Zdrojewski
Warszawa, dnia 27 kwietnia 2012 r.